Samenvatting werkwoordspelling plus zakelijke mail (5)

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Werkwoordspelling

Lesdoel

Je spelt het voltooid deelwoord, de persoonsvorm in de tegenwoordige tijd en de persoonsvorm in de verleden tijd juist.

Programma van vandaag:

- Herhaling theorie persoonsvorm tegenwoordige tijd, persoonsvorm verleden tijd en voltooid deelwoord

- Voor wie wil zijn er alternatieve opdrachten

- Pauze

- Schrijfopdracht 

THEORIE

Persoonsvorm

De persoonsvorm is een werkwoord dat in een zin van tijd kan veranderen. 

Voorbeeld:

Tijd: Ik eet een broodje / ik at een broodje 

De persoonsvorm komt vooraan te staan als je een zin vragend maakt. 

Voorbeeld:

Marlieke schrijft een verslag - Schrijft Marlieke een verslag?

Let op!

 Soms staan er twee werkwoorden in een zin.

De persoonsvorm is dan het werkwoord dat verandert.

De tegenwoordige tijd

Om de persoonsvorm goed te kunnen spellen, heb je de ik-vorm van het werkwoord nodig. De ik-vorm is het woord dat in de tegenwoordige tijd achter 'ik' komt te staan:

- Ik maak

- Ik vind 

- Ik loop

In de tegenwoordige tijd heeft de persoonsvorm drie vormen.

Enkelvoud: 

1. ik-vorm - ik werk/leef/word

2. ik-vorm+t - jij/hij/zij/u werkt/leeft/wordt

Meervoud

3. hele werkwoord

wij/jullie/zij werken/leven/worden

OEFENEN

Een werkwoord ...

1. is een ander woord voor het onderwerp.
2. zegt wat iets of iemand doet of overkomt.
3. is een woord dat aangeeft welk werk iemand doet.
4. is een woord dat je weg kan laten uit een zin.

Hoe vind je de persoonsvorm?

1. Door de zin in een andere tijd te zetten.
2. Door de zin om te draaien.
3. Door ' t ex-fokschaap te gebruiken
4. Door de zin vragend te maken.

Welk woord in deze zin is de persoonsvorm?

Hij loopt elke dag vijf kilometer over het strand. 

Om te weten of de persoonsvorm in het enkelvoud of meervoud moet, kijk je naar het onderwerp.
Hoe vind je het onderwerp?

1. Wie/wat + infinitief
2. Wie/waar + onderwerp
3. Wie/wat + persoonsvorm
4. Wie/wanneer + werkwoord

Hoe vervoeg je een werkwoord in de tegenwoordige tijd met jij/zij/hij/het?

1. Met 't ex-fokschaap
2. Door de stam te zoeken
3. ik-vorm + t
4. ik-vorm + en

THEORIE

PERSOONSVORM VERLEDEN TIJD

ik                                     ik-vorm + te/de

hij/zij/jij                         ik-vorm + te/de

      wij                                    ik-vorm + ten/den

Voorbeeld: ik werkte/hij werkte/wij werkten

PERSOONSVORM VERLEDEN TIJD

Soms ontstaat er een dubbele -d of een dubbele -t.

Dit ligt aan de letter waarop de ik-vorm eindigt.

werk - werkten 

hechten - hechtte(n)

antwoord - antwoordde(n)

Dit gebeurt alleen bij de PV VT!

't Taxikofschip

Kun je bij de persoonsvorm in de verleden tijd niet horen of 

je -te of -de gebruikt?

Gebruik dan 't taxikofschip (of 't ex-kofschip of 't sexy fokschaap)

Is het mixte of mixde?

De stam van mixen eindigt op een 'x', die zit in 't taxikofschip, dus dan gebruik je 'te': mixte.

OEFENEN

Zij (berekenen) alles op papier voordat ze iets digitaal invulden.

1. berekend
2. berekendde
3. berekenden
4. berekendden

De drone (landen) niet goed.

1. landte
2. landde
3. lande
4. landen

(Fietsen) je voorheen naar huis?

1. Fietsde
2. Fietstte
3. Fietste
4. Fieste

THEORIE

VOLTOOID DEELWOORD

Voltooid deelwoord

Een voltooid deelwoord kun je herkennen aan de volgende zaken:

1. Ze beginnen meestal met -ge, -be, -ver, -ont.

2. Ze staan meestal aan het einde van een zin.

Voltooid deelwoord

Ook bij een voltooid deelwoord kun je 't taxikofschip gebruiken.

Soms is dit nodig, maar er is een snellere manier:

maak het woord langer!

gebeurd - gebeurde (Ik hoor een -d, dus schrijf een -d)

gekocht - gekochte (Ik hoor een -t, dus schrijf een -t)

ontvoerd - ontvoerde (Ik hoor een -d, dus schrijf een -d)

Waar gaat het soms mis?

Soms is het lastig het verschil te zien tussen de PV tegenwoordige tijd en het voltooid deelwoord. Daarom is het ook zo belangrijk eerst vast te stellen: persoonsvorm of voltooid deelwoord. 

OEFENEN

VOLTOOID DEELWOORD

Kinderen worden soms onterecht
(straffen).

1. gestraft
2. gestrafd

De docent heeft
(beloven)
om de toetsen snel na te kijken.

1. belooft
2. beloofd

John heeft het hele huis zelf
(verven).

1. geverft
2. geverfd

Vragen?

PAUZE

DEEL 2

Nederlands

Het schrijven van een zakelijke e-mail

De opmaak

• Vul de onderwerpsregel in  (kort en bondig)
  
  

• Aanhef
• Inleidende zin
• Alinea 1
• Alinea 2
• Afsluitende zin
• Slotformule
• Naam

Je schrijft de zakelijke e-mail aan Lars Wouters. Welke aanhef gebruik je?

1. Geachte meneer Wouters,
2. Geachte Lars Wouters,
3. Geachte heer,
4. Geachte heer Wouters,

Je schrijft de zakelijke e-mail aan de klantenservice van de Hema. Welke aanhef gebruik je?

1. Geachte klantenservice,
2. Geachte Hema,
3. Geachte heer/mevrouw,
4. Geachte medewerker,

Hoofdletters!

• Namen schrijf je met hoofdletters.
• Namen van steden, landen, merken: met hoofdletters.
• Ook een straatnaam begint met een hoofdletter.

Gebruik leestekens!

• Als je een lange zin schrijft, gebruik leestekens. De tekst is dan beter te lezen.
• Als je een vraag stelt, zet er het leesteken '?' achter.
• Vergeet de punten niet, aan het einde van een zin.

Schrijfwijze van namen in de aanhef

Geachte mevrouw Sluis,

Geachte heer Wagemakers,

Geachte heer Van 't Lam,

De inleidende zin

• In de inleidende zin vertel je altijd waarom je de e-mail schrijft.

• Als in de opdracht staat dat je jezelf moet voorstellen, dan doe je dat ook in de inleidende zin.

Het middenstuk

• Je zakelijke e-mail bestaat altijd uit minimaal twee alinea's in het middenstuk. 
• In deze alinea's beschrijf je de meeste punten uit de opdracht. 
  
• Maak gebruik van de situatiebeschrijving om de verplichte punten te verwerken. 
  
• Staat de info niet in de situatieomschrijving? Bedenk het dan zelf. 
  
• Beschrijf deze punten kort en bondig. 
  
• Gebruik makkelijke taal! Zo voorkom je spelfouten.
  

Afsluitende zin

In de afsluitende zin sluit je de e-mail netjes af. Je kunt hier vaak het laatste verplichte punt voor gebruiken.

• Ik hoop spoedig van u te horen.
• Ik ontvang graag snel een reactie.
• Ik vraag u om binnen twee weken te reageren.

Slotformule en naam

Gebruik een van de twee slotformules:

• Met vriendelijke groet,
• Hoogachtend,

Soms staat in de opdracht welke slotformule je kunt gebruiken.

Sluit af met je voor- en achternaam.

Voorbeeld....

Geachte heer Van Dijk,

Deze e-mail schrijf ik omdat ik een klacht heb over de I-phone die ik gekocht heb. 

De I-phone werkt niet goed. Als ik de I-phone aanzet, maakt hij een gek geluid. Daarna schakelt hij uit. U begrijpt dat ik niet tevreden ben over deze aankoop.

Graag ontvang ik mijn geld terug of ontvang ik een nieuwe I-phone.  

Met vriendelijke groeten,

Mevr. A. Dijkstra

Schrijfopdracht zakelijke mail.

Stuur een mail aan de directeur van de organisatie waar je stage loopt met twee verbeterpunten voor de organisatie. 

-Welk onderwerp?

-Aan wie?

-Welke dingen moeten in de mail staan?

-Denk aan aanhef, inleiding, kern, slot en afsluiting!

Volgende week:

De volgende les gaan we verder toewerken naar het examen Schrijven.