Stedelijke cultuur in Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

3.4 stedelijke cultuur in Nederland

Nachtwacht: schilderij Rembrandt

Schutterij: rijke burgers verdedigen de stad

Burgers geven zelf opdracht voor dit schilderij

Rest Europa: Kerk en adel geven opdracht voor kunstwerken

Hier: burgers belangrijkste klanten voor kunstenaars

Waardoor zijn burgers zo rijk in de 17e eeuw in de Republiek?

Burgerlijke cultuur:

- schilderkunst

- schrijvers: Cats (Calvinist) en Vondel (kritiek op Calvinisten)

- Bouwkunst: stadhuis van Amsterdam (nu Paleis op de Dam)

In de Republiek: gewetensvrijheid

- meer vrijheid dan in andere landen

- boeken drukken die elders verboden waren

- mensen mochten geloven wat ze wilden, maar niet ieder geloof had het recht op een kerk

- geen godsdienstvrijheid

Officiele godsdienst: calvinistisch/gereformeerd

- katholieken schuilkerken

- Joden soms synagogen

Wat was het officiele geloof in de Republiek

1. Katholiek
2. Christelijk
3. Calvinisme
4. Joods

In de republiek was gewetensvrijheid.
Dat betekent dat:

1. Ieder geloof een gebedshuis mocht bouwen
2. dat mensen mochten doen wat ze wilden
3. dat mensen hun geloof mochten uiten
4. dat mensen wel mochten geloven wat ze wilden, maar niet openbaar

Calvinisme

- De bijbel is Gods woord

- Er wordt door de Saten-Generaal een bijbelvertaling gemaakt:

Statenbijbel in 1637

- Deze werd veel gelezen

Statenbijbel gevolg

- In de Republiek konden veel mensen lezen

- veel uitdrukkingen komen uit de bijbel

- Dominees hadden veel invloed en wilden veel oude katholieke feesten verbieden

- Regenten stonden wel veel toe

Vluchtelingen 17e eeuw

- 1580-1620: uit Zuidelijke Nederlanden door 80-jarige oorlog

- Joden uit Spanje en Portugal (vervolgd door overheid en katholieke kerk)

- Joden uit Duitsland en Oost-Europa (anti-semitisme)

- 1685: Hugenoten uit Frankrijk omdat Lodewijk XIV Edict van Nantes intrekt

- economische vluchtelingen uit Duitsland etc

Veel steden heten migranten welkom

- kooplieden nemen geld en handelscontacten mee

- protestantse ambachtslieden namen veel vakkennis mee (lakenindustrie etc)

- economische migranten welkom voor ongeschoolde arbeid in de nijverheid, aanleggen trekvaarten en VOC