Les 5

• Biologie
• MBO
• Studiejaar 2-4

Wat gaan we doen?

Les 1.       Onderdelen van het skelet

Les 2.      Been en kraakbeen

Les 3.      Gewrichten en beenverbindingen

Les 4.      Spieren

Les 5.      Lichaamshouding, Skeletten en beweging

Houding

Wie zit er goed?

We gaan staan

Voeten op heupbreedte 

Knieën niet op slot

Touwtje aan je hoofd omhoog

Lopen

Hoofd = zwaar -> boven wervelkolom

Schouders ontspannen naar achteren

Ruggenwervels kan tussen nek en taille bij elke pas roteren

Romp -> Buik en rugspieren (core stability)

Voeten -> Hak, voet afwikkelen, bal

11 hoofdtypen van voortbeweging

Hoe zou jij ze noemen?

Viervoeters

Tetrapoda

Zetten zich met hun poten af tegen de grond

Lichaam duwt zich bij afzet via wervelkolom naar voren

Steunt op 4 poten

4 soorten:

Hoefgangers

Zoolgangers

Teengangers

Zool/teengangers

Tweevoeters

Bipeda

Vaak vogels die vooral op de grond leven

Sterk ontwikkelde achterpoten

Zwaar gebouwd

Twee typen: Waders en grondkrabbers

Kruipers

Poten steken zijwaarts uit

Lichaam word door spierspanning van de grond getild.

Kost extra energie

Steunt bij rust op de grond

Oud primitief kenmerk

Gravers

Grote sterke graafpoten

Kunnen voor of achterpoten zijn

Sommigen leven altijd onder de grond (korte romp en nek)

Graven voor voedsel of veiligheid

Klimmers

Meestal korte poten

Dicht bij oppervlak waar ze opklimmen

Vallen niet gauw

Grijpklauwen

Sommigen lange staart voor evenwicht

Slingeraars

Hoog in de bomen

Lange armen

Sommigen grijpen met staart

Korte romp

Gewicht in rechte lijn met armen

Springers

Zetten met beide achterpoten tegelijk af

Strekken tijdens de afzet achterpoten

Lichaam komt los van de grond

Romp is kort 

Gewicht ligt boven de achterpoten

Vliegers

Voorpoten zijn omgevormd

Veren = draagvlakvergroting

Staart is voor sturen en stabiliteit in vlucht

Grote borstbeen met kiel

Holle botten

Drie typen: Slagvliegers, zwevers en helicopters

Trappelaars

Veel tijd in water

Achterpoten worden afgezet in het water (duwslag)

Zwemvliezen

Samengevouwen poot

Kronkelaars

Bewegen zich geheel voort zonder ledematen

Sterke vermeerdering van wervels

Veel ribben 

Kronkelaars op het land en in het water

Zwemmers

Onder water

Gestroomlijnde lichaamsbouw

Vier groepen:

- Vissen (2 groepen)

-Verticaal bewegende staartzwemmers

- Zijdelings golvende staartzwemmers

- Peddelende zwemmers

Golvende zwemmers

Lichaam is links/rechts afgeplat

Zwemmen door lange golfbewegingen

Lang uithoudingsvermogen

Lange afstandszwemmers 

Zwemmen niet door hun vinnen 

Buikschuivers

Lichaam is boven/beneden afgeplat

Zwemmen dicht op bodem

Opwaartse druk

Platvissen: zij

Roggen: buik

Verticaal bewegende staartzwemmers

Zoogdieren in water

Staart ligt plat in water

Op en neer gaande beweging

Staart en rugvin niet zichtbaar in het skelet (bindweefsel)

Voorpoten zijn flippers die sturen

Zijdelings golvende staartzwemmers

Hoofdzakelijk in water

Land - 4 poten

Water - zijdelingse golfbeweging staart

Kop recht vooruit

Peddelende zwemmers

Peddelen met ledematen 

Voor of achterpoten of allebei

Zwemvliezen = afzetvergroting 

Hoefgangers

Alleen toppen van de vingers of tenen raken de grond

Kootjes eindigen in hoef

Voor harde ondergrond

Verlengde middenhandsbeentjes/ middenvoetsbeentjes 

Daardoor grote stappen

Teengangers

Alleen de kootjes raken de grond

Poten zijn lang 

Weerstand tussen poten en grond klein

Kunnen hierdoor hard rennen

Zoolganger

Hele voetzool, kootjes en middenvoets- middenhandsbeentjes, raakt de grond.

Niet snel wel goed afzetten of grijpen

Zool/teengangers

Voorpoten alleen vingers

In rust hele voetzolen achterpoot 

Redelijk snel rennen 

Behoorlijk afzetten