Biologie M1T4M - Menselijk Lichaam - Les 2 (Hormonen)

• Groen
• MBO
• Studiejaar 1,3

Menselijk lichaam                                                 FKD

 

Hormonen

Grote lichamelijke + geestelijke veranderingen op weg naar volwassenheid

Puberteit

Lichamelijke verandering

Adolescentie

Geestelijke ontwikkeling

Wat was een ander woord voor 'hormoonklieren'?

1. Lymfeklieren
2. Endocriene klieren
3. Hypofyse
4. Exocriene klieren

Hoe is het mogelijk voor hormoonklieren om stoffen direct aan het bloed af te geven?

1. Stoffen worden door enzymen verplaatst
2. Haarvaten kunnen stoffen direct opnemen

Geslachts kenmerken

Ieder mens = mannelijk en vrouwelijk geslachtshormonen

Geslachts kenmerken

Testosteron speelt belangrijk rol

• Veel = mannelijker geslachtskenmerken ontwikkelen
• Weinig = Vrouwelijke geslachtskenmerken ontwikkelen

Geslachtskenmerken aanwezig bij de geboorte = primaire geslachtskenmerken

Puberteit

Toename van geslachtshormonen 

Verhouding bepaalt de uiting van secundaire geslachtskenmerken

Jongens en meisjes: schaam- en okselhaar

Jongens: Gezichtsbeharing, groei penis, lagere stem

Meisjes: ontwikkeling borsten, rondere vormen

Geslachtshormonen

Twee hormonen uit de hypofyse spelen rol bij de voortplanting:

• Follikel stimulerend hormoon (FSH)
  
• Luteïniserend hormoon (LH)

Regelen de hormoonproductie van andere geslachtshormonen

MAN

In de puberteit: begin vorming zaadcellen

 

Onder invloed van de hormonen FSH, LH en testosteron

• Uit de hypofyse: FSH en LH
  
• Uit de teelballen: testosterone
  

MAN

FSH: Stimuleert vorming van zaadcellen

 

LH: Stimuleert cellen in de teelballen om testosterone te produceren

Testosteron: Stimuleert ontwikkeling van zaadcellen

MAN

Testosteron remt bij een bepaalde concentratie de hypofyse.

• Hierdoor zal de hypofyse minder LH produceren
  
• Verlaagde productie van LH = minder cellen die testosterone aanmaken =
• Testosteron concentratie in de bloed neemt af
  

Negatieve terugkoppeling

Testosteron concentratie te laag? = hypofyse gaat weer LH produceren = meer testosteron in de teelballen

Waar wordt testosteron aangemaakt?

1. Teelballen
2. Hypocampus
3. Bijballen
4. Hypofyse

Wat doet testosteron?

1. Stimuleert vorming van zaadcellen
2. Stimuleert cellen in de teelballen om testosterone te produceren
3. Stimuleert ontwikkeling van zaadcellen

VROUW

Hypofyse 

• Geeft FSH en LH af --> eierstokken geven oestrogeen af

Tijdens puberteit; eerste menstruatie. Bloedverlies iedere 4 weken.

VROUW

FSH: stimuleert de rijping van de follikels in de eierstokken

 

FSH en LH: stimuleren de productie van oestrogeen door de cellen uit de wand van de rijpende follikels

VROUW

LH: zorgt voor de eisprong en stimuleert de productie van oestrogeen + progesteron door het gele lichaam

 

Oestrogeen: geproduceerd in eierstokken. Zorgt dat baarmoederslijmvlies dikker wordt en meer klieren gaat bevatten

Wat is de taak van oestrogeen?

1. Zorgt voor de eisprong
2. Dikker baarmoederslijmvlies met meer klieren

Waar wordt oestrogeen geproduceerd?

1. Hypofyse
2. Eileiders
3. Eierstokken
4. Baarmoeder

VROUW

1 rijpende follikel voorsprong op andere in de eierstokken

VROUW

Productie oestrogeen bereikt hoogtepunt --> stimuleert hypofyse tot afgifte van veel LH

Hoge concentratie LH in bloed --> stimulatie opname vocht door follikel --> barst open = eisprong

Waardoor wordt de eisprong veroorzaakt (noem het hormoon en kort wat er gebeurt)?

2 mogelijkheden na eisprong

Wel bevruchting

of

Geen bevruchting

Geen bevruchting

Geen bevruchting binnen een dag --> eicel sterft af en verdwijnt

• Na eisprong stimuleert LH de vorming van het gele lichaam uit het in de eierstokken achtergebleven follikelweefsel

• Gele lichaam: produceert progesteron --> toename dikte baarmoederslijmvlies

• Progesteron remt afgifte FSH en LH
• Gebrek aan LH -->  gele lichaam wordt kleiner en verdwijnt
  
• Afname van de grootte van gele lichaam --> concentratie progesteron daalt. Baarmoederslijmvlies niet in stand gehouden en menstruatie komt weer op gang
  

Wel bevruchting

Na de bevruchting --> bevruchte eicel deelt zich binnen het bevruchtingsmembraan

• In de baarmoeder: zygote nestelt zich in het baarmoederslijmvlies
  
• Buitenste laag cellen begint de productie van het hormoon HCG (human choriongonadotrofine)
  
• HCG houdt het gele lichaam in stand --> progesteronconcentratie blijft hoog --> menstruatie blijft weg
  
• Na 3 maanden --> gele lichaam verdwijnt en placenta neemt progesteronproductie over
  

Einde les