7. H4 Landijs als klimaatarchief

7. H4 Landijs als klimaatarchief
1 / 20
volgende
Slide 1: Tekstslide
AardrijkskundeMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

In deze les zitten 20 slides, met tekstslides.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

7. H4 Landijs als klimaatarchief

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Vandaag
-Uitleg hoofdstuk 4: IJs als klimaatarchief
--> 16o/18o methode
-Maken opdracht 1 en 2 van hoofdstuk 4
-Inlezen in eindopdracht

Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Maar hoe weten ze nu hoe oud dat stukje mens is?






En hoe weten we hoe warm het in het verleden is geweest?

Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Proxy data
bij datering en reconstructie temperatuur wordt gebruik gemaakt van proxy data

Slide 5 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Paleoklimaat
We halen info tijdens laatste 2,6 miljoen jaar uit:
  • Diepzeesedimenten
  • Landijs
  • Stuifmeelkorrels
  • Koralen
  • Jaarringen

Slide 6 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Koolstof datering
C14 methode
Koolstof-14 heeft een halveringstijd van 5736 jaar

Slide 7 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Manieren van klimaatonderzoek
Onderzoek naar jaarringen van bomen
(dendrochronologie)
Stuifmeelkorrels bekijken in oude veen- en kleilagen
Analyse van zuurstofisotopen in ijs of sedimenten

Slide 8 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 9 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Vorming landijs
-De meeste sneeuw in ijskappen komt uit de oceanen
-De lucht is vastgelegd (afgesloten) toen sneeuw overging in firn.
-De afgesloten lucht is dus iets 
minder oud dan het ijs.
-Zuurstofisotopen: 


Slide 10 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Ijsboringen
Luchtbellen in het ijs die de samenstelling van de atmosfeer (toen het ijs gevormd was) verklaren 

Slide 11 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Voorbeeld klimaatonderzoek: Zuurstofisotopenanalyse
Zuurstofisotopenanalyse: analyseert de verhouding tussen de stabiele zuurstofisotopen 16O en 18O in oude sedimenten.

Isotopen zijn atomen van hetzelfde element, bijvoorbeeld zuurstof (O).

Niet elk atoom is echter hetzelfde:
  • Protonen: Altijd hetzelfde bij atoom (8) 
  • Neutronen (8) 
  • Massagetal: 16O (99,7% van alle zuurstofatomen) 

  • 18 O (0,2%) is zwaarder (10 neutronen) 
  • Lichtere watermoleculen verdampen het snelst (16O), waardoor de verhouding tussen 16O en 18O gedurende de tijd kan veranderen. 
    --> Verhouding 18O : 16O in oceaanwater varieert

 
  • In een koude periode weinig zware moluculen: 
  • Dus veel 16 O = Koude periode 
  • Weinig 18 O = Koude periode (zie bron 16) 


Slide 12 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Verhouding in oceaanwater wordt vastgelegd in foraminifera 

= Kalkskelletjes van eencellige diertjes

Slide 13 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Interglaciaal
16O en 18O

Slide 14 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Glaciaal

Slide 15 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 16 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 17 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Interglaciaal

In ijskernen:
-relatief meer 18O

In foraminifera:
-relatief minder 180
Glaciaal

In ijskernen:
-relatief minder 18O

In formaminifera:
-relatief meer 18O

Slide 18 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 19 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 20 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies