Voltooid deelwoord

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1,2

Merel Morre

Werkwoordspelling

Waarom werkwoordspelling?

                             

                                 Zonder regels 

                                 gaat het mis.

Lesdoel

Je spelt het voltooid deelwoord juist.

Programma van vandaag

- LessonUp: korte herhaling theorie persoonsvorm verleden tijd                                                                                                                       + vragen

- LessonUp:  theorie + vragen voltooid deelwoord

- Pauze

- Schrijfopdracht 

HERHALING

THEORIE

Drie vragen

Voordat je bepaalt welke regels je moet gebruiken voor het spellen van een werkwoord, moet je eerst drie vragen stellen:

1. Is het de PV? Is het antwoord ja, dan ga je verder naar vraag 2.

2. Staat de zin in de tegenwoordige of verleden tijd?

3. Welke vorm moet ik maken? (ik-vorm, hij-vorm, wij-vorm)

     PERSOONSVORM       VERLEDEN TIJD

Het antwoord op vraag 1 is: ja, het is de persoonsvorm.

Het antwoord op vraag 2 is: de zin staat in de verleden tijd.

ik                                     ik-vorm + te/de

hij/zij/jij                         ik-vorm + te/de

      wij                                    ik-vorm + ten/den

Voorbeeld: ik werkte/hij werkten/wij werkten

     PERSOONSVORM       VERLEDEN TIJD

Soms ontstaat er een dubbele -d of een dubbele -t.

Dit ligt aan de letter waarop de ik-vorm eindigt.

werk - werkten 

hechten - hechtte(n)

antwoord - antwoordde(n)

Dit gebeurt alleen bij de PV VT!

't Taxikofschip

Kun je bij de persoonsvorm in de verleden tijd niet horen of 

je -te of -de gebruikt?

Gebruik dan 't taxikofschip (of 't ex-kofschip of 't sexy fokschaap)

Is het mixte of mixde?

De stam van mixen eindigt op een 'x', die zit in 't taxikofschip, dus dan gebruik je 'te': mixte.

OEFENEN

ZET IN DE VERLEDEN TIJD:

Wat (gebeuren) er gisteren?

1. gebeurde
2. gebeurdde
3. gebeurte
4. gebeure

Gelukkig (betekenen) hij niet veel voor je.

1. betekent
2. betekendde
3. betekendte
4. betekende

Het vuurwerk (verlichten) de hele straat.

1. verlichte
2. verlichtte
3. verlichtten
4. verlichten

De bezorgers (laden) de pakketjes in de bus.

1. laadden
2. laaden
3. laadde
4. ladden

De speler (trappen)
de bal in het doel en de supporters (schreeuwen).

1. trapten - schreeuwden
2. trapten - schreeuwde
3. trapte - schreeuwden
4. trapte - schreeuwde

THEORIE

VOLTOOID DEELWOORD

Voltooid deelwoord

Een voltooid deelwoord kun je herkennen aan de volgende zaken:

1. Ze beginnen met -ge, -be, -ver, -ont.

2. Ze staan meestal aan het einde van een zin.

Voltooid deelwoord

Ook bij een voltooid deelwoord kun je 't taxikofschip gebruiken.

Soms is dit nodig, maar er is een snellere manier:

maak het woord langer!

gebeurd - gebeurde (Ik hoor een -d, dus schrijf een -d)

gekocht - gekochte (Ik hoor een -t, dus schrijf een -t)

ontvoerd - ontvoerde (Ik hoor een -d, dus schrijf een -d)

Waar gaat het soms mis?

Soms is het lastig het verschil te zien tussen de PVtt en het voltooid deelwoord. Daarom is het ook zo belangrijk eerst vast te stellen welke regel je moet gebruiken. Dit doe je door te beginnen met de drie vragen waarmee we de les begonnen.

Drie vragen

Voordat je bepaalt welke regels je moet gebruiken voor het spellen van een werkwoord, moet je eerst drie vragen stellen:

1. Is het de PV? Is het antwoord ja, dan ga je verder naar vraag 2.

2. Staat de zin in de tegenwoordige of verleden tijd?

3. Welke vorm moet ik maken? (ik-vorm, hij-vorm, wij-vorm)

      Kijk naar de volgende voorbeelden:

a. Hij gelooft mij niet.

b. Hij heeft me nooit geloofd.

a. De engerd ontvoert het meisje.

b. Het meisje werd door de engerd ontvoerd.

OEFENEN

VOLTOOID DEELWOORD

Sommige misdadigers worden nooit
(straffen)
voor hun daden.

1. gestraft
2. gestrafd

De receptioniste heeft
(beloven)
om een vergaderzaal voor ons te reserveren.

1. belooft
2. beloofd

Jill heeft haar haren
(verven)
bij de nieuwe kapper.

1. geverft
2. geverfd

Hebben jullie allemaal
(antwoorden)
op de mail van Sjaak?

Onze technische dienst is per januari naar een andere locatie (verhuizen).

Onze manager heeft jarenlang met dak- en thuislozen (werken).

VOORTGANG

Geef aan wat voor jou van toepassing is:

1. Ik vind het nog moeilijk.
2. Ik vind het nog een beetje moeilijk.
3. Ik snap het bijna.
4. Ik snap het.

Vragen?

PAUZE

DEEL 2

SCHRIJFOPDRACHT

Mondriaan houdt open dag en vraagt je een stuk te schrijven voor op de website. 

In het stuk adviseer je nieuwe studenten om voor Mondriaan te kiezen. Je schrijft een inleiding en noemt twee argumenten. 

De tekst bestaat uit (minimaal) drie alinea's. 

LET OP WITREGELS, SPELLING, 

PUNTEN EN HOOFDLETTERGEBRUIK!

Volgende week: 

SAMENVATTING SPELLING