H. 1, par.3. Nederland breidt zijn macht uit


Paragraaf 3
Nederland breidt zijn macht uit
1 / 37
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolvmbo tLeerjaar 3

In deze les zitten 37 slides, met tekstslides en 8 videos.

time-iconLesduur is: 120 min

Onderdelen in deze les


Paragraaf 3
Nederland breidt zijn macht uit

Slide 1 - Tekstslide

Leerdoel
  • Aan het eind van deze paragraaf kun je uitleggen en herkennen:
  1. Waarom het cultuurstelsel werd vervangen door een vrije economie?
  2. Of de vrije economie een verbetering was voor de inlandse bevolking?
  3. Hoe Nederland zijn macht uitbreidde.

Slide 2 - Tekstslide

LEZEN INTRO
KLASSIKAAL MAKEN VAN VRAGEN 1 + 2 VAN PARAGRAAF 3 IN JE WERKBOEK

Slide 3 - Tekstslide

0

Slide 4 - Video

3.1 Kritiek op het cultuurstelsel
  • Uitbuiting Javaanse boeren
  • Waarom moet de regering bepalen welke producten er moeten worden verbouwd?

Slide 5 - Tekstslide

Kritiek
Dominee van Hoëvell (liberaal kamerlid) en schrijver:
Schaf het cultuurstelsel af

 Multatulli die het boek Max Havelaar schrijft.

Slide 6 - Tekstslide

Max Havelaar
  • Max Havelaar, of de koffij-veilingen der Nederlandsche Handel-Maatschappij.

  • Boek van Multatuli (Latijn voor: 'ik heb veel leed gedragen'), pseudoniem van Eduard Douwes Dekker

  • Nederland is een roofstaat die mensen uitbuit

Slide 7 - Tekstslide

Slide 8 - Tekstslide

Video
Het Klokhuis maakt geschiedenis: Max Havelaar

Slide 9 - Tekstslide

Slide 10 - Video

Slide 11 - Video

0

Slide 12 - Video

Liberalen in Nederland aan de macht (1848)
  • Cultuurstelsel wordt uitvoerd door de NHM, een staatsbedrijf. 

  • Liberalen willen economische vrijheid en niet dat de overheid zich bemoeit met de economie.

  • Ze willen dat óók particuliere ondernemers een bedrijf op Java kunnen starten

Slide 13 - Tekstslide

ZELFSTANDIG WERKEN
Maken opdrachten 3 t/m 5
Klaar? verder lezen in je lesboek

Slide 14 - Tekstslide

Einde van het Cultuurstelsel
  • In 1870 kwam er een einde aan het Cultuurstelsel
  • Liberalen hadden het in Nederland voor het zeggen --> de overheid moet zich zo min mogelijk met de economie bemoeien --> iedereen moet de kans krijgen om bedrijven te starten, ook in Nederlands-Indië
  • Honderden plantages: thee, koffie, suiker (Java), tabak (Sumatra), aardolie, steenkool, tin (Mijnbouw) maar ook rubber en palmolie/
  • Krijgen de Javaanse boeren het beter door afschaffing van het cultuurstelsel?

Slide 15 - Tekstslide

3.2 De vrije economie in de praktijk


  • Steeds meer Europese ondernemers gaan naar Indië en stichten daar plantages

  • Niet alleen op Java en Sumatra, maar ook in de Buitengewesten en het binnenland

Slide 16 - Tekstslide

Slide 17 - Tekstslide

Werken op de plantages
    • Plantages hebben arbeiders nodig
      Javaanse boeren worden slecht behandeld, krijgen weinig loon en moeten hard werken

    • Vaak te weinig arbeiders (gebieden dunbevolkt)
    • Arbeiders worden voornamelijk uit China gehaald
    • Deze contractarbeiders worden koelies genoemd

    Slide 18 - Tekstslide

    De wet...
    ...de werkelijkheid

    Slide 19 - Tekstslide

    Behandeling van de koelies
    • Werken keihard voor een laag loon

    • Koelies worden zeer slecht behandeld (lijfstraffen)

    • Opstanden worden keihard neergeslagen

    Slide 20 - Tekstslide

    Slide 21 - Tekstslide

    ZELFSTANDIG WERKEN
    Maken opdrachten 6+7
    Klaar? verder lezen in je lesboek

    Slide 22 - Tekstslide

    3.3 De Nederlandse macht wordt groter
    • Grote vraag naar grondstoffen uit Nederlands-Indië (olie, tin, rubber)

    • Bouw van het Suez-kanaal zorgt voor goede én veel kortere route naar Nederlands-Indië

    • Modern-imperialisme: uitbreiding van het aantal kolonies door Europese landen

    Slide 23 - Tekstslide

    Slide 24 - Tekstslide

    Nederlands Imperialisme (1)
    • Nederlandse versie van het modern imperialisme: gebiedsuitbreiding in Nederlands-Indië
    • Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL) beschermt plantage-eigenaren
    • PACIFICATIE = Het onder Nederlands bestuur brengen van alle gebieden in Nederlands-Indië met veel geweld.

    Slide 25 - Tekstslide

    Nederlands Imperialisme (2)


    • Conflict met Atjeh (op het eiland Sumatra) wordt erger (1873-1904)

    • In 1910: heel Nederlands-Indië in bezit van Nederland

    Slide 26 - Tekstslide

    Slide 27 - Video

    Oorlog in Atjeh!

    Slide 28 - Tekstslide

    Atjeh-Oorlog

    Piraten uit Atjeh vielen schepen aan.

    1873: KNIL valt Atjeh aan.

    30 jaar, 100 000 doden.

    Van Heutsz krijgt Atjeh in handen--> veel geweld.

    Slide 29 - Tekstslide

    Johannes van Heutsz

    • Generaal-Majoor die de oorlog in Atjeh won voor Nederland

    • Tussen 1904 en 1909 Gouverneur-Generaal van Nederlands-Indië

    • Zorgde ervoor dat steeds meer vorsten zich gingen onderwerpen aan het Nederlandse gezag

    Slide 30 - Tekstslide

    Slide 31 - Tekstslide

    Slide 32 - Video

    ZELFSTANDIG WERKEN
    Maken opdrachten 8t/m 16

    Slide 33 - Tekstslide

    Slide 34 - Video

    Slide 35 - Tekstslide

    Slide 36 - Video

    Slide 37 - Tekstslide