2.3 Organen voor vertering

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 2

2.3 Organen voor vertering

Deze les

• Herhalen vorige les: 2.2 Het verteringsstelsel
• Uitleg: 2.3 De organen voor vertering
• Zelfstandig werken
• Afsluiting

Wat betekent verteren?

1. het afbreken van grote voedingsstoffen in kleinere stoffen
2. Het opbouwen tot grote voedingsstoffen
3. het toevoegen van verteringssappen

Hoe heet een voedingsmiddel na de vertering?

1. Verteringssap
2. Verteringsklier
3. Verteringsproduct
4. Verteringsstelsel

Welke voedingsstoffen hoef je niet te verteren?

1. water
2. mineralen
3. vitaminen
4. alle drie de antwoorden zijn juist

Wat is het nut van kauwen?

1. voedingsstoffen opnemen
2. oppervlakte vergroten
3. kaakspieren versterken

6. Hoektanden zijn puntiger dan snijtanden.

1. Juist
2. Onjuist

Waardoor ontstaan de peristaltische bewegingen van de darmen?

1. Lengtespieren
2. Kringspieren
3. Lengte- en kringspieren

Noem zo veel mogelijk organen in het verteringsstelsel

leerdoelen

Aan het einde van de les:

- kan je in een afbeelding de delen van het verteringsstelsel benoemen

- kan je de functies en kenmerken van de delen van het verteringsstelsel noemen

De organen voor vertering liggen voornamelijk in de romp.

Belangrijke organen voor vertering zijn de slokdarm, de maag, de lever, de dunne darm en de dikke darm.

Mondholte

De vertering van voedsel begint in de mondholte.

Je hebt in de vorige les gezien dat je met je gebit het voedsel in kleine stukjes verdeeld.

Mondholte

Je speekselklieren produceren speeksel (een verteringssap).

Speeksel maakt het inslikken van het voedsel gemakkelijker.

Met je tong duw je het voedsel van de mondholte naar de keelholte. Door te slikken wordt het voedsel in de slokdarm geduwd.

Bij het slikken wordt de neusholte afgesloten door de huig en de luchtpijpje met het strotklepje.

Het voedsel kan daardoor alleen de slokdarm in.

Maag

maag

In de wand zitten maagsapklieren die maagsap produceren; maagsap bevat zoutzuur

Maag

Kringspieren en lengtespieren in de maagwand zorgen dat je maag altijd in beweging is
Door deze beweging wordt het voedsel goed gemengd met het maagsap

Maag

Onder de maag zit het maagportier: een kringspier die de maag afsluit van de twaalfvingerige darm

De maagportier laat telkens maar kleine hoeveelheden voedsel door naar de twaalfvingerige darm.

Hierdoor heeft de maag een functie als tijdelijke opslagplaats voor voedsel.

Twaalfvingerige darm

Via de maagportier komt het voedsel in de twaalfvingerige darm. In de twaalfvingerige darm komen de afvoerbuizen van de lever en de alvleesklier uit.

Gal

Gal is belangrijk voor de vertering van vetten.

Gal verdeelt grote druppels vet in kleinere druppeltjes.

Dit noem je emulgeren.

Dunne darm

- bevat darmsapklieren die darmsap produceren

- de darmwand heeft veel darmplooien met darmvlokken (uitstulpingen): oppervlaktevergroting

- in de darmvlokken zitten bloedvaten

- voedingsstoffen kunnen door de darmwand heen naar de bloedvaten
- ongeveer 5 meter lang

Darmen

- blinde darm met wormvormig aanhangsel (appendix)

- water wordt uit het voedsel gehaald

- laatste deel: endeldarm met een kringspier (anus)

Dikke darm

De dikke darm is ongeveer anderhalve meter lang.

In de dikke darm wordt water onttrokken uit de niet verteerde voedselresten. Het water gaat het bloed in.

Hierdoor wordt je ontlasting dikker.

Zelfstandig werken

Lees de tekst bij

- 2.3 (kader, mavo)

-2.4 (basis)

zorgvuldig door

Maak alle opdrachten bij de paragraaf digitaal

Afsluiting

Welke taak hoort bij welk orgaan? Maak de juiste combinatie

eiwitvertering

koolhydraat-

vertering

galproductie

opname voedingsstoffen

De maagsapklieren

De lever

De speekselklieren

De darmsapklieren

De alvleesklier