4.3: De paus en de kruistochten

4.3 De paus en het Oosterse Schisma (kerksplitsing)
  • Rond 1000: machtsstrijd tussen paus (Rome) en patriarch (Constantinopel):
  • - wie is de leider van de chr. kerk?
  • - nut heiligenbeelden?
  • - Latijn (Rome) of Grieks voertaal (Const)
  • - banken (Rome) of geen banken (Const)
  • Gevolg: Schisma (1054) >
  • - Rooms-katholieke kerk
  • - Grieks-Orthodoxe kerk
  • Paus wilde graag gezag herstellen
1 / 21
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

In deze les zitten 21 slides, met interactieve quiz, tekstslides en 6 videos.

time-iconLesduur is: 120 min

Onderdelen in deze les

4.3 De paus en het Oosterse Schisma (kerksplitsing)
  • Rond 1000: machtsstrijd tussen paus (Rome) en patriarch (Constantinopel):
  • - wie is de leider van de chr. kerk?
  • - nut heiligenbeelden?
  • - Latijn (Rome) of Grieks voertaal (Const)
  • - banken (Rome) of geen banken (Const)
  • Gevolg: Schisma (1054) >
  • - Rooms-katholieke kerk
  • - Grieks-Orthodoxe kerk
  • Paus wilde graag gezag herstellen

Slide 1 - Tekstslide

4.3  De paus en de investituurstrijd (bisschopsbenoeming)
  • tweezwaardenleer belangrijk:
  • waar ligt het primaat:

  • paus of keizer?
  • ook keizer benoemde bisschoppen (lekeninvestituur)
  • paus Gregorius VII verzette zich (1075):
  • Keizer Hendrik IV in de ban gedaan:
  • - uit de kerk gestoten
  • - verlies gezag
  • Gevolg: 'Gang naar Canossa' (1077)


Slide 2 - Tekstslide

excommunicatie Hendrik IV
Canossa (1077)

Slide 3 - Tekstslide

 Investituurstrijd:
  • 1084: paus door Hendrik IV afgezet en 
  • paus Clemens III door hem benoemd (!)
  • Einde investituurstrijd:
  • Concordaat van Worms (1122):
  • bisschoppen ontvangen van
  • 1.  de paus: geestelijke macht
  • 2. de keizer: wereldlijke macht


Slide 4 - Tekstslide

0

Slide 5 - Video

0

Slide 6 - Video

leg uit wat de investituurstrijd inhield

Slide 7 - Open vraag

De expansie van de christelijke wereld door:
  • Kruistochten > herovering van het Heilige land. Redenen:
  • 1.  Paus Urbanus II: heilige missie, Oosterse Schisma beëindigen.
  • 2. Edelen: religie, roem, buit en grond voor de leenmannen
  • 3. Volk: vergeving zonden > massale opkomst 1e Kruistocht (1096)
  • Onderweg vele vernielingen, o.a Constantinopel (1204) op aandringen van Venetië... en
  • (uiteindelijk) de steun van de paus: herstel gezag over Constantinopel
  • Reconquista (afgerond in 1492)
  • Kerstening van gebieden in Noord-oost Europa 
  • Deense en Zweedse koningen + ridders Duitse Orde
  • Vervolging van Katharen (zuid-Frankrijk) en Joden

Slide 8 - Tekstslide

gevolgen christelijke expansie:
  1. moslimleiders uit Spanje verdreven
  2. geen definitief succes in M.O.
  3. buitensporig geweld kruisvaarders > vele doden
  4. bevordering handel (Venetië/Genua) >
  5. meer luxeprodukten
  6. toename kennis in Europa > o.a  numeriek stelsel                                  medische kennis                                                 kennis uit de Grieks-Rom Oudheid                                
Kruisvaarders plunderen Constantinopel 1204

Slide 9 - Tekstslide

0

Slide 10 - Video

Slide 11 - Tekstslide

0

Slide 12 - Video

0

Slide 13 - Video

0

Slide 14 - Video

Voor de toets zijn (van paragraaf 4.2 en 4.3) de volgende sheets belangrijk:

Slide 15 - Tekstslide

4.2 Staten ontstaan
  • in de ME nam macht leenmannen enorm toe, ten koste van koning:
  • regionaal zeer machtig (financieel en militair onafhankelijk)
  • Zie: Willem de Veroveraar:
  • Hertog van Normandië en leenman van de Franse koning en
  • Koning van Engeland, na verovering in 1066
  • Onder koning Filips II van Frankrijk (1165 - 1223) pogingen om macht vorst te herstellen:
  • - leengebieden weer bij kroondomeinen gevoegd (na overlijden leenman)
  • - door huwelijk (met Isabella van Henegouwen) macht in Zuid-Vlaanderen
  • - steden verleende hij stadsrechten in ruil voor belastingen
  • Franse vorsten wel grote problemen met koningen van Engeland:

Slide 16 - Tekstslide

4.3  De paus en de investituurstrijd (bisschopsbenoeming)
  • tweezwaardenleer belangrijk:
  • waar ligt het primaat:

  • paus of keizer?
  • ook keizer benoemde bisschoppen (lekeninvestituur)
  • paus Gregorius VII verzette zich (1075):
  • Keizer Hendrik IV in de ban gedaan:
  • - uit de kerk gestoten
  • - verlies gezag
  • Gevolg: 'Gang naar Canossa' (1077)


Slide 17 - Tekstslide

excommunicatie Hendrik IV
Canossa (1077)

Slide 18 - Tekstslide

 Investituurstrijd:
  • 1084: paus door Hendrik IV afgezet en 
  • paus Clemens III door hem benoemd (!)
  • Einde investituurstrijd:
  • Concordaat van Worms (1122):
  • bisschoppen ontvangen van
  • 1.  de paus: geestelijke macht
  • 2. de keizer: wereldlijke macht


Slide 19 - Tekstslide

De expansie van de christelijke wereld door:
  • Kruistochten > herovering van het Heilige land. Redenen:
  • 1.  Paus Urbanus II: heilige missie, Oosterse Schisma beëindigen.
  • 2. Edelen: religie, roem, buit en grond voor de leenmannen
  • 3. Volk: vergeving zonden > massale opkomst 1e Kruistocht (1096)
  • Onderweg vele vernielingen, o.a Constantinopel (1204) op aandringen van Venetië... en
  • (uiteindelijk) de steun van de paus: herstel gezag over Constantinopel
  • Reconquista (afgerond in 1492)
  • Kerstening van gebieden in Noord-oost Europa 
  • Deense en Zweedse koningen + ridders Duitse Orde
  • Vervolging van Katharen (zuid-Frankrijk) en Joden

Slide 20 - Tekstslide

gevolgen christelijke expansie:
  1. moslimleiders uit Spanje verdreven
  2. geen definitief succes in M.O.
  3. buitensporig geweld kruisvaarders > vele doden
  4. bevordering handel (Venetië/Genua) >
  5. meer luxeprodukten
  6. toename kennis in Europa > o.a  numeriek stelsel                                  medische kennis                                                 kennis uit de Grieks-Rom Oudheid                                
Kruisvaarders plunderen Constantinopel 1204

Slide 21 - Tekstslide