Taalverzorging les 3 tot en met 5 (2.8/3.8) uitleg leestekens 1.9

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Welkom!

Leg alvast klaar:

• je etui
  
• je leerwerkboek deel A
  
• je leesboek
• je iPad (dicht)

Les 3

Les 3

Planning

• Weektaak vorige week bespreken => woordsoorten
• Theorie 2.8: deel 1
  
• Havo aan de slag / vwo uitleg toekomende tijd
• Afsluiting van de les

Dit koude gas zou een sterke roes veroorzaken.
Wat is goed?

1. zou = hww veroorzaken = zww
2. dit = lw sterke = zn

Hij zal wel spijt hebben gehad.
Wat is goed?

1. spijt = bn hebben = zww
2. hij = psv gehad = zww

Welke trui vind je mooi, die?
Wat is goed?

1. welke = vrv je = bzv
2. die = av welke = vrv

Wederkerend werkwoord (wkww) p. 138

• Wederkerend werkwoord is een werkwoord waar 'zich' bij de infinitief hoort. Bijvoorbeeld: zich gedragen, zich schamen.
• Zich = wederkerend voornaamwoord (wvn)
• Dat deel hoort ook bij het werkwoordelijk gezegde.
• Let op! Wederkerend voornaamwoord heeft verschillende vormen........

Vormen wederkerend voornaamwoord

Ik schaam me

Jij wast je

U vergist zich

Hij/zij/het gedraagt zich

Wij schamen ons

Jullie wassen je

Zij vergissen zich

Wederkerend voornaamwoord past zich aan het onderwerp aan.

Weet je het niet?

Gebruik Piet!

wederkerend en wederkerig voornaamwoord

Ik schaam me

Jij wast je

U vergist zich

Hij/zij/het gedraagt zich

Wij schamen ons

Jullie wassen je

Zij vergissen zich

Wederkerig voornaamwoord is er maar 1: elkaar/elkaars.

We zien elkaar volgende week.

Werkmoment havo

• Opdracht 2.8: 4, 6 en 7
• Kijk zelf na.

Ga verder met de weektaak (zie Magister).

Tijden van het werkwoord (p. 66)

Plaats 1

Plaats 2

Plaats 3

Plaats 4

o.t.t.t. betekent: 

o.v.-.t. betekent: 

onvoltooid/voltooid

tegenwoordig/verleden

toekomend/ - niet

tijd

Mijn broer had gevoetbald.

Mijn zus zal toch niet de film hebben gemist?

Stappenplan tijden ww

Onderstreep alle ww in de zin.

1. Vd en hww? Ja => plaats 1 v, nee => plaats 1 o
2. Pv zoeken. tegenwoordig plaats 2 of verleden plaats 2
3. Vorm van zullen? Ja => plaats 3 t, nee => plaats 3 leeg
4. Plaats 4 altijd t van tijd.

Ik zal mijn huiswerk maken.

1. o.t.t.t.
2. v.t.t.t.
3. o.v.t.t.
4. v.v.t.t.

Wij zouden naar de film gaan.

1. o.t.t.t.
2. v.t.t.t.
3. o.v.t.t.
4. v.v.t.t.

Het vliegtuig zal om 15.00 uur
geland zijn.

1. o.t.t.t.
2. v.t.t.t.
3. o.v.t.t.
4. v.v.t.t.

Op mijn staatslot zou een prijs gevallen zijn.

1. o.t.t.t.
2. v.t.t.t.
3. o.v.t.t.
4. v.v.t.t.

Werkmoment allen

• Opdracht 2.8: 4, 6 en 7
• Kijk zelf na.

VWO: eventueel verbeteren 1.8: 11, 12 en 13

Ga verder met de weektaak (zie Magister).

Afsluiting

Hoe ver ben je met de opdrachten?

Welke vragen heb je?

Welkom!

Leg alvast klaar:

• je etui
  
• je leerwerkboek deel A
  
• je leesboek
• je iPad (dicht)

Les 4

Planning

• Herhalen telwoorden
  
• Herhalen werkwoorden
• Aan de slag
  
• Afsluiting van de les

Hoofdtelwoorden (htw)

 => hoeveelheid.

Ik heb er....

• drie
• zevenhonderd
• veel
• (een) paar

Rangtelwoorden (rtw)

=> rangorde

Ik sta als .... in de rij.

• eerste
• zesde
• laatste
• zoveelste

Telwoorden (tw / p. 141)

Hoofdtelwoorden (htw)

 => hoeveelheid.

Bepaald: precies

• drie
• zevenhonderd

Onbepaald: niet precies

• veel
• (een) paar

Rangtelwoorden (rtw)

=> rangorde

Bepaald: precies

• eerste
• zesde

Onbepaald: niet precies

• laatste
• zoveelste

Telwoorden (tw / p. 141)

zww

• duidelijke betekenis
• o doet iets
• fietsen, lopen, lezen, kijken, gaan, toestaan, opbellen, ...

kww

• geen duidelijke betekenis
• o is iets
• Piet <= is => aardig
• zijn, worden, blijven

hww

• nooit alleen, helpt
• meer dan 1 ww, pv = hww

Stappenplan soorten ww

1. Onderstreep alle ww in de zin.
2. Zet de zin in andere tijd => pv markeren.
3. Zoek per zin belangrijkste ww => zww (doen) kww (zijn)
4. Zijn er meer werkwoorden? => hww 

Ik ga met de bus, want ik kan niet fietsen.

Ik kan dit weekend kampioen worden.

zijn, worden, blijven

Vergelijk

Ik loop naar de bakker.

Ik ben bakker.

Werkmoment

Les 1:

• Opdracht 2.8: 4, 6 en 7
• VWO: extra eventueel verbeteren 1.8: 11, 12 en 13
  

Les 2:

• 2.8: 9, 11, 1 als herhaling alle woordsoorten
• VWO: extra 3.8: 1 (herhaling plus kww: theorie p. 210)

Afsluiting

Hoe ver ben je met de opdrachten?

Welke vragen heb je?

Welkom!

Leg alvast klaar:

• je etui
  
• je leerwerkboek deel A
  
• je leesboek
• je iPad (dicht)

Les 5

Planning

• Testje tot nu toe
• Uitleg nieuwe leestekens
• Aan de slag met afronden weektaak
  
• Afsluiting van de les

Welke werkwoordsoort heeft een duidelijke betekenis?

1. hww
2. zww
3. kww

Een hulpwerkwoord kan in zijn eentje een gezegde vormen.

1. waar
2. niet waar

Hoe weet je of een werkwoord een koppelwerkwoord is?

Ik wil later beroemd worden.

1. wil = hww worden = zww
2. wil = hww worden = kww
3. wil = kww worden = zww
4. wil = zww worden = hww

In een gezegde staat altijd maar
1 zww of 1 kww.

1. waar
2. niet waar

Ik geef haar(1) haar(2) boek terug.

1. 1 : psv 2: bzv
2. 1: bzv 2: bzv
3. 1: psv 2: psv
4. 1: bzv 2: psv

'Waar, wie, wat voor' en 'welke' zijn vragende voornaamwoorden.

1. waar
2. niet waar

Heb jij je warm aangekleed?

1. jij: psv je: bzv
2. jij: psv je: psv
3. jij: psv je: wvn
4. jij: bzv je: wvn

Ik zit op de middelste rij
in de bioscoop.
Middelste =

1. bn
2. bhtw
3. ortw
4. brtw

Jij hebt echt veel schoenen!

Veel =

1. bn
2. ohtw
3. zn
4. ortw

1.9 Leestekens (bekend p. 74)

punt                                  vraagteken                            uitroepteken

komma=> opsomming, tussen twee pv's, tussen bn

Ik houd van pizza, patat, poffertjes en pannenkoeken.

Als je veel oefent, word je een betere speller.

Een grote, mooie, rode ballon.

1.9 Leestekens nieuw (p. 75)

Dubbele punt :

1. opsomming
2. uitleg/voorbeeld
3. citaat

Aanhalingstekens

• citeren (letterlijk opschrijven wat iemand zegt)

'Hoi,' zei het meisje toen ze Kevin zag staan.

Kevin zei: 'Hallo.'

Na een : altijd een kleine letter,  behalve bij citaat of naam erna.

kleine letter bij: opsomming en uitleg/voorbeeld

Aanhalingstekens

• Stukje tekst letterlijk overschrijven.

 Volgens Van Dale is citeren: 'Een passage uit andermans werk overnemen in een eigen werk, meestal met bronvermelding.'

• Speciale aandacht voor een woord.

 Hoe spel je 'abonnee'?

Nieuw: puntkomma

• Alsof er een voegwoord zou staan.

Frank was te laat, want zijn fiets bleek gestolen.

Frank was te laat; zijn fiets bleek gestolen.

• Onderdelen opsomming onderscheiden.

Nog te doen: huiswerk voor Nederlands, Engels en Frans; broek, shirt en slippers ophalen.

VWO

Werkmoment

Les 2:

• 2.8: 9, 11, 1 als herhaling alle woordsoorten
• VWO: extra 3.8: 1 (herhaling plus kww: theorie p. 210)

Les 3:

• Havo: afronden weektaak, vragen stellen woordsoorten
• VWO: extra 3.8: 5 en 9

Afsluiting

Hoe ver ben je met de opdrachten?

Welke vragen heb je?