§2.3 - Massa's van bouwstenen

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Gemiddelde atoommassa

Bij sommige atomen in tabel 99 staan massa's die een komma getal zijn: bijvoorbeeld Cl (chloor) heeft een massa van 35,45 u

Hoe kan dit als de massa van protonen en neutronen 1,0 u is?

Dit komt doordat er isotopen bestaan in de natuur.

Die hebben een verschillend aantal neutronen.

§2.3 Massa's van bouwstenen

Leerdoelen:

De atomaire massa-eenheid "u" gebruiken

de massa van een atoom en een ion uitrekenen met behulp van de massa van protonen en neutronen

de gemiddelde atoommassa uitrekenen

het massa-procent van een atoomsoort in een verbinding uitrekenen

Massa van een atoom

De massa van een atoom is zeer klein.

Helium bestaat uit 2 protonen, 2 neutronen en 2 elektronen.

De massa van een proton, neutron 

en elektron in gram is: 

uitgeschreven in een komma-getal is dit:

0,000000000000000000000000167 gram voor één proton of één neutron

0,0000000000000000000000000000911 gram voor één elektron

Massa van een atoom

Omdat het werken met 0,000000000000000000000000167 gram en 0,0000000000000000000000000000911 gram niet makkelijk is, hebben we een andere eenheid voor de massa van protonen, elektronen en neutronen verzonnen;

1 proton weegt ~1 u 

1 neutron weegt ~1 u

en 1 elektron weegt 0 u

Massa van een atoom

Met de massa "u" kunnen we nu makkelijker rekenen.

Een fluor atoom heeft 9 protonen, 10 neutronen en 9 elektronen.

Wat is de massa van een fluor-atoom?

Wat is de massa van een fluor-atoom, bestaande uit 9 protonen, 9 elektronen en 10 neutronen

1. 9 u
2. 18 u
3. 19 u
4. 28 u

massa van fluor-atoom

9 protonen:                9 * 1 u =   9 u

10 neutronen:         10 * 1 u = 10 u

9 elektronen:            9 * 0 u =  0 u

                                      ---------------- +

                                                           19 u

De massa van een fluor-atoom is dus 19 u.

Massa's van alle atomen in Binas

De massa's van alle atomen vind je in Binas tabel 99.

Dit is een belangrijke tabel die nog heel vaak zal worden gebruikt.

De massa van het atoom staat linksboven 

in het vakje van het atoom:

Gemiddelde atoommassa

Bij isotopen moet je dan het gemiddelde uitrekenen van de massa's van de verschillende isotopen 

(zoals je ook je gemiddelde cijfer uitrekent van alle cijfers die je hebt gehaald voor een vak)

Gemiddelde atoommassa

De isotopen van chloor hebben de volgende massa's: 

35 u en 37 u.

In de natuur komt 76% voor met massa 34,97u en 24% met massa 36,97 u.

Hoe bereken je nu 

het gemiddelde:

gemiddelde atoommassa = 0,76 * 34,97 u + 0,24 * 36,97 = 35,45

Massa van een molecuul uitrekenen

Een molecuul bestaat uit meerdere atomen.

Als je de gemiddelde massa van de atomen weet, kan je de massa van het molecuul uitreken:

Wat is de massa van het molecuul H2SO4?

Probeer het eens voordat je naar de volgende slide gaat.

Wat is de massa van H2SO4?

Eerst moet je goed kijken welke atomen en hoeveel van elk atoom er aanwezig zijn:

Aanwezig:                  H (waterstof)   , S (zwavel)    en    O (zuurstof)

Hoeveel van elk:            2x H               ,     1x S              en      4x O

Massa (tabel 99):          2x 1,008 u    ,     1x 32,06 u  en      4x 16,00 u

Samen opgeteld:          2,016 u          +    32,06 u       +        64,00 u      =

Massa van H2SO4 is 98,08 u 

massa-procent uitrekenen

Nu je de massa van het molecuul H2SO4 hebt uitgerekend, moet je ook nog kunnen uitrekenen wat het massa-% waterstof, massa-% zwavel en massa-% zuurstof is in dit molecuul.

Dit kan via de volgende methode:

Massa-% uitrekenen

                           H2SO4   bestaat uit   2xH   ,      1x S           en  4x O

massa's            98,08 u                      2,016 u      32,06 u            64,00 u

                      

                                   1

procent              100%

                    (want dit is alles)

Massa-% waterstof is ....

                           H2SO4   bestaat uit   2xH   ,      1x S           en  4x O

massa's            98,08 u                      2,016 u      32,06 u            64,00 u

                      

                                   1                       0,02055

procent              100%                      2,06 %

                    (want dit is alles)

Wat is het massa-% zwavel in H2SO4?

1. 31,44 %
2. 0,32 %
3. 0,31 %
4. 32,07 %

Wat is het massa-% zuurstof in H2SO4?

Wat nu te doen..

lezen §2.3

Maken opgaven online methode