3.1 Chili beeft

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

3.1 Chili beeft

H3 Chili: het land waar de aarde ophoudt

Lesdoel

• beschrijven en verklaren waarom Chili vaak wordt getroffen door zware aardbevingen
  
• beschrijven en verklaren wat er gebeurt bij subductie van een oceanische plaat
  
• beschrijven en verklaren hoe het Andesgebergte is gevormd

Theorie

1: Chili beeft

B67: Platen en breuken

B68: Bewegingsrichtingen van platen

B73: Aardbeving

B77: Reliëf

B78: Gebergtevorming

B79: Horsten en slenken

B80: Oud en jong gebergte

Platen

Platentektoniek

Bewegingen

Convergent: naar elkaar toe

Divergent: uit elkaar

Transform: langs elkaar

Aangestuurd door convectiestromen in de aarde

Pangea

Soorten breuken

Chili

Platentektoniek leidt tot:

• Gebergtevorming
• Aardbevingen
• Vulkanisme
• Trog

Opdrachten

Maak 

Hoofdstuk 3

§ 1

Opdr. 2 & 5 

Aardbevingen

H3 Chili: het land waar de aarde ophoudt

Aardbevingen

Aardschokken

• Platen schuiven over of langs elkaar.
  
• Dit gaat niet soepel, maar in schokken. 
  
• Plaat blijft hangen, druk bouwt op. 
  
• Op het moment van losschieten komen er trillingen vrij die te voelen zijn aan het aardoppervlak. 
  

Aardbeving

Hypocentrum: de plek waar de aardbeving plaats vind diep in de aarde

Epicentrum: de plek waar de aardbeving gevoeld wordt aan het aardoppervlak. Recht boven het hypocentrum. 

Aardbevingen komen voor bij:

Subductie door convergentie

Transforme plaatbreuken

Aardbevingen

1. Hoe worden aardbevingen gemeten?
   
2. Komt een aardbeving altijd maar 1 keer voor?
   
3. Komt een aardbeving op 1 plek voor?

Tsunami

Aardbeving onder de zee: zeebeving

• Plaat schiet los
  
• Brengt zeewater in beweging
  
• Vloedgolf
  

Seismisch gat

Seismisch gat: Als in een gebied al een lange tijd geen aardbeving is geweest en in de omliggende gebieden wel.

Een aardbeving verlicht de druk op een bepaald punt.

Maar niet alle gebieden kennen even vaak aardbevingen.

Gebergtevorming

Chili

Het Andesgebergte

Bergen

• Opbouw door endogene processen
  
• Afbraak door exogene processen
  

Welke endogene processen zijn er?

Welke exogene processen zijn er?

Wat is het verschil tussen een oud en een jong gebergte?

Hoe ontstaan die verschillen?

Platentektoniek

Reliëf: Plooiingsgebergte

Subductie

De plaat smelt en er ontstaan opwaartse magmabewegingen

Continentale korst wordt samengedrukt, geplooid. 

Reliëf: Gebergte door opheffing

Twee continentale platen

Botsen en komen allebei omhoog

Reliëf: Breukgebergte

Divergentie

Continentale plaat

Afschuivingsbreuken

Horsten en slenken

Reliëf:

Trog

Subductie

Plaat buigt naar beneden

Langs de breuk ontstaat een trog onder water. 

Chili

1. Wat voor een gebergte is het Andesgebergte?
   
2. Welke andere vorm van reliëf zou er dan in dit gebied moeten zijn? 
   

Opdrachten

Maak 

Hoofdstuk 3

§ 1

Opdr. 1 t/m 9 en 12