Grammatica hf 1.7 - th1 - les 3

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

WELKOM

Iedereen aanwezig?

GRAMMATICA - les 3

Wat gaan we vandaag doen?

*korte herhaling

 * uitleg  

* opdrachten maken 

Leerdoelen

* Je kunt een zin in zinsdelen verdelen.

* Je weet wat de persoonsvorm is.

* Je kunt de persoonsvorm van een zin vinden.

* Je kunt het onderwerp van een zin benoemen.

+ 

* Je kunt het Werkwoordelijk Gezegde van een zin benoemen.

* Je kunt het Lijdend Voorwerp van een zin benoemen. 

Lesdoel

Aan het eind van deze les kun je 

-de persoonsvorm

-het werkwoordelijk gezegde

- het onderwerp

- en het lijdend voorwerp 

in een zin aanwijzen.

De leerling zoekt vandaag de zinsdelen

1. Zoek de persoonsvorm en zet het woord tussen 

   - De leerling / zoekt / vandaag naar haar werkboek.

2. Alles wat voor de persoonsvorm staat is al een zinsdeel

   - De leerling / zoekt / vandaag naar haar werkboek. 

3. Probeer de zin te veranderen door steeds woorden voor de persoonsvorm te plaatsen:

      - Naar haar werkboek  / zoekt / de leerling / vandaag

Persoonsvorm

Persoonsvorm

* Een zin heeft altijd een persoonsvorm

* De persoonsvorm is altijd een werkwoord!

- staat in het enkelvoud of meervoud

- staat in de tegenwoordige tijd of in de verleden tijd

Persoonsvorm vinden

2 manieren:

• de tijdproef
• de vraagproef

De tijdproef

Ze de zin in een andere tijd:

Hij wordt met de auto naar huis gebracht.

Hij werd met de auto naar huis gebracht.

Het woord dat verandert, is de persoonsvorm.

De vraagproef

--> Maak van de zin een ja/nee-vraag met precies dezelfde woorden:

Sem en Wouter trainen elke week.

Trainen Sem en Wouter elke week?

Het werkwoord dat vooraan komt te staan is de persoonsvorm.

Ik kan de persoonsvorm in een zin vinden

😒🙁😐🙂😃

werkwoordelijk gezegde

Werkwoordelijk gezegde

Werkwoordelijk gezegde: 

bestaat uit alle werkwoorden in een zin! 

Alle werkwoorden in de zin noem je samen:

1. het onderwerp
2. het naamwoordelijk gezegde
3. het werkwoordelijk gezegde
4. de persoonsvorm

Wat is het werkwoordelijk gezegde?
'Peter heeft gisteren zijn scooterrijbewijs gehaald.'

1. heeft
2. heeft gehaald
3. gehaald
4. Er is geen werkwoordelijk gezegde

De persoonsvorm hoort altijd bij het werkwoordelijk gezegde.

1. juist
2. onjuist

Gaat Joris vanavond skaten?

Het werkwoordelijk gezegde =

1. gaat
2. Joris
3. vanavond
4. gaat skaten

Wat is het werkwoordelijk gezegde?
'Jip heeft gisteren een ijsje gegeten'

1. heeft
2. heeft gegeten
3. gegeten
4. Er is geen werkwoordelijk gezegde

Ik kan het werkwoordelijk gezegde
in een zin vinden

😒🙁😐🙂😃

Onderwerp

Onderwerp (o)

* Kan uit één of meer woorden bestaan, bijvoorbeeld:
Ik, het meisje, de aardige leerling uit klas 1B

* Hoort bij de persoonsvorm

* Vind je door de vraag te stellen "wie/wat + WG?"

Onderwerp

Voorbeeld:

Lieke belt in de pauze met haar moeder 

PV = belt

Vraag: Wie belt?

Antwoord: ....

Het onderwerp

Je zoekt eerst de persoonsvorm in een zin

Dan vraag je
WIE / WAT + persoonsvorm?

Het antwoord op die vraag is het onderwerp

Voorbeeld

• De jongen gaat naar school
• De persoonsvorm = gaat

• Wie/wat + pv = onderwerp --> Wie/wat + gaat
• Wie gaat (naar school?)

• Onderwerp = de jongen
  

Wat is het onderwerp?

Mijn moeder doet altijd de boodschappen.

1. Mijn moeder
2. doet
3. altijd
4. de boodschappen

Wat is het onderwerp?

Waarom lust jij geen spruitjes?

1. Waarom
2. lust
3. jij
4. geen spruitjes

Ik kan het onderwerp in een zin vinden

😒🙁😐🙂😃

Lijdend Voorwerp

lijdend voorwerp

Samengevat

Persoonvorm (pv) = vragend maken of in andere tijd zetten

Onderwerp (o) = wie of wat + persoonvorm + rest van de zin

Lijdend voorwerp (lv) = wie of wat + persoonsvorm + onderwerp + rest van de zin

Sandra geeft Patrick een mooie bos bloemen.

pv = geeft (Geeft Sandra Patrick een mooie bos bloemen?)

ond = Sandra (Wie of wat geeft Patrick een mooie bos bloemen?)

lv = een mooie bos bloemen (Wie of wat geeft Sandra Patrick?)

Wat is het lijdend voorwerp?

Nina heeft Marieke bloemen gegeven.

1. Er is geen lijdend voorwerp
2. Thomas
3. Marieke
4. bloemen

Op de markt heb ik een vette haring gekocht.

1. Op de markt
2. heb gekocht
3. ik
4. een vette haring

De vermiste parkiet Pietje is na drie dagen teruggevonden

1. De vermiste parkiet Pietje
2. is teruggevonden
3. na drie dagen
4. geen lv

Altijd  deze volgorde: 

• Persoonsvorm
• Werkwoordelijk gezegde
• Zin in zinsdelen verdelen
• Onderwerp
• Lijdend voorwerp
  

 

Maken:

hf 1.7: opdr 12, 13, 15

hf 3.7: opdr 1, 4, 10, 11

Learnbeat

Maak opdracht 1.3

Maak opdracht 1.3