De kracht van verhalen: perspectief en setting

1 / 44
volgende
Slide 1: Tekstslide
NederlandsMiddelbare schoolmavo, havo, vwoLeerjaar 1

In deze les zitten 44 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 2 videos.

time-iconLesduur is: 120 min

Onderdelen in deze les

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Statement of inquiry 
Perspective and context in a narrative may influence the attitude to a theme and help us orientate in space and time. 


Het perspectief en de setting in een verhaal kan je houding ten opzichte van een onderwerp beinvloeden en je helpen je te orienteren in plaats en tijd. 

Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Begrippen uit deze les
Key Concept = 
Perspective
Related Concepts = 
Context
Character
Theme
Global Concept = Orientation in space and time

Slide 3 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Vandaag
Gaan we ontdekken wat er bedoeld wordt met perspectief

En wat dit betekent voor verhalen
In het tweede uur gaan we een boek 
lenen en evt. lezen

Log ajb in.

Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Leerdoelen


Je leert wat er bedoeld wordt met perspectief, zowel in verhalen als in 'gewone' wereld.


Slide 5 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Perspectieven

Slide 6 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat zie jij hier?
Antwoord zo snel mogelijk

Slide 7 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Wat zie jij hier? 

Slide 8 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat zie jij hier? 

Slide 9 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat is een perspectief?

Slide 10 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Perspectieven in beelden bijv.:

Slide 11 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Perspectief in verhalen
Wie vertelt het verhaal?
  • ik-perspectief 
  • Personaal perspectief
  • Meervoudig perspectief
  • Auctoriale verteller

Slide 12 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Van welk perspectief is er sprake in dit gedicht? En wat voegt dat perspectief toe?

Slide 13 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Slide 14 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Van welk perspectief is er sprake in dit fragment?

Slide 15 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Slide 16 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Van welk perspectief is er sprake in dit fragment?

Slide 17 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Slide 18 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 19 - Video

Deze slide heeft geen instructies







Lever hier je opdracht over perspectief in, óf...
Opdracht perspectief
1. Kijk naar het filmpje.
2. Kies het perspectief van de plant
3. Schrijf een kort stukje (minimaal 50 woorden) vanuit het perspectief van de plant (tijdens het proefwerk)

Slide 20 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Perspectief gebouw
Perspectief (één van de) mensen
Het hek staat open, hoe lang gaat dat nog door?
Oefening perspectief: 

Slide 21 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Boek kiezen

Slide 22 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Een verhaal...
Kun je op meerdere manieren 'lezen'
Boek
E-book
Literaire beeldroman
Luisterboek

Slide 23 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Vandaag
Proefwerk bekijken

Gaan we ontdekken wat er bedoeld wordt met setting

En wat dit betekent voor verhalen

(Heeft iedereen nou al een boek? En vergeet je niet in Numo te werken?)


Slide 24 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Leerdoelen

Je leert hoe de setting (plaats en tijd) bijdraagt aan de beleving van een verhaal. 

Slide 25 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Setting
Wat is het? Waarom zou het belangrijk kunnen zijn?



Slide 26 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Setting: Onthoud PTO
Plaats: Waar? Geografische plaats bv. land, stad, dorp, straat, landschap...

Tijd: Wanneer? historische tijd bv. 1961, jaren 40, jaargetijde, maand, dag, moment op de dag...

Omstandigheid bv. hongerwinter, vakantie, opstand, staking...

Slide 27 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Klassikale opdracht
We kijken gezamenlijk naar de openingsscene van de film Dunkirk.

Vorm een groepje van drie. Ieder groepslid gaat op één specifiek onderdeel van setting letten: Plaats, Tijd of Omstandigheid.

Maak aantekeningen tijdens het kijken. 

Slide 28 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 29 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Setting (PTO)
Wat is de Plaats?

In welke historische Tijd speelt het zich af? 

Wat is de Omstandigheid waarin de personages zich bevinden? 

Slide 30 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Setting (PTO) in het fragment
Plaats: Duinkerke, Frankrijk
bv. titel van de film, het strand

Tijd: Tweede Wereldoorlog rond 1940
bv. de uniformen van soldaten, geweren, barricades van zandzakken, geallieerden

Omstandigheid: soldaten die al lang onderweg zijn
bv. het water drinken uit een tuinslang, het bewaren van pamfletten/papier, het pakken van stompjes sigaretten uit een asbak

Slide 31 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Functies ruimtebeschrijving
1. Concretisering: de verteller beschrijft de plaats van handeling nogal gedetailleerd, zodat de lezer zich een voorstelling kan maken van de omgeving.

2. Sfeer: de ruimtebeschrijving kan een sfeer oproepen die belangrijk is voor het verhaal, bv eng, angstaanjagend (bij griezelige, spannende situatie) .

3. Gethematiseerde ruimte: er kan een verband bestaan tussen de ruimte en het thema, 
bv Oeroeg – Hella Haasse: speelt in Nederlands-Indië. De plaats is belangrijk omdat de strijd tussen de blanke overheersers en de lokale bevolking het hoofdmotief is, en misschien wel het thema.

Slide 32 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Functies ruimtebeschrijving
4. Ruimte en bouw: de ruimte kan te maken hebben met de opbouw van het verhaal, bv. bij reisverhalen/verhalen over een zoektocht waarbij de plaatsen de hoofdpersoon beïnvloeden.

5. Ruimte en personages: de hoofdpersoon kan een bepaalde voorkeur hebben voor een bepaald soort ruimte en dat kan een grote rol spelen in het verhaal, 
bv. Montyn – Dirk Ayelt Kooiman: de hoofdpersoon heeft een grote angst voor afgesloten ruimtes. Die angst bepaalt zijn handelen en daarmee de gebeurtenissen van het verhaal. Uit angst om opgesloten te worden in een benauwde fabriek meldt hij zich bij de Duitsers die hem een avontuurlijk, vrij leven in het vooruitzicht stellen

Slide 33 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Functies ruimtebeschrijving
6. Symbolische ruimte: de ruimte kan een symbolische betekenis hebben. Een symbool is een voorwerp dat naar iets anders verwijst, bv witte duif - vrede; vlinder - vrijheid; kelder - geheimzinnigheid/onbewuste

Slide 34 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Symbolische functie van ruimte
Tegenstellingen in een ruimte kunnen worden gebruikt om de emotie van een personage duidelijk te maken, 
bv. De hoofdpersoon komt uit de chaos en ineens is er orde op het strand, hij komt uit het donker en staat ineens in het zonlicht

Deze tegenstellingen geven de chaos van oorlog waar de hoofdpersoon zich bevindt extra scherp weer. 

Dus de ruimte heeft naast zijn letterlijke betekenis, ook  een figuurlijke betekenis/functie. 
In dit geval is dat chaos in de oorlog en verwarring daarover -> ofwel: symbolische ruimte

Slide 35 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Setting in een verhaalfragment
We lezen gezamenlijk de tekst. Maak aantekeningen tijdens het lezen. Doe dat als volgt:
Plaats: ...
Tijd: ...
Omstandigheid: ...

Let op: wanneer is er sprake van een figuurlijke betekenis/symbolische functie van de ruimte? Dus: welke ruimte(s) staat symbool voor iets. 

Slide 36 - Tekstslide

blz 131-132
blz ...

Slide 37 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Vandaag
Gaan we: 
- in eerste uur twee stukken lezen met elk een heel ander perspectief + oefening doen 

- in tweede uur aan de slag met jouw leesboek

Slide 38 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Statement of inquiry 
Perspective and context in a narrative may influence the attitude to a theme and help us orientate in space and time. 


Het perspectief en de setting in een verhaal kan je houding ten opzichte van een onderwerp beinvloeden en je helpen je te orienteren in plaats en tijd. 

Slide 39 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Leerdoelen


Je leert in twee verschillende stukken tekst een ander perspectief herkennen en je begint met het benoemen perspectief en setting van jouw boek


Slide 40 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat weet je nog van voor de vakantie over perspectief en setting?

Slide 41 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Ga naar de site

Slide 42 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 43 - Link

Deze slide heeft geen instructies

Vandaag
Brommer op zee samen lezen
Opdracht delen

Slide 44 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies