3.5 - Dihybride kruisingen (A4)

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Thema 3 - Genetica

Atheneum 4

Thema 3 - Genetica

3.1 - Fenotype of genotype

3.2 - Geneparen

3.3 - Monohybride kruisingen

3.4 - Geslachtschromosomen

3.5 - Dihybride kruisingen

3.6 - Speciale manieren van overerven

3.7 - Opvoeding of aanleg

Thema 3 - Genetica

3.4 - Geslachtschromosomen

Herhaling

Vraag

Rode vachtkleur erft bij katten x-chromosomaal over. 

Een poes die heterozygoot is voor vachtkleur paart met een rode kater.

a) Teken een kruisingsschema voor deze kruising

b) Hoe groot is de kans op een rode kitten

c) Hoe groot is de kans op een rood vrouwtjeskitten?

Thema 3 - Genetica

3.5 - Dihybride kruisingen

Doelen van deze paragraaf

Je kunt kruisingsschema's maken voor dihybride kruisingen met onafhankelijke overerving

Je kunt frequenties van fenotype en genotype van nakomelingen afleiden uit kruisingsschema's en stambomen

Dihybride kruisingen

Dihybride Kruising

                                                                                                    Overerving van 2 eigenschappen

Liggen niet op hetzelfde chromosoom

Voorbeeld boek

Twee eigenschappen: Zwart/rood en Bont/effen

Kleur: A of a

Gevlektheid: B of b

Kruisingsvraagstukken

Stap 1: Wat zijn de genotypen van de ouders? Geef deze in een kruising weer

Kruisingsvraagstukken

Stap 1: Wat zijn de genotypen van de ouders? Geef deze in een kruising weer

Kleur: AA x aa

Vlek: BB x bb

Totaal: AABB x aabb

Kruisingsvraagstukken

Stap 2: Welke allelen kunnen de geslachtscellen van beide ouders bevatten?

Kruisingsvraagstukken

Stap 2: Welke allelen kunnen de geslachtscellen van beide ouders bevatten?

Koe: AB 

Stier: ab

Kruisingsvraagstukken

Stap 3: Welke mogelijke combinaties zijn er te maken van eicel en zaadcel?

Kruisingsvraagstukken

Stap 3: Welke mogelijke combinaties zijn er te maken van eicel en zaadcel?

Genotype F1: AB x ab -> 100% AaBb

Fenoype F1: Effen zwart

Kruisingsvraagstukken

Uitrekenen van F2:

AaBb x AaBb

Kruisingsvraagstukken

Kruisingsvraagstukken

AABB - 1x - 1/16   - 0,0625

AABb - 2x - 1/8    - 0,125

AaBB - 2x - 1/8    - 0,125

AaBb - 4x - 1/4    - 0,25

AAbb - 1x - 1/16   - 0,0625

Aabb - 2x - 1/8    - 0,125

aaBB - 1x - 1/16   - 0,0625

aaBb - 2x - 1/8    - 0,125

aabb - 1x - 1/16    - 0,0625

___________________

              16x  - 1/1 - 1,0000

Kruisingsvraagstukken

Vraag - Wat is de kans op een effen rood kalf?

Kruisingsvraagstukken

Vraag - Wat is de kans op een effen rood kalf?

Effen = Bb of BB

Rood = aa

Combinaties:

aaBb en aaBB

3/16 = 0,1875

Verhouding fenotypen (MHK)

Vachtkleur

P: AA x Aa -> F1: 50% AA, 50% Aa

P: Aa x aa -> F1: 50% Aa, 50% aa | Zwart:Rood = 1:1

P: Aa x Aa -> F1: 25% AA, 50% Aa, 25% aa | Zwart:Rood = 3:1

Verhouding fenotypen (DHK)

Vachtkleur

P: AA x Aa -> F1: 50% AA, 50% Aa

P: Aa x aa -> F1: 50% Aa, 50% aa | Zwart:Rood = 1:1  (0,5:0,5)

P: Aa x Aa -> F1: 25% AA, 50% Aa, 25% aa | Zwart:Rood = 3:1 (0,75:0,25)

Gevlekt

P: BB x Bb -> F1: 50% BB, 50% Bb

P: Bb x bb -> F1: 50% Bb, 50% bb | Effen:Bont = 1:1 (0,5:0,5)

P: Bb x Bb -> F1: 25% BB, 50% Bb, 25% bb | Effen:Bont: 3:1 (0,75:0,25)

Kans op effen rood bij AaBb x AaBb = 0,25 x 0,75 = 0,1875

Genotypes bepalen

Genotypen ouders onbekend -> kijken naar fenotype/genotype nakomelingen (F1)

Boek: konijnen

Vachtkleur: Zwart(A) en bruin (a)

Oren: Recht (B) en hang (b)

Konijnen

P: onbekend

F1: 

3x zwart met hangoren

7x zwart met rechte oren

2x bruin met hangoren

9x bruin met rechte oren

Vachtkleur: Zwart(A) en bruin (a)

Oren: Recht (B) en hang (b)

Konijnen

P: onbekend

F1: 

3x zwart met hangoren

7x zwart met rechte oren

2x bruin met hangoren

9x bruin met rechte oren

Vachtkleur: Zwart(A) en bruin (a)

Oren: Recht (B) en hang (b)

Zwart en bruin: 10 : 11

Hang en recht: 5:16

Konijnen

P: onbekend

F1: 

3x zwart met hangoren

7x zwart met rechte oren

2x bruin met hangoren

9x bruin met rechte oren

Vachtkleur: Zwart(A) en bruin (a)

Oren: Recht (B) en hang (b)

Zwart en bruin: 10 : 11

ongeveer 1:1, dus Aa x aa

Hang en recht: 5:16

Konijnen

P: onbekend

F1: 

3x zwart met hangoren

7x zwart met rechte oren

2x bruin met hangoren

9x bruin met rechte oren

Vachtkleur: Zwart(A) en bruin (a)

Oren: Recht (B) en hang (b)

Zwart en bruin: 10 : 11

ongeveer 1:1, dus Aa x aa

Hang en recht: 5:16

Ongeveer 1:3, dus Bb x Bb

Konijnen

P: onbekend

F1: 

3x zwart met hangoren

7x zwart met rechte oren

2x bruin met hangoren

9x bruin met rechte oren

Vachtkleur: Zwart(A) en bruin (a)

Oren: Recht (B) en hang (b)

Zwart en bruin: 10 : 11

ongeveer 1:1, dus Aa x aa

Hang en recht: 5:16

Ongeveer 1:3, dus Bb x Bb

Genotype ouders:

AaBb x aaBb

Vragen

Aan het werk

Maken:

opdr. 55 t/m 61

Lezen:

3.6

Begrippen:

Onafhankelijke overerving

dihybride kruising