H7 sociale partners

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

H7 sociale partners

Werknemersorganisaties

Samen sta je sterker en kun je strijden voor doelen als een veilige werkomgeving. Om dit te bereiken organiseren werknemers zich in Vakbonden. 

Vakbonden komen op voor de belangen van werknemers, je kunt er lid van worden. Je betaalt dan contributie.

Vakbonden

Voor bijna iedere bedrijfstak is er een vakbond, dat zijn bedrijven met ongeveer hetzelfde soort werk. Er is een glazenwassers vakbond, een horecavakbond, een openbaar vervoersvakbond. Alle vakbonden samen noemen we een vakbeweging. Er zijn 3 grote vakcentrales in Nederland:

- FNV; hierin zitten 15 vakbonden met samen ruim 1 miljoen leden.

- CNV: hierin zitten 8 vakbonden met samen 260.000 leden

- VCP: hierin zitten 50 vakbonden met samen 270.000 leden.

Vakbonden

Maar 20% van alle werknemers in Nederland is lid van een vakbond. Vooral jonge werknemers zijn geen lid.  Grote vakcentrales zoals de FNV, CNV en VCP zorgen voor:

- hulp aan werknemers bijvoorbeeld juridische hulp bij onterecht ontslag

- onderhandelen namens de werknemers met het bedrijf over loon

- ze onderhandelen over nieuwe CAO's voor de hele bedrijfstak

- Ze onderhandelen met de overheid

werkgeversorganisaties

Ook werkgevers zijn zich gaan organiseren. Bijna alle bedrijven in Nederland zijn aangesloten bij een werkgeversorganisatie. 

De bekendste zijn:

- VNO-NCW: 115.000 bedrijven waar 4,3 miljoen mensen werken

- AWVN: 750 bedrijven waar 3 miljoen mensen werken

- MKB-Nederland: 170.000 bedrijven waar 500.000 mensen werken

- UNETO-VNI: 5000 bedrijven waar 120.000 mensen werken

- LTO-Nederland: 50.000 boeren en tuinders

werkgeversorganisaties

Werkgeversorganisaties:

- adviseren bedrijven bij conflict met een werknemer

- adviseren bedrijven als ze veel mensen ineens moeten ontslaan

- geven rechtsbijstand

belangen

werkgevers en werknemers willen vaak precies het tegenovergestelde:

werknemers willen meer salaris - bazen willen niet meer betalen

bazen willen dat werknemers harder werken- werknemers willen geen hogere werkdruk

belangen

Maar werkgevers en werknemers hebben ook vaak dezelfde belangen. Ze willen allebei dat het bedrijf succesvol is en dat er een prettige sfeer hangt.

Belangen van werknemers

- dat er genoeg werk is

- goede arbeidsvoorwaarden: een goed salaris, vakantiedagen, fijne werktijden

- goede arbeidsomstandigheden: gezonde en fijne werkplek

- mogelijkheden om hogerop te komen

- meepraten in het bedrijf

- goede uitkering bij werkloosheid of ziekte

Belangen van werkgevers

- lage kosten: lage lonen, goedkope grondstoffen, lage belasting

- weinig concurrentie uit het buitenland

- goed opgeleide hard werkende werknemers

- zo min mogelijk regels van de overheid

Samenwerken: CAO

Elke bedrijfstak heeft een CAO, dat is de collectieve arbeidsovereenkomst. Daar staan afspraken in die voor alle mensen in die beroepsgroep gelden. Bijvoorbeeld hoeveel vakantiedagen, werktijden en de werkweek.

Werkgeversorganisaties en werknemersorganisaties onderhandelen hier samen over. 

conflicten

- vakbonden doen soms hun verhaal in de media als ze er met bedrijven niet uit komen.

- soms voeren ze acties, ze doen dan bijvoorbeeld alles precies volgens de regels en niks extra's. Zo krijgen klanten vaak last en die leggen dan druk op het bedrijf

- Ze kunnen ook naar de rechter stappen

staken

Werknemers kunnen het werk ook volledig neerleggen, dat is staken. Hiermee proberen ze het bedrijf voor het blok te zetten. werkgevers kunnen een staking bij de rechter laten verbieden.

Tijdens stakingen en acties onderhandelen werkgevers en werknemers gewoon door. Net zo lang tot ze een akkoord bereikt hebben.

Aan de slag

Blz 67 maken opdr 1 t/m 4

blz 69 maken opdr 5 t/m 8

blz 74/75 maken