internethelden: doe eens aardig

• Studielessen
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Thema 4

Lespakket over online veiligheid en digitaal burgerschap

Met aardig doen

Over het nut van positief gedrag

kom je verder

Les 3 

Doe je iets of doe je niets?

Met aardig doen kom je verder

• Je wordt je bewust van de verschillende manieren om online te reageren en denkt na over welke rol jij meestal aanneemt online (passief of actief);

• Je beseft dat je een eigen verantwoordelijkheid hebt, los van de grenzen die de wet stelt (de wet kan bovendien niet alles oplossen);

• Je denkt na over waar jouw eigen grenzen en die van anderen liggen en wat dat betekent voor jouw gedrag.

Lesdoelen

0

Stelling 3

Online schelden is minder erg. 
Je kunt toch iemand blokken?

Stelling 4

Het is leuk om zoveel mogelijk vrienden/volgers te hebben

Stelling 5

Ouders moeten altijd weten wat hun kinderen online doen.

Sexting

• Lees het verhaal van de moeder.
  
• Beantwoord daarna de vragen die eronder staan. 
  

Sexting

• Beantwoord  voor jezelf de twee vragen over persoonlijke ervaringen. 
  

naaktfoto's (door) sturen is strafbaar als: 

- er sprake is van dwang 

- onder de 12

- leeftijdsverschil groter is dan 5 jaar

- zonder toestemming

Les 1 

Breken of bouwen

Met aardig doen kom je verder

Cyberpesten (of: ‘digitaal pesten’): online en mobiel pesten. Let op: dit kan gebeuren door vervelende berichten te verzenden, maar ook door iemand te negeren of uit een groep te gooien.

Haataccount: een pagina waarop mensen zwartgemaakt worden.

Meme-account: een pagina met grappig bedoelde foto’s en grappig bedoelde bijschriften. De foto’s en/of bijschriften kunnen echter ook kwetsend zijn. Daarom kan een meme-account ook een haataccount worden.

Woordenlijst

Met aardig doen kom je verder

Het plegen van smaad, terwijl je weet dat het niet waar is. 

Laster

Les 3 

Doe je iets of doe je niets?

Beledigen

Smaad

Elke opzettelijke belediging, die geen smaad of laster is, in

het openbaar. 

Opzettelijk iemand beschadigen door hem of haar ergens van te

beschuldigen in het openbaar

Leg kort uit wat andere strafbare uitingen zijn die de vrijheid van meningsuiting beperken:

• Smaad (art. 261 Wetboek van Strafrecht): opzettelijk iemand beschadigen door hem of haar ergens van te beschuldigen in het openbaar.
• Laster (art. 262 Wetboek van Strafrecht): het plegen van smaad, terwijl je weet dat het niet waar is.
• Belediging (art. 266 Wetboek van Strafrecht): elke opzettelijke belediging, die geen smaad of laster is, in het openbaar.

Omdat niet direct duidelijk is waar bijvoorbeeld de vrijheid van meningsuiting ophoudt en er sprake is van haatzaaien, zijn er rechtszaken nodig om hierover duidelijkheid te krijgen. De rechter spreekt zich dan uit

over de vraag of wat er gebeurde strafbaar was of niet. Een bekend voorbeeld hiervan is de rechtszaak

tegen Geert Wilders. Sommigen vinden dat bijvoorbeeld zijn ‘minder Marokkanen’-uitspraak onder

haatzaaien valt, terwijl anderen vinden dat dit onder de vrijheid van meningsuiting valt. De rechter moet, bij

vervolging, oordelen wat wel en wat niet mag.

Maar los van wat de wet zegt, of wat de rechter erover oordeelt, kunnen wij zelf ook een mening hebben over hoe mensen zich online gedragen. Of we het gepast vinden, of ‘net op het randje’, of onwenselijk, of echt over de grens. Sterker nog: we hebben een eigen verantwoordelijkheid. 

https:

WhatsHappy

1 Individueel: 

 Schrijf vijf afspraken op over wat je wel en niet moet doen als je wilt Whatsappen (fatsoensregels of etiquette).

2 In groepjes: 

 Bespreek jullie afspraken en kies welke jullie het belangrijkste vinden. Noteer deze drie gezamenlijke afspraken op je vel papier. 

3 Discussie: 

 Welke regels vinden we als klas H1b het allerbelangrijkst 

V1B

Verzend of plaats geen berichten die kwetsend, obsceen, discriminerend of haatdragend zijn voor een ander persoon, een groep of de school.

Gedraag je online zoals je dat 

ook binnen (en buiten) de school hoort te doen.

Toon respect:

Publiceer geen foto's, filmpjes, geluidsfragmenten, tweets waarmee je jezelf en/of anderen 

in de problemen kunt brengen.

Publiceer alleen afbeeldingen 

en geluidsopnamen als de mensen die erop staan dat goed vinden.

Denk na over afbeeldingen: 

Met aardig doen kom je verder

• We leven in een vrij land, waarin we vinden dat je veel moet kunnen zeggen. Maar daar zijn wel grenzen aan. Die worden niet alleen bepaald door de wet maar ook door onszelf, in de vorm van fatsoensregels. We noemen dat dan ‘nettiquette’ (de etiquette op het net) als het om online communicatie gaat. 

• Die grenzen liggen niet scherp vast. Daardoor zullen we daar altijd over in gesprek moeten blijven met elkaar. En dat is maar goed ook, want als je luistert, leer je wat anderen voelen en dat ze gekwetst kunnen zijn op momenten dat jij dat helemaal niet zou zijn. Of andersom. Het is, totdat de wet de grens aangeeft, aan onszelf of we daar dan rekening mee willen houden of niet. 

• Maar in alle gevallen ben je zelf verantwoordelijk voor de gevolgen van je gedrag. Ook je online gedrag. En óók als je je berichten anoniem plaatst.

Samengevat

Les 3 

Doe je iets of doe je niets?

Sluit af met een motiverende aanmoediging: hoe jullie elkaar online behandelen, heeft invloed op de manier waarop jullie generatie de online cultuur bepaalt. Verander de wereld, begin bij jezelf ...