6.1 Stad van nijverheid

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Praktische Opdracht

• PO wordt gemaakt bij Technisch Ontwerpen: maak een pop-up boek
• Eisen: 
• 1. Tekeningen zijn duidelijk: bijschrift is niet nodig om te begrijpen wat het onderwerp is
• 2. Het boekje bestaat uit vier hoofdstukken
• 3. Het historisch verslag is correct, leesbaar en het belang van het onderwerp is duidelijk

Wat is de centralisatie?

1. Bestuur vanuit één plek
2. Bloeiperiode van de kunst
3. Strijd tussen paus en keizer
4. Overal dezelfde wetten

Waar of niet waar:
In de Late Middeleeuwen wordt de adel minder machtig

1. Waar
2. Niet waar

Wat is géén oorzaak van bevolkingsgroei in de Late Middeleeuwen?

1. Ontginningen
2. Stadsrechten
3. Drieslagstelsel
4. Klimaatsverandering

Wat is de juiste volgorde?

1. Klimaatsverandering -> meer voedsel -> meer mensen -> grotere steden
2. Klimaatsverandering -> meer mensen -> meer voedsel -> grotere steden
3. Meer mensen -> grotere steden -> meer voedsel -> klimaatsverandering
4. Meer mensen -> Meer voedsel -> grotere steden -> klimaatsverandering

Waar of niet waar:
Door lange afstandshandel is geld noodzakelijk

1. Waar
2. Niet waar

6.1 Stad van nijverheid, handel en banken

Stad van nijverheid, handel en banken

Lesdoelen

Aan het einde van de les kun je:

• De drie oorzaken van bevolkingsgroei in de middeleeuwen benoemen en herkennen
• Uitleggen waarom het geven van stadsrechten ervoor zorgde dat de adel minder macht kreeg (oorzaak-gevolg)
• Uitleggen waarom Florence de rijkste stad van Italië werd
• Verklaren op welke manier de Medici familie de rijkste familie van Italië werd verklaren

Groei

• Noord-Italië bestaat uit stadsstaten die handelen op zee
• Bevolking Italië groeit snel in de 11de eeuw
• Oorzaken:
• - Ontginningen: meer landbouwgrond in gebruik
• - IJzeren ploeg + drieslagstelsel
• - Klimaatsverandering --> warmer
• Gevolgen: meer voedsel --> meer mensen  --> groei steden

Steden

• Door locatie aan rivier en handelswegen is Florence een aantrekkelijke stad
• Boeren verlaten platteland en trekken naar Florence
• Gevolg: edelmannen hebben minder mensen om voor hen te werken
• Om toch aan inkomsten te komen verkopen zij stadsrechten aan de steden:
• Recht op bouwen muur, belasting heffen en rechtspraak
• Gevolg voor adel: meer geld, minder macht

Florence

• Ambachtslieden Florence specialiseren zich in wolbewerking
• Vanuit heel Europa komt wol naar Florence om bewerkt te worden
• Gevolg: groei rijkdom --> rijkste stad Italië
• Door enorme toename handel keert geld als ruilmiddel terug
• Handelaren en ambachslieden gaan samenwerken in gilden
• Voordeel: bescherming kwaliteit producten en inkomsten

Geld

• Teruggekeerde geldeconomie heeft veel voordelen, maar ook een nadeel:
• Iedere stad heeft eigen munt...
• Gevolg: specialisatie in geldwissel --> ontstaan banken
• Familie De' Medici wordt dankzij geldhandel rijkste en machtigste van Florence
• Late Middeleeuwen: ontstaan handelskapitalisme 

Winst maken met handel