Grammatica C Voornaamwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Grammatica C

Voornaamwoorden 

Welkom!

Lezen

Pak je boek en ga stillezen

 

Huiswerk nakijken

Starttaak

LEES EERST DE HELE OPDRACHT

Onderstreep alle voornaamwoorden die je ziet 

1. Haar werk doet zij samen met vele andere vrijwilligers. 

2. Maar degene die dit door elkaar haalde, heeft dit Franse sprookje kennelijk nooit goed gelezen. 

3. Wie het weet, mag de volgende vraag beantwoorden: wie is de mol? 

Starttaak

LEES EERST DE HELE OPDRACHT

Onderstreep alle voornaamwoorden die je ziet 

1. Haar werk doet zij samen met vele andere vrijwilligers. 

2. Maar degene die dit door elkaar haalde, heeft dit Franse sprookje kennelijk nooit goed gelezen. 

3. Wie het weet, mag de volgende vraag beantwoorden: wie is de mol? 

Voornaamwoorden

• Een voornaamwoord  verwijst naar mensen, dieren of dingen zonder   deze  bij naam te noemen. 
• Voornaamwoorden worden gebruikt in plaats van een zelfstandig   naamwoord.
• Voornaamwoorden hebben zelf niet direct betekenis: ze verwijzen naar   woorden die wel betekenis hebben. 
• Er zijn 8 verschillende voornaamwoorden. 

Waarom een voornaamwoord?

A. Tante had een boek aan Jan gegeven. Jan bedankte tante voor het boek. Tante vertelde Jan dat het boek erg leuk was.

B. Tante had een boek aan Jan gegeven. Hij bedankte haar voor het boek. Ze vertelde hem dat het erg leuk was. 

Acht voornaamwoorden

Verwijst naar zelfstandig naamwoorden.

1e persoon  ben jezelf-ik

2e persoon iem. met wie je praat

3e persoon iem. waarover je praat

Geeft bezit aan. Staat meestal meteen voor zelfst. nw.

Wijst naar iets. Kan alleen staan of meteen voor zelfst. nw.

Persoonlijk vnw.

Bezittelijk vnw.

Vragend vnw.

Niet elk vraagwoord is een vragend voornaamwoord.

Aanwijzend vnw.

Heeft betrekking op woord dat er vlak voor staat.

Wederkerend vnw.

Geeft iets vaags aan.

Wederkerig vnw.

Alleen het woordje 'elkaar'.

Betrekkelijk vnw.

Hoort bij het wederkerend werkwoord

Onbepaald vnw.

Wederkerend voornaamwoord

Wederkerende voornaamwoorden zijn woorden als me, je, zich en ons. 

Deze woorden slaan terug op het onderwerp. 

wederkeren = terugkeren

Sommige werkwoorden hebben altijd een wederkerend voornaamwoord bij zich:

zich vergissen / zich aanstellen / zich voornemen

Ik vergis me / Hij stelt zich aan / Wij nemen ons voor

Het wederkerend voornaamwoord past zich aan het onderwerp van de zin aan. 

Wederkerend voornaamwoord

Andere werkwoorden komen soms met 

een wederkerend voornaamwoord voor:

Het wederkerend voornaamwoord verwijst terug naar het onderwerp van de zin.

zich wassen: Zij wast zich / Zij wast haar auto

zich scheren: Hij scheert zich / Hij scheert zijn baard

Truc!

Twijfel je of het om een wederkerend voornaamwoord gaat? 

Voorbeeld

Je vergist je toch nooit? 

Oplossing: vervang je door hij 

Hij vergist zich toch nooit? 

Je verandert in zich, je is dus het wederkerend voornaamwoord!

Let op!!

Zich is altijd een wederkerend voornaamwoord

maar...

me, je en ons niet altijd!!

Kan ook een ander voornaamwoord zijn!

Truc

Kijk of je het woord kunt vervangen

door hij of hem = pers. voornaanwoord

door zijn=  bezittelijk voornaamwoord

door zich = wederkerend voornaamwoord

Wederkerig voornaamwoord

Elkaar (elkander, mekaar)

wederkerig voornaamwoord voor alle meervoudsvormen

Wij schrijven elkaar.

Jullie kennen elkaar.

Zij plagen elkaar.

Wederkerig  geeft aan dat de actie of toestand in de zin wederzijds is. (het komt van beide kanten)

Sandra verslikt zich in die snoepjes van jou.

Benoem het wederkerend voornaamwoord.

1. zich
2. jou

Wij bemoeien ons niet met zijn zaken.

Benoem het wederkerend voornaamwoord.

1. Wij
2. zijn
3. ons

Betrekkelijk voornaamwoord

Betrekkelijke voornaamwoorden zijn voornaamwoorden die verwijzen naar iets of iemand die of dat eerder in de zin als is genoemd (het antecedent) 

De belangrijkste betrekkelijke voornaamwoorden zijn: 

die en dat.

Andere betrekkelijke voornaamwoorden zijn: wie, wat 

Betrekkelijke voornaamwoord + antecedent
(Het betrekkelijk voornaamwoord wijst terug)

Het betrekkelijk voornaamwoord

Onbepaald voornaamwoord

Onbepaalde voornaamwoorden zijn: iets, niets, iemand, niemand, alles, men, het, wat elk, ieder(een).  

 

Een onbepaald voornaamwoord verwijst naar iets vaags. Dat kunnen personen of dingen zijn. 

aanwijzend voornaamwoord

vragend voornaamwoord

deze

wie

waar

dit

welk

die

wat

dat

Noem het bezittelijk voornaamwoord.
Wat vond je van mijn doelpunt, Menno?

1. je
2. mijn
3. doelpunt
4. Menno

Zit er een onbepaald voornaamwoord in de zin, zo ja welke?
Op de bonte avond mag iedereen alles

Noem het vragend voornaamwoord.
Wat verwacht de directeur toch van mij?

1. Wat
2. directeur
3. toch
4. mij

Zit er een onbepaald voornaamwoord in de zin, zo ja welke?
'Niemand wil met me dansen', zei Jara

Is 'hoe' een vragend voornaamwoord?
1. Hoe was de kwaliteit van het ijs?

1. ja
2. nee

Noem het aanwijzend voornaamwoord.
Dat jurkje vind ik geweldig!

1. Dat
2. jurkje
3. ik
4. geweldig

Wat is het vraagwoord?
1. Hoeveel broodjes had hij gegeten?
2. Had hij honger?

1. Hoeveel
2. Had (zin 1)
3. Had (zin 2)

Zit er een onbepaald voornaamwoord in de zin, zo ja welke?
Allemaal kleven ze langs de kant