10.5 en 10.6

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Verbranding en ademhaling

longblaasjes

long

bronchie

Luchtpijptakje

luchtpijp

Het ademhalingsstelsel

De neusholte is bekleed met slijmvlies en trilharen. Wat is de functie hiervan?

1. Het filtert lucht
2. Het bevochtigd lucht
3. Het verwarmd lucht
4. a, b & c

Bij welk deel zit er het
meeste zuurstof in het
bloed?

1. 1
2. 2
3. 3

Longblaasjes

Zuurstof wordt opgenomen in het bloed

Door de dunne wanden van de longhaarvaten

Koolstofdioxide wordt afgegeven door het bloed

Doel van de les: 

• uitleggen dat zuurstof nodig is voor de verbranding in je cellen.
• het proces van de verbranding in een schema weergeven.
• uitleggen dat bij verbranding energie vrijkomt.
• uitleggen dat verbrandingsproducten nodig zijn voor fotosynthese van planten.
• uitleggen hoe je lichaam de vrijgekomen energie gebruikt.
• voorbeelden van koudbloedige en warmbloedige diersoorten noemen.
• uitleggen hoe het gedrag van koudbloedige en warmbloedige dieren samenhangt met hun lichaamstemperatuur.

Verbranding

- Bij verbranding komt energie vrij

- Voor verbranding is brandstof (Benzine, gas, glucose)

.... en zuurstof nodig

- Er ontstaat: water + koolstofdioxide + energie

Fotosynthese

Bladgroenkorrels --> fotosynthese

Nodig voor fotosynthese:

1. Koolstofdioxide
2. Water
3. Zonlicht

Producten van fotosynthese:

1. Glucose
2. Zuurstof

Voor verbranding is brandstof en zuurstof nodig

1. Waar
2. Niet waar

Voor verbranding in cellen is brandstof en zuurstof nodig. Wat gebruiken organismen als brandstof?

1. Water
2. Glucose
3. Zuurstof
4. Koolstofdioxide

Nodig voor verbranding

Over na verbranding

Zuurstof

Koolstofdioxide

Water

(Energie)

Glucose

Organismen gebruiken energie die vrijkomt bij verbranding om zichzelf warm te houden.

1. Waar
2. Niet waar

Hoeveel energie je nodig hebt, hangt af van:

Koudbloedig en warmbloedig

Warmbloedig

• Dieren die hun lichaamstemperatuur constant houden. 
• Alleen vogels en zoogdieren zijn warmbloedig.

Koudbloedig

• Dieren die een wisselende lichaamstemperatuur hebben. 
• De temperatuur van het lichaam ongeveer gelijk aan de temperatuur van de omgeving.

Koudbloedig

• De verbranding in cellen is afhankelijk van de temperatuur. 
• Hogere lichaamstemperatuur is = meer verbranding 
• Lage omgevingstemp. = lage lichaamstemp. = weinig verbranding
• Weinig verbranding = weinig energie beschikbaar. 
• Bij koud weer zijn koudbloedige dieren dan ook niet erg actief.

Koudbloedig

• Koudbloedig = lichaamstemperatuur is hetzelfde als omgevingstemperatuur
• Lage temperatuur --> weinig verbranding --> weinig energie
  --> niet actief
  
• Hoge temperatuur --> veel verbranding --> veel energie
  --> actief
  

Winterslaap

Veel koudbloedige dieren houden in de winter een winterslaap. 

Tijdens de winterslaap:

Lichaamstemperatuur daalt --> stofwisseling vertraagt --> weinig energie en zuurstof nodig. 

Warmbloedig

• Warmbloedige dieren zijn minder afhankelijk van de temperatuur van de omgeving. 
• Actief in de winter
• Veel verbranding om lichaamstemp. op peil te houden
• Veel voedsel nodig om te verbranden
• Veel energie nodig om voedsel te zoeken

Isolatie

Trek

Doel van de les: 

• uitleggen dat zuurstof nodig is voor de verbranding in je cellen.
• het proces van de verbranding in een schema weergeven.
• uitleggen dat bij verbranding energie vrijkomt.
• uitleggen dat verbrandingsproducten nodig zijn voor fotosynthese van planten.
• uitleggen hoe je lichaam de vrijgekomen energie gebruikt.
• voorbeelden van koudbloedige en warmbloedige diersoorten noemen.
• uitleggen hoe het gedrag van koudbloedige en warmbloedige dieren samenhangt met hun lichaamstemperatuur.

En nu?

Verder met 10.5 (standaard + extra) en 10.6 (standaard + extra)