T5B3

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 1

Thema 5: Waarneming, regeling en gedrag

B3 - Oren en ogen

prikkel

impuls

bewustworden

Leerdoelen

-Ik kan de delen van het oor benoemen en ken de kenmerken en functie(s) van het onderdeel.

Geluiden zijn trillingen van de lucht

Hoe harder het geluid, hoe hoger het aantal decibel

Buitenkant oor

De oorschelp vangt het geluid op. De geluiden komen dan in de gehoorgang terecht. 

Oorschelp

Oorlelletje

Gehoorgang

Binnenkant oor

De geluiden brengen het

trommelvlies aan het trillen.

Achter het trommelvlies 

liggen de gehoorbeentjes.

Deze geven de trillingen 

door aan het slakkenhuis.  

Binnenkant oor

In het slakkenhuis liggen zintuigcellen.

Deze zintuigcellen sturen

impulsen via de 

gehoorzenuw

naar de hersenen.

Het oor

GELUID --> gehoorgang --> trommelvlies --> gehoorbeentjes --> slakkenhuis --> gehoorzenuw

Buis van Eustachius 

  

Hiermee is de trommelholte 

met de keelholte verbonden 

Het houdt de luchtdruk aan  

beide zijden gelijk                      

Leerdoelen

Je kunt de werking en de bouw van het oog benoemen.

Bescherming van het oog

• Wenkbrauwen: bescherming tegen zweet/vocht. 
• Wimpers: bescherming tegen vuil en fel licht. 

Traanklieren produceren traanvocht: 

• bescherming tegen uitdroging van het oog. 
• reiniging van het oog. 

De traanbuizen voeren het traanvocht af. 

Buitenkant van het oog

• Harde oogvlies: het witte deel, beschermt het binnenste van het oog. 
•  Iris: gekleurde deel.
• Pupil: zwarte deel, hier komt het licht binnen. 
• Hoornvlies: doorzichtig laagje, beschermt de iris. 

Binnenkant van het oog

• Lens: zorgt ervoor dat je dingen scherp kan zien.
  
• Glasachtig lichaam: geleiachtige vloeistof die alles op zijn plek houdt. 

De wand van het oog

Drie lagen:

Netvlies: hierin liggen de zintuigcellen.

Vaatvlies: hierin liggen bloedvaten (voeden het oog en voeren afvalstoffen af).

Harde oogvlies: buitenste laag (witte gedeelte), hieraan zitten de oogspieren. 

Gele vlek en blinde vlek

het licht valt op de gele vlek wat op het netvlies ligt. 

• In de gele vlek zitten zintuigcellen en zetten het licht om tot impulsen.

Op de plaats waar de oogzenuw het oog uit gaat, liggen geen zintuigcellen. ​

• Deze plek heet de blinde vlek. ​
  
• Met de blinde vlek kun je niets zien. 

Werking van de ogen

Het licht gaat als volgt door het oog: 

hoornvlies -> pupil -> lens -> glasachtig lichaam -> zintuigcellen in de netvlies. 

Bijziend en verziend

Bijziend & Verziend

Opdrachten

Maken 5.3 opdracht 2 + 4 + 5 + 7 + 8 (blz. 95)

Wenk-

brauwen

Wimpers

Traan-

buizen

Traan-

klieren

Beschermen tegen vuil en fel licht

Voert het traanvocht af 

Produceren traanvocht

Zorgen ervoor dat vocht niet in de ogen loopt

Lesdoelen

In het einde van deze les kan je:

• uitleggen welke weg licht aflegt in het oog. 
• het verschil uitleggen tussen verziend en bijziend. 
• de werking van het pupilreflex uitleggen. 

Werking van de ogen

Lens keert het beeld om en verkleind het beeld, hersenen zetten dit recht

De werking van de ogen: 

Bijziend: ziet dichtbij scherp. 

• De lens is te bol.
• Een holle lens corrigeert.

Verziend: ziet in de verte scherp. 

• De lens is te plat.
• Een bolle lens corrigeert.

Zelfstandig werken

Maken T6B3 opdracht 9 t/m 13