2.3 - Tekstverbanden en signaalwoorden

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Lezen H2 - De opbouw van een tekst

2.3 - Tekstverbanden en signaalwoorden

Wat gaan we vandaag doen?

• Planning
• Terugblik 2.2 - Deelonderwerpen herkennen
• Theorie 2.3 - Tekstverbanden en signaalwoorden
• Zelfstandig aan de slag

Planning

2.2 - Deelonderwerpen herkennen

• Deelonderwerpen zijn de verschillende kanten van een onderwerp die in een tekst aan bod komen.
• Het vinden van de deelonderwerpen kan je helpen om de structuur van een tekst te begrijpen.
  

Tip: Bekijk regelmatig de verschillende 

tekststructuren op blz. 209

Deelonderwerpen vinden

Hoe vind ik de deelonderwerpen van een tekst?

1 bepaal eerst wat het onderwerp van de tekst is

2 bestudeer de opmaak van de tekst

•  soms vallen de deelonderwerpen samen met de verschillende alinea’s
  
•  soms worden (sommige) deelonderwerpen aangegeven in de tussenkopjes
  

3 lees de eerste en/of de laatste zin (kernzin) van iedere alinea om snel vast te kunnen stellen waar elke alinea over gaat

Lezen 2.3 Tekstverbanden en signaalwoorden

Tekstverband - dat wat de verschillende onderdelen in een tekst met elkaar te maken hebben.

Signaalwoorden - geven dat verband, die relatie, de samenhang tussen de tekstdelen aan. 

Als je dus signaalwoorden herkent, helpt je dat bij het herkennen van de tekstverbanden.

Signaalwoorden

De signaalwoorden helpen ons bij het herkennen van verbanden:

* reden: daarom, omdat, derhalve, aangezien, namelijk

* tegenstelling: maar, echter, desondanks, hoewel, toch

* conclusie: dus, hieruit volgt, kortom

* oorzaak-gevolg: daardoor, als gevolg van, waardoor, zodat

* opsomming: eerst, vervolgens, bovendien, daarna, ten slotte, ook

* voorbeeld: zo, zoals, onder andere, bijvoorbeeld, dat wil zeggen

* doel-middel: om te, opdat, door middel van, daarmee, om, waarmee

blz.

208

opsomming

tegenstelling

reden/ argument

conclusie

kortom

ten eerste

omdat

want

dus

hoewel

vervolgens

echter

De papieren beker lijkt op het eerste gezicht een minder slecht alternatief, MAAR er klinken ook andere geluiden.
Welk tekstverband geeft 'maar' aan?

1. doel-middel
2. opsomming
3. tegenstelling
4. toelichting of voorbeeld

De papieren beker lijkt op het eerste gezicht een minder slecht alternatief, maar er klinken ook andere geluiden. ZO kost de papierindustrie veel schoon drinkwater en regenwoud.

1. conclusie
2. oorzaak-gevolg
3. reden of verklaring
4. toelichting of voorbeeld

OOK weegt een koffiebeker van piepschuim minder dan papier waardoor het vervoeren goedkoper en milieuvriendelijker is.

1. opsomming
2. tegenstelling
3. oorzaak - gevolg
4. toelichting of uitleg

Ook weegt een koffiebeker van piepschuim minder dan papier WAARDOOR het vervoeren goedkoper en milieuvriendelijker is.

1. opsomming
2. tegenstelling
3. oorzaak - gevolg
4. toelichting of uitleg

Daarnaast kost het maken van een papieren beker tweeënhalf keer zo veel energie als een beker van piepschuim.

Welk signaalwoord van het verband opsomming zie je in deze zin?

1. daarnaast
2. zo
3. er staat geen signaalwoord van een opsomming in
4. zo ... als

Aan de slag

Voor deze week maak je

Lezen 2.3 - Tekstverbanden en signaalwoorden

• Opdracht 1 
• Opdracht 2
• Examenopdracht