Spelling Leestekens en Meervoud M3e

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Doel van deze Lessonup:

Ivm mijn afwezigheid is het belangrijk dat jullie zelfstandig aan de slag gaan met de toetsstof voor de PWW. 

In deze Lessonup behandelen we de volgende onderdelen. 

• Herhalen HS 1: Leestekens
• Herhalen HS 4: Meervoud
• Starten met HS 5: Verkleinwoorden

Dit doe je zelfstandig en via de digitale module. Als je vragen hebt, dan kun je ze eventueel via Teams stellen.

Proefwerk Spelling in PWW

Onderdelen PW Taalverzorging Spelling HS 1, 4, 5 en 6:

• HS 1: Leestekens 
• HS 4: Meervoud spellen
• HS 5: (let op 2 paragrafen!) Verkleinwoorden en afkortingen & Tussenletters 
• HS 6: Koppelteken en trema

Leerdoel H1

- Je kunt hoofdletters, punten, uitroeptekens en vraagteken gebruiken

- Je kunt hoofdletters, dubbele punten en aanhalingstekens in citaten gebruiken

- Je kunt komma's gebruiken

LEESTEKENS GOED GEBRUIKEN

HOOFDLETTERS

Elke zin:

-Begint met een hoofdletter

- Eindigt met een punt, een vraagteken (als het een vraag is) of een uitroepteken (als het een zin met veel nadruk is)

Zo gebruik je HOOFDLETTERS

• Aan het begin van een zin: Het feest duurt tot tien uur.
  
• Als de zin met ’s begint, verschuift de hoofdletter: ’s Middags eet ik brood.
• Bij namen (bijv van mensen, winkels, straten, plaatsen): 

      Stan Mol, Turfstraat, Apeldoorn, SP, Ford, Kerstmis, Puma.

• Bij woorden die van namen zijn gemaakt: Oost-Europese, Chinese, Haagse.

GEEN HOOFDLETTERS

Let op: je gebruikt géén hoofdletters bij: 

• namen van dagen van de week (vrijdag)
• maanden (november)
• seizoenen (herfst)
• windstreken (westen) 

Meer LEESTEKENS

Naast punten, vraagtekens en uitroeptekens zijn er nog meer leestekens, zoals: 

komma, dubbele punt en aanhalingsteken.

KOMMA

Een komma laat zien hoe een zin in elkaar zit. Je zet een komma bijv.:

• Tussen twee persoonsvormen;
  

Toen ik hem het geld gaf, ging hij er meteen vandoor.

• Tussen de delen van een opsomming (behalve voor het woord 'en');

Ruben houdt van wandelen, klimmen en roeien.

• Na een naam of een uitroep aan het begin van een zin;
  

"Anja, wil jij de chocopasta even aangeven?'"

• Voor voegwoorden, zoals maar, want, nadat, omdat, terwijl, zodat, zodra.

Ze wilden graag naar dat feest, maar de kaartjes waren uitverkocht.

DUBBELE PUNT

Een dubbele punt laat zien dat je iets aankondigt of opsomt.

DUBBELE PUNT in een citaat

Je kunt op meerdere manieren opschrijven wat iemand heeft gezegd. 

Directe rede - Maarten riep: "Hou eens op met dat gezeur!"

Indirecte rede - Maarten riep dat ze op moesten houden met dat gezeur.

Als je letterlijk opschrijft wat iemand heeft gezegd, noem je dat een citaat.

Met een dubbele punt kun je een citaat aankondigen. Je zet het citaat tussen aanhalingstekens:

– Jasper zei: ‘Overmorgen ben ik jarig.’

– Danique vroeg: ‘Wie heeft zin in een potje voetbal?’

Je kunt het citaat ook vooraan zetten. Je gebruikt dan géén dubbele punt, maar een komma:

– ‘Overmorgen ben ik jarig’, zei Jasper.

GEEN citaat

Als je iemands woorden in de indirecte rede weergeeft, 

gebruik je geen aanhalingstekens. en geen dubbele punt.

– Jasper zei dat hij overmorgen jarig is.

Sara vertelde dat ze gestopt is met dansen omdat ze geen tijd meer heeft voor andere hobby's zoals paardrijden kickboksen en yoga

1. Goed
2. Fout

De jongen riep: ‘Maurice, wacht even!’

1. Goed
2. Fout

Wanneer gebruik je géén hoofdletter?

1. Namen van feestdagen
2. Namen van jaargetijden
3. Namen van personen
4. Namen van bedrijven

Fernando vroeg: ‘Wil je de suiker aangeven?’

1. Goed
2. Fout

Achter welk woord komt de komma? Toen wij Daan wilden gaan zoeken kwam hij opeens aanwandelen.

1. Toen
2. wilden
3. zoeken
4. opeens

Thomas zei ‘Daar heb ik geen zin in.’

1. Goed
2. Fout

GELEERD

- je kunt hoofdletters, punten, uitroeptekens en vraagteken gebruiken

- je kunt hoofdletters, dubbele punten en aanhalingstekens in citaten gebruiken

- je kunt komma's gebruiken

LEESTEKENS GOED GEBRUIKEN

Oefenen

Wat: Ga naar je digitale boek, klik op Planning, ga naar Voorbereiden PW Spelling. Maak van het onderdeel H1 Leestekens de 5 opdrachtjes.

Nodig: Ipad

Hoe: Zelfstandig

Hulp: Gebruik de Lessonup met de uitleg en het boek. Eventueel Teamsberichtje naar docent

indien nodig. 

Tijd: ca 15 min

Klaar: Ga verder met HS 4 Taalverzorging Meervoud (in deze Lessonup)

LEERDOEL H4

- je kunt meervouden correct spellen 

Meervoud

De meeste zelfstandige naamwoorden kunnen in het enkelvoud en in het meervoud staan. (rivier - rivieren, boom - bomen, klas - klassen)

Er zijn verschillende manieren waarop je het meervoud van zelfstandige naamwoorden maakt. Je ziet ze in de tabel op de volgende slide.

Meervoud - Bijzondere gevallen:

Wat zijn de drie meest voorkomende manieren waarop het meervoud van een zelfstandig naamwoord wordt gemaakt?

1. meervoud op -en

2. meervoud op s of 's

3. meervoud op ën

Wat is goed?

1. groenten
2. groentes
3. allebei goed
4. allebei fout

Wat is goed?

1. tweën
2. tweeën
3. twëen
4. tweëen

Wat is goed?
1 graf

1. 2 graaven
2. 2 grafen
3. 2 graffen
4. 2 graven

Wat is goed?

1. kommaas
2. kommas
3. komma's
4. kommaa's

GELEERD

- je kunt meervouden correct spellen

spelling

Oefenen

Wat: Ga naar je digitale boek, klik op Planning, ga naar Voorbereiden PW Spelling. Maak van het onderdeel H4 meervoud de 5 opdrachtjes.

Nodig: Ipad

Hoe: Zelfstandig

Hulp: Gebruik de Lessonup met de uitleg en je boek. Stuur je docent een Teamsberichtje

indien nodig. 

Tijd: ca 15 min

Klaar: Maak een begin met HS 5 Taalverzorging Verkleinwoorden en afkortingen (in deze Lessonup).

LEERDOEL H5

- je kunt verkleinwoorden juist spellen.

- je kunt afkortingen juist spellen.

verkleinwoord & afkorting

Verkleinwoorden 

Je kunt van bijna alle zelfstandig naamwoorden een 'verkleinwoordje' maken:

kop - kopje, bloem - bloemetje, koning - koninkje

Kijk voor de meest voorkomende spelling in de tabel.

Let op: Korte klanken worden soms lang in een verkleinwoord: 
blad - blaadje, vat - vaatje

Bijzondere verkleinwoorden

Noteer het verkleinwoord van:
album

Noteer het verkleinwoord van:
Kassabon

Noteer het verkleinwoord van:
Volumeknop

GELEERD

- je kunt verkleinwoorden juist spellen.

- je kunt afkortingen juist spellen.

verkleinwoord & afkorting

Oefenen

Wat: Ga naar je digitale boek, klik op Planning, ga naar Voorbereiden PW Spelling. Maak van het onderdeel HS 5 verkleinwoorden en afkortingen de 3 opdrachten.

Nodig: Ipad

Hoe: Zelfstandig

Hulp: Gebruik de Lessonup met de uitleg en je boek. Je kunt je docent een Teamsberichtje sturen indien nodig. 

Tijd: 10 min

Ik kan nu verkleinwoorden goed spellen

😒🙁😐🙂😃

Ik kan nu meervouden goed spellen

😒🙁😐🙂😃

Ik kan nu hoofdletters, punten, komma's en citaten op de juiste manier gebruiken en spellen.

😒🙁😐🙂😃

Waar zou je meer over willen weten / Welke vraag heb je nog?

Afkortingen

Kort op de juiste manier af:
in plaats van

Kort op de juiste manier af:
televisie

Huiswerk

• Maak de opdrachten uit de Planning af (als ze nog niet af waren)
  
• Maak de testvragen in Lessonup voor de les van donderdag (link staat bij het huiswerk van donderdag 2 februari) 
  

Oefenen 

Wat: Taalverzorging Spelling HS 1 - Leestekens

Je maakt opdracht 1 tm 4 (vergeet de startopdracht niet in te vullen.

Hoe: zelfstandig (muziek luisteren mag)

Geluid: stilte

Nodig: iPad - Nieuw Nederlands online

Tijd: 15 minuten

Hulp: Docent

Klaar: bekijk vast HS 4 Taalverzorging Spelling - Meervoud

Oefenen:

Wat: HS 4 Taalverzorging Spelling - Meervoud

Je maakt opdracht 1 tm 4 (vergeet de startopdracht niet)

Hoe: In tweetallen

Nodig: iPad en Nieuw Nederlands online

Geluid: Zachtjes overleggen

Tijd: 15 min

Hulp: Docent

Klaar: Ga vast door met startopdracht, opdracht 1 en 2 van HS 5 Taalverzorging: Verkleinwoorden en afkortingen.

DOEL

- je kunt hoofdletters, punten, uitroeptekens en vraagteken gebruiken

- je kunt hoofdletters, dubbele punten en aanhalingstekens in citaten gebruiken

- je kunt komma's gebruiken

LEESTEKENS GOED GEBRUIKEN