4.2 Een bijzondere bestuursvorm

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Kenmerkende Aspecten 

22. Het conflict in de Nederlanden dat resulteerde in de stichting van de Nederlandse staat

24 De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek

25 Wereldwijde handelscontacten, handels kapitalisme en het begin van een wereldeconomie 

4.2 (deel) Kenmerkend Aspect: 'De bijzondere plaats van de Republiek in staatkundig opzicht' 

• 1581: Acte van Verlatinghe > de Noordelijke Ned. geen vorst meer >
• soevereiniteit lag bij de Statenvergadering van de Gewestelijke Staten
• overkoepelend bestuur: Staten Generaal, taken:
• - buitenlandse zaken (behartigd door de raadspensionaris van Holland)
• - leger (in handen van de stadhouder uit het Huis van Oranje)
• - enkele belastingen (voor gemeenschappelijke zaken)
• - bemiddeling bij geschillen tussen gewesten
• - bestuur over 'generaliteitslanden' (Brabant/Limburg/Vlaanderen)
• Belangrijk:

In de Nederlanden was géén vorst,

(itt de situatie in het buitenland)

maar lag het bestuur in handen van de rijke burgers (Holland/Zeeland)

XXXXX

Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden

het gewest Holland betaalde 60 % van de defensielasten

stadhouder prins Maurits van Oranje                                (1576 - 1625)

Johan van Oldenbarnevelt raadspensionaris (1547 - 1619)

Onthoofding van Johan van Oldenbarnevelt op het Binnenhof

Standbeeld Van Oldenbarnevelt, tegenover het Binnenhof

Stadhouder Willem III (1650 - 1702) en Mary Stuart 

Raadpensionaris Johan de Witt   (1625 - 1672)

vervolg (deel-) KA: .... de bloei in cultureel opzicht van de Republiek

Frans Hals: Huwelijksportret van Isaac Massa en Beatrix van Laen (1622)

Rembrandt: Portret van een geleerde (1645)

Hoe werden de luxegoederen betaald?

handel in luxe artikelen, afkomstig uit Azië

handel in bulkgoederen, afkomstig uit de landen rondom de Oostzee

VOC (1602 - 1798)

• Verenigd Oost-Indische Compagnie
• van Oldebarnevelt nam initiatief
• monopolierecht op de handel met Azië
• recht om oorlog te voeren
• financiering met aandelen
• eerste multinational: producten uit meerdere continenten werden verhandeld
• Coen stichtte Batavia (veel geweld)