3.2 - Genenparen (A4)

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Thema 3 - Genetica

Atheneum 4

Thema 3 - Genetica

3.1 - Fenotype of genotype

3.2 - Geneparen

3.3 - Monohybride kruisingen

3.4 - Geslachtschromosomen

3.5 - Dihybride kruisingen

3.6 - Speciale manieren van overerven

3.7 - Opvoeding of aanleg

Thema 3 - Genetica

3.1 - Fenotype of genotype

Herhaling

Thema 3 - Genetica

3.2 - Genenparen

Doelen van deze paragraaf

Je kunt uitleggen hoe het fenotype van een organisme tot stand komt

Je kunt de begrippen homozygoot, heterozygoot, dominant en recessief correct toepassen

Je kunt omschrijven wat recombinatie inhoudt

Homozygoot en heterozygoot

Locus = plaats van een gen in een chromosoom

Gelijk in homologe chromosomen

Homo = hetzelfde / Hetero = anders

Dominant en recessief

Dominant = sterk

Bij aanwezigheid altijd tot uiting

Recessief = 'zwak'

Komt alleen tot uiting als het op beide chromosomen ligt

Dominant en recessief

Soms komt recessief een beetje tot uiting (oogkleur)

 bruin = Onvolledig dominant

Dominant en recessief

Twee even sterke allelen -> intermediair fenotype (mengvorm)

Dominant en recessief

Codominantie - beide dominante allelen (voor verschillende fenotype) komen tot uiting

Bloedgroepen - 

Twee keer allel voor A = A

Twee keer allel voor B = B

Allel voor A en voor B = AB

Genen weergeven

Weergegeven in letters (groot voor dominant, klein voor recessief)

Aa = heterozygoot

AA = homozygoot dominant

aa = heterozygoot dominant

Genen weergeven

Codominantie en intermediair anders weergegeven:

Recombinatie

Alle chromosomensetjes opnieuw verdeeld

Andere combinatie van allelen dan beide ouders

Volledig door toeval bepaald

2^23 (n=23) combinaties mogelijk bij mensen

Mogelijke verschillende genotypen bij recombinatie.

Mogelijke verschillende genotypen bij recombinatie.

Recombinatie tijdens meiose

Mutatie

Willekeurige verandering in allel -> normaal geen probleem

Bij meiose kan blijvend effect hebben

Toeval

Tweelingen

Eeneiig: uit 1 eicel

Twee-eiig: uit twee eicellen

Vragen

Aan het werk

Maken: 

11 t/m, 15

Lezen: 3.3

Begrippen:

Homozygoot

Heterozygoot

Dominant allel

Recessief allel

Drager

Onvolledig dominant

Intermediair

Codominantie

Genetica

Recombinatie

Genetische variatie

Doelen:

Je kunt uitleggen hoe het fenotype van een organisme tot stand komt

Je kunt de begrippen homozygoot, heterozygoot, dominant en recessief correct toepassen

Je kunt omschrijven wat recombinatie inhoudt