fossielen

• Aardrijkskunde
• Basisschool
• Groep 7,8

In deze les leer je

-Wat fossielen zijn

-Hoe fossielen ontstaan

-zelf een fossiel namaken

Fossielen zijn overblijfselen van dieren, planten of sporen hiervan. Deze zijn door de jaren heen bewaard gebleven. Een plant, dier of afdruk is pas een fossiel als het op een natuurlijke manier is ontstaan en niet neergelegd is of gemaakt is door mensen. Een fossiel zit altijd in gesteente of in laagjes afgesleten materiaal (grind, klei, zand) wat, door de jaren heen, tegen elkaar gedrukt is 

Het woord fossiel komt van het Latijnse woord fossilis wat letterlijk "verkregen door graven" betekent 

Een versteende pootafdruk van een sabeltandtijger of een blad van een oerboom zijn voorbeelden van fossielen.

Waar vind je fossielen

Je kan ook fossielen in Nederland vinden. Je kan bijvoorbeeld haaientanden vinden aan het strand, bijvoorbeeld in Cadzand, Amsterdam IJburg en Hoek van Holland

Miljoenen jaren geleden lag een groot deel van Nederland onder water. In dit water leefde veel verschillende zeedieren waaronder ook zeewormen. Wanneer deze kleine diertjes dood gingen zonken ze naar de boden. Zolang er water was gebeurde dit. In die miljoenen jaren dat dit deel van Nederland onder water stond vond dit plaats. Er vormde dus een dikke laag van dode diertjes en schelpen. Onder druk van klei en zand wat door de rivieren werd meegevoerd verpulverde de schelpen en ontstond er een compacte en massieve massa genaamd kalksteen (ook wel mergel genoemd). Eigenlijk is deze laag 1 groot fossiel. Waar je deze laag kalksteen bijvoorbeeld erg goed kan zien is in Limburg. Hier zit de Kunrade Steengroeve. 

docplayer.nl

Paleontologie, en wat het verschil is tussen een paleontoloog en een archeoloog

De studie naar fossielen heet paleontologie. Deze studie naar fossielen begon ongeveer 300 jaar geleden. Iemand die deze fossielen bestudeerd heet een paleontoloog. Een paleontoloog kan achterhalen hoe oud een fossiel is, wat het at en hoe het er ongeveer uit heeft gezien. Mensen die deze wetenschap beoefenen, onderzoeken dus het verleden met fossielen die ze vinden. Dankzij hen weten we veel over de dieren en planten uit de prehistorie. In het bijzonder het bestaan van de dinosaurus. We weten ook dat de dinosaurus 16,5 miljoen jaar geleden is uitgestorven. Dit weten we doordat er geen fossielen zijn gevonden jonger dan 16,5 miljoen jaar oud 

Let op: Een paleontoloog is iets anders dan een archeoloog. Een paleontoloog bestudeert resten die op een natuurlijke manier ergens terecht zijn gekomen. Het gaat dan over botten van dieren die dood zijn gegaan of een pootafdruk van een sabeltandtijger. Een archeoloog bestudeerd de resten van leven op aarde en ook het leven van mensen. Een pijl uit de oertijd bestuderen is het werk van een archeoloog en de botten van een schildpad uit de oertijd bestuderen is het werk va een palentotoloog

Trilobiet

Als je ergens een fossiele schelp vindt, kan dat erop wijzen dat er daar ooit een zee was. Hoe groot die zee was kun je ook te weten komen. Dan moet je kijken of je nog meer fossiele schelpen vindt. Op die manier “vertellen” fossielen ons hoe de aarde er vroeger uitzag. Zulke fossielen noemen we gidsfossielen. Belangrijke gidsfossielen zijn Trilobieten. De trilobieten zijn namelijk op een bepaald moment uitgestorven. In jongere aardlagen zijn geen trilobieten meer te vinden. Als er trilobiet wordt gevonden geeft dit aan dat de aardlaag die aangetroffen is, minstens zo oud is als de leeftijd van de trilobieten. De dieren en planten die in dezelfde laag als de trilobieten worden gevonden, daarvan kunnen we zeggen dat ze uit de tijd van de trilobieten komen of ouder zijn 

Levende fossielen

Coelacanth

Levende fossielen zijn heel zeldzame dieren en planten die bijna helemaal hetzelfde zijn als de gevonden fossielen van miljoenen jaren geleden. Voorbeelden hiervan zijn de paardenstaarten,

apen verdriet en slithoren.

Coelacanth. -> een van de beroemdste nog levende fossielen, een dier met een opvallende drielobbige staart en vinnen als armen. Hier zie je een nagemaakte van klei 

Wat zijn fossielen

1. oude botten en planten
2. versteende botten en planten
3. oude potten
4. 3d geprinte botten en planten

Is dit een fossiel?

1. Ja
2. Nee

Dit is een afbeelding van een

1. Ammoniet
2. Trilobiet
3. Amfibie
4. Mammoet

Waar vind je fossielen van de mammoet?

1. in jonge aardlagen
2. op alle dieptes in de bodem
3. alleen in aardlagen op het land
4. in oude aardlagen

Eerste mensen

Hoe oud is de aarde?

De aarde is ongeveer 4,5 miljard jaar oud.

(4.500.000.000 jaar)

Hoe lang zijn er al mensen op de aarde?

De eerste mensachtigen leefden zo'n 10 miljoen jaar geleden.

(10.000.000 jaar)

DTE Klas 1 PC 3