3A-Voedselpyramides&energiestromen-02022021-hk

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Piramides en energiestromen

Thema 6, Basisstof 4 & 5

Leerdoelen:

- Je kunt een voedselweb/-keten weergeven in de vorm van een piramide van aantallen of een piramide van biomassa

- Je kunt de energiestroom in een ecosysteem beschrijven

Hoe?

- uitleg (max halve les...)

- zelfstandig opdrachten maken (in de Meet...)

- ruimte om vragen te stellen

Voedselrelaties in ecosysteem:

-> Voedselweb

Vaak moeilijk volledig in kaart te brengen

Weergeven in model:

'platte' voedselketen:

alle vertegenwoordigers van een trofisch niveau op 1 trede:

(trofein = Gr. = eten, voeden)

Als je de aantallen telt:

vaak een piramide:

1 reiger

4 snoeken + 2 baarzen

9 possen + 23 stekelbaarsjes + ...

181 muggenlarven + 94 waterslakjes + 3450 watervlooien

miljoenen algen + miljoenen waterplanten

Maar niet altijd:

bijv:

1 havik

34 koolmezen + 16 heggenmussen + 10 roodborstjes

9.834 slakken + 10.024 rupsen + 8.687 keverlarven

998 bomen (= bos)

Andere benadering:

Niet aantallen organismen tellen maar...

op elk trofisch niveau schatten/berekenen wat de

totale massa van alle energierijke stoffen in de organismen is

= BIOMASSA

Heeft een piramide van biomassa WEL altijd de vorm van een piramide?

1. Ja
2. Nee

Waarom is dat zo?

Nagaan wat er gebeurt met de energie in een systeem!

Waar komt alle energie in een ecosysteem uiteindelijk vandaan?

Producenten:

'oogsten' de zonne-energie

maken daarmee energierijke organische stoffen = BIOMASSA

dat maken vergt ook energie ('verbranding')

Consumenten 1e orde:

voeden zich met (deel) BIOMASSA van producenten

dat voeden (cq. in leven blijven) vergt ook weer energie

ze kunnen ook niet alles opeten -> AFVAL

Waarom kunnen mensen beter meer insecten eten dan vlees van gewervelde dieren?

Huiswerk:

Maak B4 & 5 opdrachten 15 t/m 19 in WB

Bestudeer B4 Piramides + B5 Energiestromen