Verhalen en mythen les 2

• Godsdienst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Leerdoelen vandaag:

1) Je kunt zingevende thema’s in verhalen herkennen en ze hier zelf aan koppelen.

2) Je kunt uitleggen wat de “hero’s journey” is en de 12 stappen ervan herkennen in een zelfgekozen verhaal.

Wat is een mythe?

1. Een verhaal met een historische achtergrond
2. Verhaal met helden in de hoofdrol
3. Een belangrijk verhaal voor volken of religies
4. Een belangrijk verhaal uit een heilig boek

Wat is het 'nut' van verhalen? Probeer tenminste 2 regels te gebruiken.

Geef een voorbeeld van een sage.

Wat is een legende?

1. Een verhaal met een historische achtergrond?
2. Verhaal met helden in de hoofdrol
3. Belangrijk verhaal voor volken of religies
4. Een belangrijk verhaal uit een heilig boek

Je favoriete mythe?

Natuurlijk even doorvragen. Waarom is dit een mythe? Maar ook; kunnen we dit verhaal kort samenvatten? Waarom is dit je favoriete mythe?

Het is de bedoeling dat de docent hier het verhaal van Kaïn en Abel vertelt. Hij kan ook het verhaal voorlezen uit de bijbel.

Docent kan starten vóór het voorlezen met; wat zie je hier? Wat lees je op hun gezicht? Waar doet je dat aan denken? Het idee is om leerlingen levensvragen/ervaringen in de afbeelding te laten zoeken.

Welke thema's herken je in dit verhaal?
Welke ervaringen/gevoelens uit het leven herken je?

Het verhaal wordt nu gecontrueerd ahv ervaringen en reacties daarop

Gesprek:

> Abel en Kaïn offeren. Ze geven iets van het heden (voedsel, tijd) op om er van te profiteren in de toekomst (God's zegen). 

 In welke zin 'offeren' wij ook?

 

> Waarom aanvaardt God Abel's offer en dat van Kaïn niet?

Abel krijgt succes, Kaïn (de broer) mislukt, waar doet je dit aan denken? Kun je een vergelijkbare situatie bedenken?

> God zegt tegen Kaïn: "Waarom ben je kwaad? Waarom kijk je terneergeslagen? Als je niet doet wat juist is, loert de zonde voor je deur, ze begeert je te hebben, maar jij moet erover regeren."
 Wat betekent dit? Waar doet dit je aan denken? Herken je dit?

Deze slide is ondersteunend. De docent kan ook andere vragen kiezen of het zonder de (afleidende) lap tekst doen. Alternatief: Afhankelijk van de klas kan de docent hier kiezen voor gesprekken in subgroepjes. Langslopen, gesprek meedoen; vervolgens klassikaal eindigen. Op de antwoorden van subgroepjes terugkomen. Leerlingen met elkaar in gesprek laten gaan. Deze manier vind ik zelf prettig. Alternatief is een klassikaal gesprek van begin tot eind.

De klassieke vraag is waarom Kaïn's offer wordt afgewezen. Los van theologische antwoorden (bloedoffer; verzoening) insinueert de tekst dat Kaïn's offer - misschien - van mindere kwaliteit kan zijn. DIt kan reden geven tot gesprek over "offers". 
Het hoofdthema is echter: het voelt willekeurig aan! De tekst zegt ons niet waarom God Kaïn afwijst; en Kaïn ervaart het daarom wellicht als willekeurig. Zijn broer wel; hij niet.

> De docent kan dit hier aan de ervaringen van leerlingen koppelen (willekeur, je te minderwaardig voelen, anderen zijn altijd beter, het leven is niet eerlijk, enz)

De zonde wordt in het verhaal neergezet als een begerende kracht. Een verslaving, oermacht, een verleiding, een wild beest. Genoeg redenen tot gesprek. De docent moet hier opnieuw een koppeling zoeken met de ervaring van de leerling. Waar doet dit je aan denken? 

De docent kan ook vragen:
Waarom vond Kaïn zijn straf te zwaar?
Waarom werd Kaïn gemerkt?
Enz

Kaïn is kwaad op God en het leven. Het is niet eerlijk.
Abel krijgt wel alles wat hij wil.
Kaïn neemt wraak op God, op het leven; en vermoord Abel.

Hiermee is hij niet alleen zijn broer kwijt maar ook zijn doel (offeren).

Docent kan hier het verhaal uitleggen op zijn manier en zoeken naar de existentiële waarheden vertolkt in het verhaal. De bedoeling van deze slide is terugpakken op de antwoorden en gesprekken die leerlingen bij de vorige twee slides hebben gehad. 
Deze interpretatie van de tekst is overigens gebaseerd op J. Peterson's psychologische commentaar bij het boek genesis.

Onder: Kunst bij 'bitterness' en 'resentment'. Via de afbeeldingen kan de docent bij leerlingen naar emoties zoeken.

'"De verhalen uit genesis zijn niet letterlijk waar."

> Echter is genesis ook niet in een letterlijk genre geschreven.
Achter de letterlijke waarheid zitten  existentiële waarheden.
Ze vertellen iets heel belangrijks over het leven. 

Het type waarheden dat via verhalen worden vertolkt. 

Opdracht:

Kijk het filmpje op de volgende slide en maak de opdrachten.
 

1) Schrijf de 12 fasen van de "hero's journey" op.
2) Bedenk in een duo per persoon na over de films/series die je de laatste tijd hebt gezien, boeken die je hebt gelezen. Vertel elkaar het verhaal.
 Probeer bij beide voorbeelden de 'hero's journey' in te vullen. Doe dit door een opsomming of bollenschema te maken. Het is niet erg als je niet alle fasen kunt herkennen.

Na de opdracht zet de docent het bollenschema op het bord. Ahv van - bijvoorbeeld - 3 groepjes (3 verhalen) neem je dit over. Je maakt het zo inzichtelijk voor de hele klas. Je neemt de klas mee in de theorie. In het geheel kost deze opdracht al snel zo'n 15-20m bespreking en filmpje erbij.

Leerdoelen vandaag:

1) Je kunt zingevende thema’s in verhalen herkennen en ze hier zelf aan koppelen.

2) Je kunt uitleggen wat de “hero’s journey” is en de 12 stappen ervan herkennen in een zelfgekozen verhaal.

Huiswerk:

Neem volgende week een verhaal mee. 
Dit moet een verhaal zijn dat je raakt, bijzonder mooi vindt, voorliefde voor hebt.

Wanneer het om een boek geeft: bereid een stukje uit het verhaal voor dat je gaat voorlezen. Een verhaal of mythe kun je ook op internet vinden.
 Film: zoek een filmscene of trailer op youtube om te laten zien.

Tenslotte: het moet een verhaal zijn waar jij in de groep over wilt vertellen.