3A 6.1 Organismen en hun omgeving les 1

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Startopdracht - Zelfstandig stil

Maak de opdrachten voorkennis 

'Wat weet je al over ecologie?', op je chromebook. (zie boek mavo)

Boek blz. 68

1. Loop rustig het lokaal binnen en praat zachtjes
2. Ga zitten op je stoel
3. Je jas hang je over je stoel
4. Pak je chromebook, boek, schrift + pen

Ecologie

• 6.1 Organismen en hun omgeving les 1
• 6.2 Voedselrelaties / kringlopen
• 6.3 samenleven
• 6.4 Natuurbeheer
• 6.5 Mens en milieu
• 6.6 Duurzaamheid
• 6.7 Energiestromen ecosysteem
• 6.8 Voedselproductie

Programma

• Start thema 6 Ecologie en duurzaamheid
• Leerdoelen
• Video ecosysteem --> 3 minuten
• Uitleg basisstof 6.1 --> Organismen en hun omgeving
• Opdracht voedselweb
• Afsluiting 

Leerdoelen

• Je kunt de invloeden op organismen indelen in biotische en abiotische factoren.
• Je kunt de niveaus van ecologie beschrijven.
• Je kunt in een ecosysteem voedselrelaties aangeven.

Factoren die invloed hebben om organismen

• Biotische factoren: Invloeden uit de levende natuur.

• Abiotische factoren: Invloeden uit de levenloze natuur.

• Alle biotische en abiotische factoren in een gebied samen, vormen een ecosysteem.

Biotische factoren

Biotische factoren zijn invloeden van de levende natuur op een organisme.
Belangrijke biotische factoren zijn vaak:

• soortgenoten
• concurrenten
• predatoren
• voedsel
• ziekteverwekkers

Abiotische factoren

Abiotisch factoren horen bij de levenloze natuur.

Belangrijke abiotische factoren zijn vaak:

• Bodem
• Licht
• Temperatuur
  
• Water

Ecosysteem 

Een ecosysteem zijn alle abiotische en biotische factoren in een bepaald gebied. 

• Alle abiotische factoren samen in een bepaald gebied = biotoop
• Alle biotische factoren samen in ene bepaald gebied =  levensgemeenschap

Biotische en abiotische factoren vormen samen een ecosysteem.

Voorbeelden van grote en kleine ecosystemen:

Strand, bos, weiland, woestijn, tuin, vijver.

(a)biotische factoren hebben invloed op de groeikansen en overlevingskansen van organismen

De niveaus van de ecologie

Biosfeer --> aarde

Het gebied van de aarde waarin leven mogelijk is

Van groot naar klein

Levensgemeenschap --> alle organismen in een bepaald gebied.

Populatie --> alle dieren van hetzelfde soort in 1 bepaald gebied, die zich onderling voortplanten.

Individu --> 1 organisme van een populatie.

Bioom

Grote gebieden met een kenmerkend klimaat / gelijke milieuomstandigheden

Bijvoorbeeld:

Tropische bossen, loofbossen, naaldbossen, graslanden, woestijnen enz. 

Voedselrelaties = wie wie eet

Rij organismen (schakels) die elkaar 

opeten = voedselketen. 

Begin altijd met een producent (plant).

Een aantal voedselketens die met 

elkaar verbonden zijn = voedselweb.

--> = wordt gegeten door

Schakels

De krop sla is 1 schakel.

Uit hoeveel schakels bestaat de voedselketen hiernaast? 

Voedselweb

In een ecosysteem lopen meerder voedselketens door elkaar

Opdracht 

In de afbeelding zie je een voedselweb. Een voedselweb bestaat uit meerdere voedselketens. 

Schrijf een voedselketen van vijf schakels op.

Opdracht 

Antwoorden

Bijvoorbeeld:

Lijsterbes --> vlinder --> kikker --> slang --> havik

Lijsterbes --> sprinkhaan --> kikker --> slang --> havik

Graan --> sprinkhaan --> kikker --> slang --> havik

Huiswerk

Lezen 6.1

maken opdracht 1, 2, 3, 6, 7

Herhalen en/of extra oefenen

Verschillende oefeningen

Uitlegvideo's  (havo)

Effectief leren video's 

Klaar: puzzel laten maken

Opdracht

Kijk naar het filmpje.

1. Maak een voedselketen van de dieren die je ziet in het filmpje.

2. Laat zien wat er mis gaat in de voedselketen als gevolg van de overbevissing.