Samenstellingen


Samenstelling & tussenletters

1 / 20
volgende
Slide 1: Tekstslide
NederlandsMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 3

In deze les zitten 20 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 2 videos.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les


Samenstelling & tussenletters

Slide 1 - Tekstslide

Welke woorden kun jij maken met 'voet'? 

Slide 2 - Woordweb

Samenstelling
  • voetbal 
  • voetensteun
  • hondenpoep
  • Koninginnedag
  • groentesoep
  • tomatensoep

Slide 3 - Tekstslide

Slide 4 - Video

Slide 5 - Video

Wat moet je als eerste doen om te bepalen of de samenstelling geschreven wordt
met een tussen-n?
A
Je splitst de samenstelling in losse woorden.
B
Je kijkt of het eerste deel een meervoud heeft op -en.
C
Je kijkt of er bijzonderheden zijn.
D
Je kijkt of het eerste deel een zn is.

Slide 6 - Quizvraag

Hoe schrijf je dit woord?
A
zonnebril
B
zonnenbril

Slide 7 - Quizvraag

Met of zonder tussen-n?
A
kattebak
B
kattenbak

Slide 8 - Quizvraag

Met of zonder tussen-n?
A
hogeschool
B
hogenschool

Slide 9 - Quizvraag

Met of zonder tussen-n?
A
spinnenwiel
B
spinnewiel

Slide 10 - Quizvraag

Waarom schrijf je maneschijn zonder tussen-n?
A
Je hebt er maar één van.
B
Het eerste deel heeft twee meervouden.
C
Het eerste deel heeft alleen een meervoud op -s.
D
Het juiste antwoord staat er niet tussen.

Slide 11 - Quizvraag

Waarom schrijf je horlogemaker zonder tussen-n?
A
Je hebt er maar één van.
B
Het eerste deel heeft twee meervouden.
C
Het eerste deel heeft alleen een meervoud op -s.
D
Het juiste antwoord staat er niet tussen.

Slide 12 - Quizvraag

Geen tussen-n?!
Waarom schrijf je dan bijvoorbeeld:
belangeloos
woordeloos
grenzeloos
plaatselijk ... ?
  • Dat zijn afleidingen (en geen samenstellingen) => die regels zijn niet van toepassing. 

Slide 13 - Tekstslide

Tussen-s
Hoor je een tussen-s? Dan schrijf je hem!

Twijfel? Verander het tweede deel!
stationschef - stationshal

Slide 14 - Tekstslide

Stappen 
1. Is het woord een samenstelling of een afleiding?
2. Bij een afleiding: (meestal) geen tussen-n 
3. Bij een samenstelling
- eerste deel van het woord een ww, bw of bn? => geen 
tussen-n 
(bijv. beresterk => 'bere' wil zeggen: heel erg)

Slide 15 - Tekstslide

Stappen 
3. Bij een samenstelling
- eerste deel van het woord een zn?
- eindigt het meervoud daarvan op -n? Dan tussen-n
- eindigt het meervoud (ook) op een -s? Dan geen tussen-n
- uitzonderingen: maneschijn, zonnestelstel, koninginnedag 

Slide 16 - Tekstslide

Geef aan: goed of fout?
flex-medewerkers
A
goed
B
fout

Slide 17 - Quizvraag

Geef aan: goed of fout?
koffie-automaat
A
goed
B
fout

Slide 18 - Quizvraag

Geef aan: goed of fout?
politieoptreden
A
Goed
B
Fout

Slide 19 - Quizvraag

Geef aan: goed of fout?
garage-eigenaar
A
goed
B
fout

Slide 20 - Quizvraag