27 mei: les 35

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Welkom havo 1A!

Op tafel:

- laptop (dicht)

- map

- pen

Welkom havo 1A

Ga zitten volgens de plattegrond. 

Vandaag maandag 27 mei:

• Huiswerk nakijken
• Mededeling
• Uitleg les 35
• Oefenen met les 35

Huiswerk les 35, opdracht 1

Zet een krul of verbeter je antwoord.

Mededeling

Morgen schrijf je deel 1 van de boekopdracht in de klas. 

Wat je erbij mag gebruiken: KERN en leesboek. 

Neem ook pennen mee. 

Leerdoelen les 35

Ik ken 4 soorten voornaamwoorden en kan ze herkennen in een tekst.  

voornaamwoorden

ezelsbruggetje

Vervangt of verwijst naar iets of iemand

(mensen = iemand) 

(dieren, planten, dingen, zaken)

Soorten voornaamwoorden

• Persoonlijk voornaamwoord: ‘Ben ik nou zo slim, of zijn jullie zo dom?’

• Bezittelijk voornaamwoord: ‘Onze hond kan allerlei kunstjes.’
  

• Aanwijzend voornaamwoord: ‘Ik wil die fiets met dat mandje.’
  

• Betrekkelijk voornaamwoord: ‘Freya, die in groep 5 zit, leest al Harry Potter-boeken.’

• Je kunt dus niet zien aan het woord wat voor voornaamwoord het is. Je hebt de context uit de zin nodig. 

Verschillende soorten voornaamwoorden

• 
  

• Vragend voornaamwoord: ‘Welke boeken zullen we meenemen?’

• Onbepaald voornaamwoord: ‘Iedereen kreeg een cadeautje.’

• Wederkerig voornaamwoord: ‘We hebben elkaar net gemist.’
  

Persoonlijk voornaamwoord

Een persoonlijk voornaamwoord (pers. vnw.) duidt een persoon, dier of ding aan. 

VB. Zij verloren de wedstrijd. Pas op, hij bijt! Ik heb het op tafel gelegd.

Bezittelijk voornaamwoord

Een bezittelijk voornaamwoord (bez. vnw.) geeft aan van wie iets is, een bezit. Het staat altijd vóór het zelfstandig naamwoord waar het bij hoort. 

VB: jullie tuin, ons feest, jouw beste vriend

Maar: de tuin is van jullie > in dit geval is 'jullie' een pers. vnw.

 

Open je laptop en log in op LessonUp.

>>> Oefenen!

Is 'mij' persoonlijk of bezittelijk:
Dat boek is van mij.

1. persoonlijk voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord

Komen jullie ook naar de kampioenswedstrijd kijken?

'jullie' is een

1. bezittelijk vnw.
2. persoonlijk vnw.

Deze glutenvrije spaghetti is speciaal voor mij gemaakt.

'mij' is een

1. bezittelijk vnw.
2. persoonlijk vnw.

Aanwijzend voornaamwoord

Wijst iets aan (letterlijk!): 

deze, die, dit, dat, zo'n, zulke, dergelijke, dezelfde. (8)

Deze dag gaat heel leuk worden.

Die leerling heeft goed gescoord!

Staat meestal voor een znw, maar je kan het znw er ook achter denken: 

Deze hond luistert beter dan die (hond).

Aanwijzend voornaamwoord

Deze en die      verwijzen naar de-woord of meervoud

Deze mensen zijn gelukkig - Deze  jongen is gelukkig.

Dit en dat          verwijzen naar het-woord, of iets onbepaalds

Het meisje dat daar staat is erg sterk.

Deze en dit      gebruik je bij dingen die dichtbij zijn.

Die en dat         gebruik je bij dingen die veraf zijn.

Benoem het aanwijzende voornaamwoord.

Ik heb dit onderdeel altijd al makkelijk gevonden. 

Benoem het aanwijzende voornaamwoord.

Deze vraag vind ik helemaal niet moeilijk. 

Betrekkelijk voornaamwoord

Het betrekkelijk voornaamwoord kan verwijzen naar een woord, woordgroep of zin uit de zin die ervoor. Waar het naar verwijst, noemen we = antecedent

De stoel die vooraan staat, is geel.  (De stoel = antecedent = een woord)

Ik krijg vandaag een cadeautje, dat ik erg fijn vind. 

(Ik krijg vandaag een cadeautje = antecedent = een woordgroep/zin   )  

Wat vind ik fijn? Dat ik vandaag een cadeautje krijg.

Betrekkelijk voornaamwoord

Soms staat het antecedent niet in de zin, maar zit het ingesloten in het woord zelf: 

Wat je zegt, ben je zelf.

Benoem het betrekkelijk voornaamwoord.

De hanglamp die ik vanmiddag weggooide, is best mooi. 

Benoem het betrekkelijk voornaamwoord.

De kristallen kandelaar welke op tafel staat. 

Benoem het betrekkelijk voornaamwoord.

Het aanbod dat ik vandaag kreeg, sloeg ik af. 

t/m hier gekomen.

Meer oefenen:

Kies voor het aanwijzend of het betrekkelijk voornaamwoord.

Let op! Soms staan er meerdere voornaamwoorden in dezelfde zin.

Wat is de juiste spelling?

1. Dat potlood is toch van uw?
2. Dat potlood is toch van u?

Jullie paspoorten zijn niet meer geldig.
'Jullie' is een

1. bezittelijk vnw.
2. persoonlijk vnw.

Wie haalt jullie op?

jullie =

1. persoonlijk voornaamwoord
2. bezittelijk voornaamwoord

Zijn pen doet het niet.

Is 'zijn' een bezittelijk of een persoonlijk voornaamwoord?

1. bezittelijk voornaamwoord
2. persoonlijk voornaamwoord

Benoem het aanwijzende voornaamwoord.

Dergelijke vragen mogen ze me gerust stellen.  

Een persoonlijk voornaamwoord ...

1. geeft aan van wie iets is
2. zegt iets over een situatie
3. duidt een persoon of ding aan
4. zegt aan wie iets gegeven wordt

Wat is hier het betrekkelijk OF aanwijzend voornaamwoord?

Wie de schoen past, trekke hem aan.

Wat is hier het betrekkelijk EN aanwijzend voornaamwoord?

Dat was precies wat Assepoester goed begrepen had.

Wat is hier het betrekkelijk OF aanwijzend voornaamwoord?

Het glazen muiltje paste precies, hetgeen opmerkelijk is.

Wat is hier het betrekkelijk OF aanwijzend voornaamwoord?

Dat woord 'glazen' berust wellicht op een vertaalfout.

Wat is hier het betrekkelijk OF aanwijzend voornaamwoord?

De fout die gemaakt zou zijn, was de verwisseling van 'pantoufle de vair' (bont) in 'pantoufle de verre' (glas).

Wat ZIJN hier het betrekkelijk EN aanwijzend voornaamwoord?
Maar degene die dit beweert, heeft dit Franse sprookje kennelijk nooit goed gelezen.

Begrippen uit deze les 35

Voornaamwoorden: 

• Persoonlijk
• Bezittelijk
• Aanwijzend
• Betrekkelijk

Schrijf 1 ding op dat je deze les hebt geleerd.

Huiswerk: 

Les 35, opdracht 6.