nabespreken SE tijdvak7/8 en Britse Rijk

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Toets bespreken

• Alleen een potlood op tafel 

(Doe je dit niet? Vergooi je het recht op aanpassing!)

• Bij vragen omcirkel je het nummer van de vraag.
• Gehele toets nabespreken
• Individueel nabespreken

tel je punten

bereken je cijfer:

aantal behaalde punten   :   31    x     9    +    1    =   cijfer

1

(3) 1.

a. Verlicht absoluut heersers namen meestal niet het idee van volkssoevereiniteit over. (1)

Voorbeelden van redenen om dit idee af te wijzen:

- angst om de macht te verliezen;

- angst voor de ‘domheid’ van het volk;

- het fijn vinden dat zijzelf op de stoel van de macht zitten en dus zelf kunnen bedenken wat goed is voor het volk (1)

b. KA 28: Voortbestaan van het ancien regime met pogingen om het vorstelijk bestuur op eigentijdse wijze vorm te geven (verlicht absolutisme) (1)

2

(2) 2

  - Boodschap: slavernij is onmenselijk. Met de tekening konden de

  abolitionisten simpel deze onmenselijkheid laten zien, want er waren 600

  slaven ingetekend op een schip met plaats voor 450 mensen. (1)

  - De propaganda was eind 18e eeuw succesvol, omdat toen veel mensen het

  eens waren met de nieuwe verlichte ideeën, zoals het idee dat alle mensen

  gelijk moesten worden behandeld / dat alle mensen vrij horen te zijn. ( 1)

(3) 3. Voorbeelden van juiste antwoorden (drie van de volgende:

• Eén keeshond weegt zwaarder dan meerdere Oranjegezinden, waarmee de tekenaar duidelijk maakt dat de mening van de patriotten van meer gewicht is dan de mening van de Oranjegezinden.

• De Oranjegezinden worden rommelig en ongecoördineerd afgebeeld, een duidelijke tegenstelling met de statige vrouwen die aan de patriottische kant het beeld vullen.

• Het wrakhout aan de kant van de Oranjegezinden staat in schril contrast met de statige leeuw aan de kant van de patriotten.

• De vier vrouwen staan voor belangrijke waarden die in de achttiende eeuw direct werden herkend. Daarmee staat het gedachtegoed van de patriotten in hoog aanzien.

• De leeuw ligt aan de voeten van de vrouwen, waarmee de tekenaar duidelijk maakt dat het voor Nederlanders verstandig is om zich bij de patriottische zaak aan te sluiten.

• Uit het liefdevolle portret van de burgemeester van Amsterdam, een beroemde patriot in 1787, blijkt een liefde voor de patriottische zaak.

3

4

(2) 4. Voorbeeld van een juist antwoord.

Continuïteit: tijdens het ancien régime was er sprake van een absolute monarchie. De vorst bepaalde. Ook Napoleon trok gedurende zijn bestuur de macht steeds dichter naar zich toe, zeker nadat hij zichzelf tot keizer van Frankrijk (liet) kronen. Ook Napoleon regeerde als soeverein vorst. (1)

Verandering: In tegenstelling tot Lodewijk XVI, werd de macht van Napoleon beperkt

  door de regels in de grondwet.

5

(4) 5. Een juist antwoord bevat twee van de volgende combinaties, bijvoorbeeld:

− De oprichting van een woningbouwvereniging had als doel de leefomstandigheden van arbeiders te verbeteren (1), dit illustreert de 'discussies over de sociale kwestie', omdat het daarbij ging om de slechte leefomstandigheden van de armen.

− De bijeenkomst voor algemeen kiesrecht (2) illustreert de voortschrijdende democratisering', omdat algemeen kiesrecht de democratisering dichterbij zou brengen.

− De toespraak bij de Internationale Arbeiders Associatie (3) illustreert 'de opkomst van emancipatiebewegingen/het socialisme' omdat de arbeiders zich (internationaal) gaan organiseren in politieke organisaties.

− Het ontslag bij Van Gelder (4) illustreert de 'discussies over de sociale kwestie' omdat Ris vanwege zijn politieke activiteiten wordt ontslagen /illustreert de emancipatie van de arbeiders / de opkomst van het socialisme omdat Ris opkomt voor de belangen van arbeiders.

− De spreuk op het grafmonument (5) illustreert 'de opkomst van emancipatiebewegingen/het socialisme' omdat de strijd voor zijn socialistische idealen voortgezet moet worden.

per juiste combinatie van kenmerkend aspect en toelichting 2

Opmerking: Als hetzelfde kenmerkend aspect tweemaal wordt gebruikt, wordt slechts één van beide beoordeeld

6

(3) 6.

   - einde schoolstrijd – gelijkberechtiging openbaar en bijzonder onderwijs.

   - Invoering algemeen kiesrecht …

   - 1 was een wens van de prot/kath; 2 was een wens van de socialisten door beiden

   in één keer op te lossen vergrootte men (WOI) de eensgezindheid in Nederland.

7

2) 7. Uit het antwoord moet blijken dat het direct(er) besturen van de kolonie / de grotere

  invloed van het moederland onderdeel vormde van het modern imperialisme,

  waarvoor snellere communicatie nodig was tussen het moederland en de kolonie (wat

  door de telegrafiekabel mogelijk werd)

8

(2) 8.       4 – 5 – 3 – 1 – 2 - 6

9

(2) 9. Voorbeeld van een juist antwoord is:

bij 1:

• Dit besluit waarmee Jacobus II zijn machtspositie verstevigde / zijn macht over de koloniën vastlegde, paste bij 'het streven van vorsten naar absolute macht'      1

 bij 2:

• Dit besluit leidde tot een opstand omdat de puriteinen naar Noord-Amerika waren geëmigreerd om daar hun geloof vrij uit te oefenen / een nieuwe samenleving te beginnen     1

           

(4) 10. Voorbeeld van een juist antwoord is:

Jones Barker onderbouwt het Britse imperialisme door (twee van de volgende):

  - met het overhandigen van de bijbel weer te geven dat het Britse imperialisme het

   christendom / de westerse beschaving in Afrika verspreidt

- met het verschil tussen de staande Victoria en de knielende Afrikaanse vorst / met de titel Het geheim van Engelands grootheid weer te geven dat de Britse vorstin superieur is

- met het knielen van de Afrikaanse vorst weer te geven dat landen zich aan het Britse gezag onderwerpen

per combinatie van een juiste onderbouwing en een hierbij passende verwijzing naar de bron ` 2

White men’s burden met een goede verwijzing is ook goed.

Opmerking : Voor een verwijzing naar het schilderij zonder een juist voorbeeld van onderbouwing van het imperialisme, wordt geen scorepunt toegekend.

10

11

(2) 11. Voorbeeld van een juist antwoord is:

Door controle over het Suezkanaal werd de reisafstand naar India aanzienlijk verkort, waardoor

• de handel tussen Groot-Brittannië en India sneller kon verlopen / in omvang kon groeien (wat een economisch voordeel opleverde) / de handel met India beter gecontroleerd kon worden 1

• Groot-Brittannië de koloniën effectiever kon besturen / sneller troepen naar India kon verplaatsen (wat een versterking van het Britse Rijk betekende) 1

12

(2) 12. Voorbeeld van een juist antwoord is:

• De commissie wil mensen als Coulson verhoren, omdat hij uit eigen ervaring spreekt over de arbeidsomstandigheden 1

• De aanbevelingen van de commissie leiden tot de aanname van (de eerste van) de Factory Acts