Herhaling Rechtsstaat havo

Herhaling Rechtsstaat
1 / 21
volgende
Slide 1: Tekstslide
MaatschappijleerMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

In deze les zitten 21 slides, met tekstslides.

time-iconLesduur is: 50 min

Onderdelen in deze les

Herhaling Rechtsstaat

Slide 1 - Tekstslide

Rechtsstaat: 
een staat waarin burgers door grondrechten worden beschermd tegen machtsmisbruik en willekeur van de overheid

Slide 2 - Tekstslide

Publiekrecht
Regelt de relatie tussen burger en overheid.
Strafrecht, staatsrecht en bestuursrecht

Slide 3 - Tekstslide

Privaatrecht
Hoe burgers onderling met elkaar omgaan. 
Ook wel burgerlijk recht genoemd.
Naast vermogensrecht (alles wat in geld is uit te drukken) ook familierecht en ondernemingsrecht

Slide 4 - Tekstslide

Grondbeginselen
Trias Politica
Grondrechten
Legaliteitsbeginsel

Slide 5 - Tekstslide

Trias Politica
Montesquieu (1689-1755)
Wetgevende macht (ministers en parlement samen)
Uitvoerende macht (ministers)
Rechterlijke macht (onafhankelijke rechters)

Slide 6 - Tekstslide

Grondrechten
Klassieke grondrechten (overheid moet iets NIET doen, wel bij rechter afdwingbaar)
Sociale grondrechten (overheid moet WEL iets doen, niet bij rechter afdwingbaar)

Slide 7 - Tekstslide

Legaliteitsbeginsel
De overheid mag alleen beperkingen opleggen aan de vrijheid van burgers als die beperkingen in door parlement aangenomen wetten zijn vastgelegd

Slide 8 - Tekstslide

Wat gebeurt er na een misdrijf?
  • Opsporing
  • Officier van Justitie : rechtszaak ja/nee
  • Rechter bepaalt schuldig ja/nee en  evt. straf

Slide 9 - Tekstslide

Opties OvJ
  • Seponeren (niet erg genoeg, dader al streng genoeg gestraft, onvoldoende bewijs)
  • Transactie  (boete, taakstraf). Voordeel: geen strafblad
  • Strafbeschikking (schuld ligt vast; wel strafblad)
  • Vervolgen (rechtszaak)


Slide 10 - Tekstslide

Verloop rechtszaak
Opening (rechter)
Tenlastelegging (OvJ)
Onderzoek (rechter)
Requisitoir (OvJ)
Pleidooi (advocaat)
Laatste woord (verdachte)
Vonnis  (rechter)

Slide 11 - Tekstslide

Welke straffen zijn er?
Hoofdstraffen: vrijheidsstraf, taakstraf, geldboete
Bijkomende straffen: intrekking rijbewijs, stadionverbod, beroepsverbod, contactverbod

Slide 12 - Tekstslide

Waarom straffen we?
Wraak en vergelding
Afschrikking
Voorkomen van eigenrichting
Resocialisatie (taakstraf)
Beveiliging van de samenleving

Slide 13 - Tekstslide

Verloop burgerlijke rechtszaak
Dagvaarding (eis)
Verweer
Zoeken onderlinge oplossing
Vonnis

Slide 14 - Tekstslide

Uitspraak van de rechter
  • Rechter stelt eiser of gedaagde in het gelijk
  • Evt. schadevergoeding (vermogensschade, immateriële schade)
  • Evt. dwangsom
  • Evt. loonbeslag


Slide 15 - Tekstslide

Juryrechtspraak
Jury is een groep burgers die namens de samenleving bepaalt of een verdachte schuldig is, of niet.

In de VS beslist de jury wel mee over de strafmaat
Bij doodstraf: unanimiteit

Slide 16 - Tekstslide

Juryrechtspraak
Nadelen:

  • Juryleden laten zich te makkelijk leiden door emoties
  • Gewone burgers hebben te weinig juridische kennis en ervaring

Slide 17 - Tekstslide

Doodstraf
Voordelen:
Afschrikking, veroordeelde kan geen misdrijven meer plegen, goedkoper

Nadelen: 
Overheid verlaagt zich tot niveau van moordenaar
Onherroepelijk. Afschrikking valt tegen.

Slide 18 - Tekstslide

Discussies over de rechtsstaat op 2 terreinen
  • Botsende grondrechten
  • Digitale technologie

Slide 19 - Tekstslide

Botsende grondrechten
Vrijheid van meningsuiting
Verbod op discriminatie
Vrijheid van godsdienst
Vrijheid van onderwijs

Slide 20 - Tekstslide

Digitale technologie overheid
Drones, slimme camera's, algoritmes

Kan enorm fout gaan: Toeslagenaffaire

Slide 21 - Tekstslide