Democratie

Democratie

Orientatie

Nederland is een democratie. Weet je eigenlijk wat dat inhoudt en wat jij er als burger aan hebt? En heb je enig idee hoe je zelf invloed kunt hebben op politieke besluiten?

In deze taak leer je:

- wat het betekent dat Nederland een democratie is;

- hoe de verkiezingen in Nederland werken;

- wat de regering en de Tweede Kamer doen;

- hoe het gemeentebestuur werkt;

- wat de Europese Unie doet.

Vragen bij de foto

Wat gebeurt er op de foto?

Wat heeft dit met democratie te maken?

Vragen bij foto

Wat gebeurt er op de foto?

Wat heeft dit met democratie te maken?

Voel jij je betrokken bij de politiek in Nederland? Leg uit

Als jij zou mogen stemmen, zou jij dat dan doen?

1. ja
2. nee

Democratie

Nederland is een democratie. Dat betekent dat burgers invloed kunnen uitoefenen op politieke beslissingen. 

Dat zijn beslissingen over het bestuur van een land of gebied, zoals het verlagen van de maximumsnelheid op de snelweg of de aanleg van een stadspark in je buurt.

De meerderheid beslist

In een democratie worden politieke beslissingen genomen door te stemmen. 

Een plan gaat alleen door als een meerderheid van de stemmers voor een voorstel is. 

De meerderheid beslist dus.

Verkiezingen

Je kunt invloed uitoefenen op politieke beslissingen tijdens de verkiezingen. 

Je kunt dan stemmen op iemand die ideeën over de samenleving heeft waarmee je het eens bent. 

Ook mag je jezelf verkiesbaar stellen.

Inspraak

In een democratie hebben burgers inspraak. 

Dat betekent dat je je mening mag geven over kwesties in de samenleving. 

Je kunt bijvoorbeeld een demonstratie organiseren als je het niet eens bent met een politieke beslissing.

Bekijk het filmpje 'petitie' en maak opdracht 1 en 2

Bekijk het filmpje dictatuur

Maak opdracht 3

Volksvertegenwoordigers

In een democratie worden beslissingen genomen door te stemmen. 

Maar het is niet te doen om alle Nederlanders te laten stemmen over elke politieke beslissing. 

Daarom kiezen burgers volksvertegenwoordigers.

Volksvertegenwoordigers nemen namens hun kiezers politieke beslissingen door te stemmen over plannen. 

Voorbeelden van volksvertegenwoordigers zijn Tweede Kamerleden en gemeenteraadsleden.

Maak opdracht 4

Verkiezingen

Volksvertegenwoordigers worden gekozen tijdens de verkiezingen. 

Tijdens de landelijke verkiezingen worden bijvoorbeeld de leden van de Tweede Kamer gekozen. 

Zij mogen namens de bevolking politieke beslissingen nemen.

Kiesrecht

Kiesrecht

Tijdens de verkiezingen mag je stemmen op kandidaten of jezelf verkiesbaar stellen als kandidaat. 

Dat noem je kiesrecht. 

In Nederland heeft iedere burger van 18 jaar of ouder kiesrecht.

Politieke partijen

De kandidaten op wie je kunt stemmen tijdens de verkiezingen zijn lid van een politieke partij.
Voorbeelden van politieke partijen zijn VVD, GroenLinks en CDA. 

Elke politieke partij heeft haar eigen ideeën over de manier waarop problemen in de samenleving moeten worden aangepakt. 

De ene partij wil bijvoorbeeld dat er meer autowegen komen, terwijl de andere partij liever in het openbaar vervoer investeert.

Maak opdracht 5 en 6

De regering

Na de landelijke verkiezingen wordt een nieuwe regering gevormd. De regering is de groep mensen die het land bestuurt.
Meestal vormt de partij die bij de verkiezingen de meeste stemmen heeft gekregen samen met een aantal andere partijen de nieuwe regering.

De regering bestaat uit de ministers en de koning. Elke minister is verantwoordelijk voor een onderwerp in de samenleving, zoals onderwijs of veiligheid.
De minister-president is de leider van de regering. De koning is officieel ook lid van de regering, maar hij heeft geen invloed op politieke besluiten.

De taken van een regering

De regering heeft twee taken. De eerste taak is problemen in het land oplossen. 

Wanneer het aantal verkeersdoden bijvoorbeeld stijgt, moet de regering een plan bedenken om het verkeer veiliger te maken. De tweede taak is ervoor zorgen dat wetten goed worden uitgevoerd. 

De regering moet er bijvoorbeeld voor zorgen dat er goed onderwijs gegeven wordt.

--> maak opdracht 7

De Tweede Kamer

De volksvertegenwoordigers die tijdens de landelijke verkiezingen worden gekozen, worden lid van de Tweede Kamer. De Tweede Kamer is een groep van 150 mensen die namens kiezers beslissingen nemen over Nederland.

De leden van de Tweede Kamer hebben twee taken. Ten eerste stemmen ze over wetsvoorstellen. Een nieuwe wet kan pas worden ingevoerd als een meerderheid van de Tweede Kamer het ermee eens is. Ten tweede controleren Tweede Kamerleden of de regering haar werk goed doet. Dit doen ze onder andere door vragen te stellen aan ministers.

maak opdracht 8

De Gemeente

Tijdens de landelijke verkiezingen kiezen Nederlandse burgers welke volksvertegenwoordigers in de Tweede Kamer komen. Er zijn ook verkiezingen voor de volksvertegenwoordigers van de gemeente: de gemeenteraad.

De gemeenteraad neemt beslissingen over kwesties in de gemeente, zoals de aanleg van een nieuwe woonwijk of maatregelen om overlast in een wijk tegen te gaan.

Gaat de gemeente
hierover?

Bekijk het filmpje gemeentebestuur

Maak opdracht 9

Europese Unie

Je kunt in Nederland stemmen tijdens de landelijke verkiezingen, de verkiezingen voor de provincie en de gemeenteraadsverkiezingen. Je kunt ook stemmen tijdens de Europese verkiezingen. Nederland is namelijk lid van de Europese Unie (EU). 

Dat is een organisatie van Europese landen die veel met elkaar samenwerken. Ze maken bijvoorbeeld afspraken met elkaar over de opvang van vluchtelingen. Een ander voorbeeld van een Europese afspraak is dat je in de meeste EU-landen met de euro kunt betalen.

De Europese verkiezingen

Als Nederlands burger heb je invloed op het bestuur van de EU. Je mag namelijk stemmen tijdens de verkiezingen voor het Europees Parlement. 

In het Europees Parlement zitten volksvertegenwoordigers uit alle landen die lid zijn van de EU. Zij stemmen over voorstellen voor nieuwe Europese afspraken en controleren of ze goed worden uitgevoerd.

Bekijk het filmpje De Europese Unie

en maak opdracht 10