Par. 4.4 Nederland in de wereldoorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 2

Wat houden de onderstaande begrippen in?

 

1. Capituleren

2. Rassenleer

3. deportatie & concentratiekamp

4. Slag bij stalingrad.

5 minuten

Klaar? Lees par. 4.4, blz. 65

Planning komende periode

Volgende week =

Kennistoets H4

Vervolgens 

H5.2 + 5.3

TOETSWEEK:

Hoofdstuk 4

H5.2 + H5.3

Vandaag

1. Behandeling H4.4

2. Video ; bezet en bevrijd

3. Afsluiting met belangrijke begrippen 

4. Werken aan PO 

Leerdoelen

1. Wat veranderde er in Nederland tijdens de Duitse bezetting?

2. Hoe werd nederland bevrijd

3. Waarom en hoe breidde Japan zijn macht?

4. Hoe waren de Nederlandse kolonies betrokken in de wereldoorlog?

Combineer de acht begrippen (links) met de omschrijvingen (rechts) door te slepen:

bezetting

censuur

collaboratie

gelijkschakeling

onderduiken

propaganda

razzia

de vijand helpen.

een land bestuurt een ander land met dwang.

georganiseerde jacht op een groep mensen.

je verbergen, om niet te worden opgepakt.

onder controle van de nazi's brengen.

reclame maken voor ideeen. 

toezicht houden op mediaberichten. 

Nederland onder Duitse overheersing

In mei 1940 begon de Duitse bezetting met de afschaffing van de rechtsstaat en democratie.

De eerste maanden viel de bezetting mee, maar er was wel onderdrukking in de vorm van censuur: controle op publicaties. Ook gebruikten de nazi’s propaganda: ideeën verspreiden.

Vanaf juni 1940 werden vakbonden, omroe-pen en andere organisaties gelijkgeschakeld: aangepast aan het totalitaire regime.

 

Vanaf 1941 traden de Duitsers harder op met intimidatie en terreur. Ze dwongen Nederlandse mannen om in Duitse fabrieken te werken en roofden machines, voertuigen en voedsel, die ze naar Duitsland brachten. 

Maak de juiste combinaties:

gelijkschakeling

razzia

censuur

gericht op media

gericht op mensen

gericht op organisaties

Razzia (drijfjachten) op joden. 

Van de 140.000 joodse Nederlanders werden er 107.000 naar het Oosten gedepoteerd. 

Er kwamen 5000 terug. 

Razzia (drijfjachten) van Rotterdam

Opgepakt en weggevoerd 

worden naar Duitsland op 

10 en 11 november 1944

Verzet

Een kleine minderheid van de bevolking kwam in verzet.

Soms gewapend maar meestal slechts het rondbrengen van illegale kranten of hielpen onderduikers, mensen die zich schuildhielden voor de Duitsers.  

Collaboreren

Een kleine minderheid van de Nederlanders collaboreerde (werkte samen) met de Duitsers.  

Wat wordt er bedoeld met 'goed' en 'fout' in de oorlog?

De bevrijding

Vanaf september 1944 bevrijdden de geallieerden Zuid-Nederland.

Na de zware Hongerwinter in West-Nederland capituleerde het Duitse leger op 5 mei 1945.

Vanaf maart 1945 bevrijdden de Canadezen Oost- en Noord-Nederland. 

Op 5 mei 1945 gaven de Duitse troepen in Nederland zich over!

 

Meer dan 20.000 mensen overleefden de Hongerwinter niet. 

Nederland vrij!

Elk jaar is er de Nationale Dodenherdenking op 4 mei van Nederlandse oorlogsslacht-offers.

Bevrijdingsdag is de jaarlijkse viering op 5 mei van de Duitse capitulatie in Nederland.

Hieronder staan vijf situaties tijdens de bezetting van Nederland:

Geef per situatie aan welke van de onderstaande begrippen daarbij 

hoort. 

Let op! Er blijft één begrip over.

De meeste Nederlandse politieagenten zorgden ervoor dat dieven en overtreders van de wet gewoon werden opgepakt.

Honderdduizenden mannen hebben een oproep gekregen om zich te melden voor verplichte arbeid in Duitsland.

Kunstenaars en toneelspelers moeten verplicht lid worden van een nationaal-socialistische organisatie.

Ongeveer 25.000 Nederlanders nemen vrijwillig dienst bij de Waffen-SS. Ze vechten met de Duitsers mee, vooral aan het oostfront tegen het communisme.

Ongeveer 25% van de radiobezitters weigert hun radio in te leveren bij de bezetter.

aanpassing

collaboratie

gelijkschakeling

razzia

tewerkstelling

verzet

Dictatuur

Persoonsverheerlijking

Gelijkschakeling

Indoctrinatie

Terreur

De leider wordt als een soort god vereerd.

Het continu opdringen van een mening en ideeën  door eenzijdige en partijdige informatie.

De regering probeert het gedrag en de gedachten van de bevolking te controleren en aan te passen.

De staat gebruikt geweld om de burgers te intimideren en tegenstanders uit te schakelen.

Één persoon of een kleine groep heeft alle macht in handen.

En de oorlog in Azië?

Japan

• Dichtbevolkte industriestaat
• Nationalistische militaire hadden veel invloed: Japan heeft grote gebieden nodig voor voedsel, steenkool, olie en andere grondstoffen. 

 

Sloot in 1936 een bondgenootschap met Duitsland en Italië.

1937: delen van China veroverd. 

Pearl Harbor

Pearl Harbor

De Japanners buitten alle bezetten gebieden. Ze roofden grondstoffen en voedlsel en maakte meisjes en vrouwen tot seksslaven voor het leger. 

Waarom was het niet verstandig om Pearl Harbor aan te vallen?

De Nederlandse kolonies

Nederlandse kolonies in Amerika werden niet bezet, maar hielpen de geallieerden door grondstoffen te leveren:

• 60% van het aluminium voor Amerikaanse oorlogsvlietuigen kwam uit Suriname. 
• Curaçao leverde brandstof. 

Nederlands-Indië

• Tot 1942 kolonie van Nederland.
• Werd veroverd door Japan : "Azië voor de Aziaten", maar...
• Het volk werd onderdrukt: moest bijv. rijst leveren aan Japan, terwijl ze honger moesten lijden.

Onderdrukking 

Dwangarbeid. 

Veel Europese en Indonesische mannen moesten bijv. werken in de bouw van de Dodenspoorweg. 

 Jappenkampen 

• Blanken werden opgesloten in jaapanse concentratiekampen  = jappenkampen.  

• Slechte huisvesting, hygiëne en ziektes.

• Ongeveer 25.000 Nederlanders zijn omgekomen in de Jappenkampen.

eerst...

dan...

daarna...

vervolgens...

tot slot...

bombardement Rotterdam

slag om Arnhem

regering NL naar Groot-Brittannië

Nederland capituleert

Japan bezet Nederlands-Indië

Leerdoelen

1. Wat veranderde er in Nederland tijdens de Duitse bezetting?

2. Hoe werd Nederland bevrijd

3. Waarom en hoe breidde Japan zijn macht?

4. Hoe waren de Nederlandse kolonies betrokken in de wereldoorlog?

VOOR NU: Werken aan opdrachten H4.4 of het PO

Duitsland verliest

In 1945 hebben de Geallieerden Duitsland verslagen.

Hitler heeft zelfmoord gepleegd op 30 april in zijn bunker in Berlijn.

Op 7 Mei 1945 geeft Duitsland zich over, en is de oorlog in Europa na 6 jaar voorbij!

De oorlog is nog niet voorbij...

Atoombom op Hiroshima en Nagasaki

• Japan weigert zich over te geven en blijf door te vechten. 
• Eilanden veroveren kost tijd en levens...
• Amerika besluit de oorlog te beëindigen door het gooien van twee atoombommen.

Einde WOII: augustus 1945 door atoombommen op Japan

Hiroshima en Nagasaki

Japan capituleerde op 15 augustus 1945. 

De oorlog is echt voorbij!

PO inleveren

+ Filmpje kijken