Herhaling Opstand

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Geschiedenis

Introductie

Herhaling Opstand

Geschiedenis

Leerdoel

• Je kent het verschil tussen de protestante kerk en de katholieke kerk.
• Je weet wat de kritiek was van Maarten Luther.

Reformatie in de Lage Landen

(ka 18 +19)

Erasmus

Inspireert: 

Samenvattend...

Van centralisatie naar de Opstand

Door het Smeekschrift werden de plakkaten gematigd. Protestanten worden minder streng gestraft.

Protestanten houden hagepreken. Bij een hagepreek in 1566  in de buurt van Antwerpen gaat het mis..

Protestanten vernielen kerken om afgoderij, beelden en schilderijen. = Beeldenstorm

De Beeldenstorm

1566

• 
  
• Na een oproep, van protestantse predikanten, om de beelden in de kerken te verwijderen, worden honderden kerken vernield en geplunderd.

De hertog van Alva

Filips II stuurt de hertog van Alva om de orde te herstellen

De hertog van Alva had drie taken:

- De opstandelingen straffen

- Katholicisme herstellen/protestanten vervolgen

- Het bestuur nog meer centraliseren

Watergeuzen

1572 opnieuw inval. Mislukte weer.

Watergeuzen waren protestanten die vanaf zee de Spanjaarden aanvielen.

April 1572 eerste overwinning: verovering van Den Briel.

Steden in Holland en Zeeland sloten zich aan bij Willem.

Daarna bevrijdden ze namens Willen van Oranje nog meer steden.

De Spaanse furie

• 1573 Alva verlaat de Nederlanden, opgevolgd door Requesens. Generaal pardon af voor opstandelingen die de wapens neer willen leggen.
• Sterft in 1576: geen landvoogd meer
• Spanje is blut: lege staatskas = geen soldij
• 1576: Spaanse Furie in o.a. Antwerpen. Spaanse soldaten plunderen steden en vermoorden zowel katholieken als protestanten=> gevolg: Pacificatie van Gent.

Van Pacificatie naar verdeeldheid

- Pacificatie van Gent: gewesten zouden samen de Spaanse troepen verdrijven

Over geloof kwam men niet uit:

- moest ieder gewest bepalen welk geloof men aanhing?

- Moest de staten generaal hierover beslissen?

Holland en Zeeland: calvinistisch

Andere gewesten: Katholiek

Unie van Utrecht en Atrecht

1579-1588

• 1579 De Zuidelijke Nederlanden blijven Filips II volgen en sluiten de Unie van Atrecht. 
• In 1579 besluiten de Noordelijke Nederlanden samen te werken in de Unie van Utrecht om de Spanjaarden te verjagen.

De Unie van Utrecht wordt wel gezien als het begin van het huidige Nederland. Daarom werd er in 1979, vierhonderd jaar na de Unie van Utrecht, een speciale herdenkingsmunt uitgegeven.

Moord!

10 juli 1584

• Filips II had Willem van Oranje vogelvrij verklaard: iedereen mag ongestraft Willem van Oranje vermoorden.
• Het lukt de Fransman Balthasar Gerards om Willem van Oranje te vermoorden.

Plakkaat van Verlatinge (1581)

Met het Plakkaat van Verlatinge, ook wel de akte van Afzwering genoemd, namen de noordelijke gewesten tijdens de Tachtigjarige Oorlog afstand van de Spaanse koning Filips II. Het stuk uit 1581 markeert daarmee de geboorte van de Republiek der Verenigde Nederlanden.

6

Sleep de gebeurtenissen in chronologische volgorde, van vroeger naar later.

7 gewesten ondertekenen het Plakaat van Verlatinge.

Antwerpen valt in Spaanse handen en gaat verloren voor de opstandelingen.

De Pacificatie van Gent wordt ondertekend door 17 gewesten.

De vrede van Augsburg wordt gesloten en Karel V treedt af.

Willem van Oranje wordt door Filips vogelvrij verklaard.

De Unie van Utrecht wordt opgericht. 

De Spaanse Armada

• In 1588 stuurt Filips II een grote gewapende vloot (Armada) naar de Noordzee om de Engelsen en Nederlanders op zee definitief uit te schakelen (Spanje is namelijk ook in de oorlog met de Engelsen). 
• Filips II heeft een fortuin besteed om deze vloot samen te stellen. 
• Mede door samenwerking tussen de Engelsen en Nederlanders (en door een zware storm) wordt de Armada vernietigend verslagen.
• Deze overwinning is van enorm belang.
• Spanje kan nu de zeeën en oceanen niet meer beheersen: vrij spel voor de Nederlandse handelaren (en de Engelsen).
  

...en de vrede

• Verlies van de Spaanse Armada (1588)
  
  
• 1609-1621: Twaalfjarig bestand
  
  
• 1648 Vrede van Münster

Waar heb jij nog vragen over?