V5 - TH3 - les 6

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

VWO 5

Thema 3 - Stofwisseling in de cel

Bs 5

Toets

donderdag 14 april 

Thema 3 Stofwisseling en Thema 4 DNA

Vergeet je BiNaS niet!

vandaag

BS5: 

korte herhaling aërobe dissimilatie

anaërobe dissimilatie van glucose

dissimilatie andere organische stoffen

puzzel 

huiswerk vandaag

maak de opdrachten

49 t/m 59

specifieke vragen die jullie besproken willen hebben donderdag?

Korte herhaling aerobe dissimilatie

Aerobe dissimilatie

Vier fasen waarin glucose wordt afgebroken:

1. Glycolyse 
2. Productie acetyl-coA
3. Citroenzuurcyclus
4. Oxidatieve fosforylering
   

welke organismen doen aan dissimilatie?

1. dieren, de meeste bacteriën, schimmels
2. planten en dieren en schimmels
3. dieren en schimmels
4. planten, dieren, bacteriën en schimmels

In welke van de twee cilinders blijft de kaars het langst branden?

1. cilinder met droge erwten
2. cilinder met geweekte erwten

wat als er geen O2 is?

anaërobe dissimilatie

van glucose

stofwisseling zonder O2

anaërobe dissimilatie

stap 1 - glycose 

stap 2 - alcohol gisting of melkzuurgisting 

anaërobe dissimilatie

stap 1 - glycose 

stap 2 - alcohol gisting of melkzuurgisting 

beiden in het cytoplasma

Gisting

Anaerobe afbraak van koolhydraten

melkzuurgisting

alcohole gisting

verzuring

Melkzuur  in spieren

afgevoerd (lagere bloed-pH)

in lever:

2 melkzuur -> glucose

stap 1: glycolyse

= glucose omzetten in pyrodruivenzuur (pdz)

•  in het cytoplasma
  
•  kost activeringsenergie (2 ATP)
  
•  H+ en electronen worden vrijgemaakt bij de vorming van pdz
  
•  deze worden gekoppeld aan 2NAD+  (transportmolecuul) (2 NADH,H+)
  
•  er komt 4 ATP vrij >> dus netto een winst van 2 ATP
  

 

Er zijn nu 2 problemen op te lossen:

• Pyrodruivenzuur is giftig -> moet weg
  
• NAD+ zit vol H -> NADH,H+ moet weer NAD+ worden: waar blijft de cel met de H? (stap 4)

Er twee mogelijkheden:

aërobe dissimimilatie

anaërobe dissimimilatie

met O2

zonder O2

stap 2: gisting

De H+ en electronen van NADH2 worden gekoppeld aan PHZ -> melkzuur

• glucose -> 2 melkzuur + 2 ATP

OF:

Eerst wordt CO2 afgekoppeld (=decarboxylatie) waarbij ethanal ontstaat, dat weer H+ en electronen van NADH2 overneemt: 

• glucose -> 2CO2 + 2 ethanal 
• 2 ethanal -> 2 ethanol + 2 ATP

stap 2: zonder O2

De H+ en electronen van NADH2 worden gekoppeld aan PHZ -> melkzuur

• glucose -> PHZ  -> 2 melkzuur + 2 ATP

OF:

Eerst wordt CO2 afgekoppeld  (=decarboxylatie) van PHZ waarbij ethanal ontstaat, dat weer H+ en electronen van NADH2 overneemt: 

• glucose -> 2CO2 + 2 ethanal 
• 2 ethanal -> 2 ethanol + 2 ATP

Proces 1 en 2 leveren na de glycose geen extra ATP meer op; de opbrengst is dus 2 ATP!

N.B. aërobe dissimilatie leverde 36 ATP op

decarboxylering

alcohol gisting

brood, bier, wijn, etc.

melkzuur gisting

spieren bij langdurig sporten

anaërobe dissimilatie

• gisting genoemd
• levert totaal 2 ATP op uit glycolyse 
• in glycolyse gevormde NADH wordt omgezet in NAD+ dmv alcoholgisting of melkzuurgisting zodat glycolyse door kan gaan

mag je vergeten

X

dissimilatie: eiwitten, koolhydraten, vetten

eiwitten, koolhydraten en vetten

• eiwitten -> aminozuren -> stikstofhoudende groepen verwijderd -> restanten worden in PDZ omgezet, of gaan cyclus in bij acetyl-CoA of direct in de citroenzuurcyclus 

• koolhydraten -> monosaccariden -> glycolyse - > PDZ, etc
• vetten -> wordt afgebroken tot glycerol + vetzuren 

glycerol gaat glycolyse in / vetzuren worden gevormd tot acetyl-CoA

dissimilatie: eiwitten, koolhydraten, vetten

eiwitten, koolhydraten en vetten

• eiwitten -> aminozuren -> stikstofhoudende groepen verwijderd -> restanten worden in PDZ omgezet, of gaan cyclus in bij acetyl-CoA of direct in de citroenzuurcyclus 

• koolhydraten ->   -> glycolyse - > PDZ, etc
  
• vetten -> wordt afgebroken tot glycerol + vetzuren 

glycerol gaat glycolyse in / vetzuren worden gevormd tot acetyl-CoA

hoeveel ATP ze opleveren is afhankelijk van waar ze instromen !

wees bewust:

• vele stappen 
  
• vele enzymen
• vele genen
• vele mogelijke mutaties
• vele mogelijke 

     metabole ziekten

vb: Hyperfenylalaninemie (aminoz.), Middellange keten ayclcoa dehydrogenase (MCAD) Deficiëntie (vetzuren), Galactosemie (galactose = monosacharide)

huiswerk 7/4 - maak opgaven 60-66 + 

                            - check wat je nog besproken wil hebben 

planning: 

donderdag - 7/4 - bespreken opgaven + herhaling + oefenen

dinsdag - 12/4 - laatste vragen + afsluiting

donderdag - 14/4 - TOETS

time to puzzle