3.2 Chili beeft - R-les

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Starten met...

Lees voor jezelf de paragraaf waar je nu mee bezig bent.

Schrijf op het blaadje:

- Alle zinnen/woorden die je nog lastig vindt.

- Onderwerpen waar je nog meer uitleg over wilt hebben.

3.2 Chili beeft

schuif naar de goede plek: waar in chili vind je welke klimaten? 

Noorden

Zuiden

Midden 

woestijnklimaat

gematigd zeeklimaat

mediterraan klimaat

Is op de afbeelding sprake van een
El Nino of een normale situatie?

1. El Nino
2. Normale situatie

Wanneer El Nino optreedt

1. trekt het lage druk gebied richting Zuid-Amerika
2. trekt het hoge drukgebied richting Zuid-Amerika
3. trekt het lage drukgebied richting Australie

Tijdens een El Nino zijn er veel vissen voor de kust van Chili

1. Juist
2. Onjuist

3.2 Chili beeft

Leerdoelen

Je kan uitleggen:

- wat plaattektoniek is 

- hoe platen bewegen

- hoe aardbevingen ontstaan.

Theorie

1: Chili beeft

B67: Platen en breuken

B68: Bewegingsrichtingen van platen

B73: Aardbeving

B77: Reliëf

B78: Gebergtevorming

B80: Oud en jong gebergte

0

Endogene en exogene krachten

• Opbouw door endogene krachten
  
• Afbraak door exogene krachten
  

Welke endogene processen zijn er?

Welke exogene processen zijn er?

Wat is het verschil tussen endogene exogene krachten

Platen

Bewegingen

Convergent: naar elkaar toe

Divergent: uit elkaar

Transform: langs elkaar

Aangestuurd door convectiestromen in de aarde

Mid-oceanische rug

Langgerekte bergrug onder in de zee, ontstaan doordat magma bij het uit elkaar drijven van 2 oceanische platen naar boven komt.

(divergent)

Vulkanisme?	Ja, lichte
Aardbevingen?	Ja, lichte

(convergent)

Vulkanisme?	Ja, heftige
Aardbevingen?	Ja, zware

De trog

Een diepe kloof onde rin de zee, ontstaan door subductie (wegduiken) van een oceanische plaat. Kan wel 10 km diep zijn.

Subductie

Als één plaat onder de andere duikt, noemen we dat subductie. 

Een oceanische plaat is altijd zwaarder en duikt daarom onder de lichtere continentale plaat en duikt daarom.

(convergent)

(transform)

Vulkanisme?	Nee
Aardbevingen?	Ja, zware

edition.thiememeulenhoff.nl

Chili

Nazcaplaat duikt onder Zuid-Amerikaanse plaat

Type beweging?

Chili

Platentektoniek leidt tot:

• Gebergtevorming
• Aardbevingen
• Vulkanisme

Aardbevingen

H3 Chili: het land waar de aarde ophoudt

0

Aardbevingen

Aardbevingen

Aardschokken

• Platen schuiven over of langs elkaar.
  
• Dit gaat niet soepel, maar in schokken. 
  
• Plaat blijft hangen, druk bouwt op. 
  
• Op het moment van losschieten komen er trillingen vrij die te voelen zijn aan het aardoppervlak. 
  

Aardbeving

Hypocentrum: de plek waar de aardbeving plaats vind diep in de aarde

Epicentrum: de plek waar de aardbeving gevoeld wordt aan het aardoppervlak. Recht boven het hypocentrum. 

Aardbeving

Hypocentrum: de plek waar de aardbeving plaats vind diep in de aarde

Epicentrum: de plek waar de aardbeving gevoeld wordt aan het aardoppervlak. Recht boven het hypocentrum. 

Zwaarste aardbevingen komen voor bij:

Subductie door convergentie

(Trog (diepe kloof) daar waar de plaat onder de ander plaat beweegt.)

Tsunami

Aardbeving onder de zee: zeebeving

• Plaat schiet los
  
• Brengt zeewater in beweging
  
• Vloedgolf
  

Convectiestromen

Vulkaan

Plooiing door convergentie

Subductie

Mantel

Diepzeetrog

Midoceanische rug

Seismisch gat

Seismisch gat: Als in een gebied al een lange tijd geen aardbeving is geweest en in de omliggende gebieden wel.

Een aardbeving verlicht de druk op een bepaald punt.

Maar niet alle gebieden kennen even vaak aardbevingen.

Beschrijven en verklaren hoe het komt dat Chili vaak wordt getroffen door zware aardbevingen.

In welke drie richtingen bewegen de aardplaten?

Als er een zeebeving is geweest ontstaat er vaak een ..............

Aan de slag!

Ga aan het werk met de opdrachten van de paragraaf waar je mee bezig bent.

(volgende les gaan we het over vulkanen hebben)