8.3 constructie

• Kunst
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Constructivisme

1917 - 1924

Ontwikkeling in Rusland

Tsaristisch regeringssysteem --> communistisch regeringssysteem

 

bloody sunday - 1905

communisme 1917

oude machtsverhoudingen zijn 

verdwenen.

iedereen gelijk 

veranderende positie avant-garde

voorheen afzetten en confrontatie 

aangaan met de traditie. 

Vanaf jaren 20 opbouwen (construeren)

Utopisch denken

Welke idealen van het constructivisme kun je hieruit afleiden? Waar verwijst de naam constructivisme naar?

- stofuitdrukking ondergeschikt 

- patronen accenturen de constructie van 

het kledingstuk

- hoe de kleding om het lichaam valt is 

ondergeschikt aan de functie 

- simpele praktische vormen

- uniseks 

- functioneel 

Constructivisme architectuur:

• Kantoor redactie van de krant 'Leningrad Pravda' (1924)
  
• Ontworpen door Alexander Vesnin
• Open gebouw -> niets te verbergen, eensgezind
• Geen versieringen
• Nooit gerealiseerd 

Architectuur: Alexander Vesnin (1883-1959)

Ontwerp kantoor Leningrad Pravda (1924)

niet gerealiseerd

breuk met het verleden > kunstenaars en ontwerpers bouwen mee 

aan de communistische staat. 

Uiting constructivisme: moderne industriële materialen

open en transparant ( welke opvatting zit hier achter? ), geen overbodige

versieringen, 

liften, stalen skelet,

klok, affiches, luidsprekers, uithangborden zijn allemaal 

onderdeel van constructie

https://www.joostdevree.nl/shtmls/constructivisme.shtml

Constructivisme 

• Monument voor de Derde Internationale 1919
• Vladimir Tatlin op bezoek bij Picasso
  
• Inspiratie driedimensionale constructies. 
• Kunst moest sociaal zijn 
• Nooit uitgevoerd, anders groter dan Eiffeltoren (meer dan 500 m hoger)
• Materialen: ijzer, glas en staal
• Cilinder, kubus en kegel -> plek voor conferenties
• Onderdelen draaien

Vladimir Tatlin kreeg de opdracht voor het ontwerp van de staatsvergadertoren van het Volkscommissariaat Onderwijs. Het model werd onthuld tijdens het achtste Sovjet Congres in Moskou. Het was hoger dan Eiffeltoren en symbool van technisch vernuft en vooruitgang. 

• Het was een eerbetoon aan de Russische communistische idealen. 

• Het ontwerp droeg marxistische en leninistische denkbeelden uit. 

• Het was propaganda voor een technisch en moreel superieure staat. 

• Het was symbool revolutionaire ideologie, technologie en esthetica. 

Het ontwerp is nooit gerealiseerd, maar liet een 'vrije' interpretatie zien van architectuur die verbonden is met machines.

In de beginjaren kreeg de zoektocht naar abstractie in het Russische constructivisme dus niet alleen vorm in kunstwerken, maar werd ook ingezet om propaganda te maken voor de communistische idealen.

Konstantin Melnikov, Russisch paviljoen Parijs, 1925

Vladimir Tatlin (gedenkteken) Moskou, 1919

Het ontwerp voor het gedenkteken voor de Derde Internationale (1919, Moskou) van architect Vladimir Tatlin is zeer bekend (eerste foto). Het gedenkteken zou 400 m hoog moeten worden, een soort Eiffeltoren nieuwe stijl. Er zouden vergaderruimten in komen die in 1 of 365 dagen rond zouden draaien.

Vladimir Tatlin

- transparantie

- techniek 

- voorloper kinetische kunst 

- wiskundige vormen 

Welke elementen zorgen voor dynamiek in het ontwerp? noem er drie.

kenmerken constructivisme 

• techniek, machines, innovatie blijft zichtbaar in het werk
• kunst moet ook sociaal/maatschappelijk nut hebben
• kunstenaar gelijk aan fabrieksarbeiders
• afscheid van klassieke kunstvormen
• van compositie naar constructie
• gebruik van tekst/schrift
• moderne materialen
• abstracte vormen

Tegen kapitalisme

https://schooltv.nl/video/andere-tijden-in-de-klas-de-russische-revolutie/

De oorlog zorgt voor veel onrust in Rusland. Als het Russische leger wordt gemobiliseerd, zijn veel burgers voor de Russische deelname aan de Eerste Wereldoorlog. Maar het leger behaalt weinig successen en in 1917 zijn er ruim zes miljoen Russische soldaten om het leven gekomen. Ook met de economie gaat het slecht: er zijn grote tekorten aan o.a. voedsel en brandstof. Tot grote onvrede onder de arme burgers gaat het voedsel dat er is, naar het leger en wordt de schaarste onder het volk groter. Daardoor ontstaan voedselrellen en opstanden, die gewelddadig worden onderdrukt door het leger van de tsaar. Honderden mensen komen hierbij om het leven of raken gewond. Dit zorgt alleen voor meer onvrede en in 1917 slaan de voedselrellen om in politieke opstanden. Het Russische volk projecteert zijn haat op de tsaar en zijn familie: de tsaar heeft immers zijn garde op zijn eigen burgers afgestuurd. Dit is enkel een directe aanleiding, waar het volk al lang op heeft gewacht: de tsarenfamilie is al langer impopulair, o.a. vanwege de Duitse afkomst van de tsarina Alexandra en haar band met de vermoorde Raspoetin.

Verandering binnen de kunsten

Arbeiders nemen macht over van tsaar: iedereen gelijk

Verandering positie avant-garde kunstenaar: niet meer tegen traditie, maar voor constructie nieuwe toekomst

publiek begrijpt en waardeert moderne kunst niet meer

Stalin en Hitler tegen modernisme - staatsgevaarlijk

Constructivisme toneel:

• Vsevolod Meyerhold
  


• Bewustwording is beter dan beleving
• Biomechanica: spelers gebruiken lichaam als machine
• Hoog tempo
• Spelers geen emotie -> fabrieksarbeiders 

Toneel: bewustwording 

Konstantin Stanislavski 

(Realistisch) theater had een morele opdracht: het moest het publiek beschaven en opvoeden. Emotionele, innerlijke gedrevenheid. 

'Zijn enige erfgenaam': 

Vsevolod Meyerhold (1874-1940)

(Experimenteel theater) revolutionair theatermaker --> biomechanica

https://www.youtube.com/watch?v=iB1fPZX5Zgk

Toneel: biomechanica

Trainingsmethode waarbij spelers hun lichaam leren te gebruiken als een machine

Gymnastische speelwijze - oogt niet realistisch

Hoog tempo

Emotie van spelers is niet interessant

Constructivisme decor:

• Decorontwerp 'bedrogen echtgenoot'
• Ljoebov popova, 1922
  
• Decor is industrieel
• Kan snel worden veranderd, waardoor er geen tijdrovende decor wissel is. 

Beeldend: "Le Cocu Magnifique" 

(De bedrogen echtgenoot) 1922

Ljoebov Popova (1889-1924), decorontwerpster

industrieel ogend decor

constructie van trappen en speelvlakken

katrollen, liften, scharnieren

Film en fotomontage

- traditioneel schilderwerk

is verleden tijd. 

- Hoe wordt dit werk

dynamisch?

 

Constructivisme film:

• Stille film oktober 1927
  
• Sergej Eisenstein
• In opdracht communistische partij
• Eerbetoon aan de revolutie
• Attractiemontage: korte stukjes tussen de film die los geen betekenis hebben. 

verder uitleggen: bijvoorbeeld als er een kanonvuur afgaat -> stukje bewegende kroonluchter -> bewust heftig geluid en de rijke worden aangevallen.