3V - H5

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Atoom

Atoom bestaat uit:

 

Kern (+)

-protonen (+)

-neutronen (0)

Elektronen (-)

Statisch geladen

Elektronen springen over

Kracht tussen + en -

   

Afstoten              Afstoten            Aantrekken   

Spanning ontladen

1. Er is een ladingsverschil tussen A en B
     Er is dus spanning.

2. Als A en B verbonden worden door een
     geleider stromen de elektronen terug.

3. Als A en B dezelfde lading hebben

     stromen er geen elektronen meer.

Ontladen is het tegenovergestelde van opladen

Vandergraafgenerator

Ontlading: 

elektronen gaan terug

De spanning is heel groot
(10.000 V), maar de stroomsterkte heel klein. Daarom is het niet gevaarlijk!

Lading bij een batterij

-

+

Hoeveel lading stroomt hier per seconde? Stroomsterkte

De formule            

Q:  lading in coulomb (C)

I :  Stroomsterkte in ampère (A)

      t : tijd in seconde (s)

Q=I⋅t

Wat betekent weerstand?

Weerstand = tegenwerking

Bij elektriciteit:

De moeite die de stroom heeft om door een draad heen te stromen

Als de draad dunner is, is het moeilijker voor de elektronen om er doorheen te stromen.

Er staat een spanning over de draad, want de elektronen raken energie kwijt in de vorm van warmte

De formule           

Je kunt de weerstand berekenen als je de spanning en de stroomsterkte weet

R:  Weerstand in ohm (Ω)

U:  Spanning in volt (V)

I:  Stroomsterkte in ampère (A)

R=​I​​U​​

Weerstand bepalen

Om de weerstand te bepalen meet je de stroom door en de spanning over de draad.

Verband I en U

Als de weerstand constant is geldt dat de spanning en stroomsterkte recht evenredig zijn:

Als U 2x zo groot wordt, wordt I dat ook

R=​I​​U​​=​2​​1​​=​4​​2​​=​88​​44​​=0,5Ω

De wet van Ohm

Wanneer spanning over en de stroomsterkte door een draad zijn recht evenredig

Oftewel: Als de spanning 2× zo groot wordt, wordt de stroomsterkte ook 2× zo groot

De weerstand is dan constant, dat heet een ohmse weerstand

Ohmse weerstand

 ds

.

Een ohmse weerstand geeft een rechte lijn in een (I,U)-diagram door de oorsprong

Weerstand en temperatuur

.

Vaak neemt de weerstand toe als de temperatuur groter wordt

Dit is bijvoorbeeld bij een gloeilampje goed zichtbaar in het diagram

Veranderlijke weerstand: NTC

Bij een NTC wordt de weerstand 
kleiner als de temperatuur groter 
wordt.

Gebruikt bij temperatuursensor

Veranderlijke weerstand: LDR

Bij een LDR wordt de weerstand 
kleiner als de hoeveelheid licht
groter wordt.

Gebruikt bij lichtsensor

Regelbare weerstand

Je kunt de weerstand zelf aanpassen door te draaien of te schuiven

Stroom "afremmen"

Weerstanden in serie

De stroomsterkte is overal gelijk:

I_tot = I₁ = I₂

De spanning verdeelt zich:

U_tot = U₁ + U₂

Weerstanden parallel

De stroomsterkte verdeelt zich:

I_tot = I₁ + I₂

De spanning is overal gelijk:

U_tot = U₁ = U₂

Vervangingsweerstand

Hoe groot is de totale weerstand van meerdere weerstand

Meer weerstanden in serie is                                             
grotere weerstand                                                 

Vervangingsweerstand

Hoe groot is de totale weerstand van meerdere weerstand

Meer weerstanden parallel is                                          is

kleinere weerstand                                              

Vervangingsweerstand

Hoe groot is de totale weerstand van meerdere weerstand

Serieschakeling                                         Parallelschakeling

Sleep de juiste afbeelding naar de component

Lading			C
Weerstand	R
Spanning		volt
Stroomsterkte

Q

coulomb

ohm

Ω

U

V

A

ampère

I

Begrippen uit deze les

Elektrisch geladen

Lading

Positief, negatief en neutraal

Elektronen

Spanning

Begrippen uit deze les

Schrijf 3 dingen op die
je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je
deze les nog niet zo goed hebt begrepen

Volgende les:

Practicum