Informeren: Je beoordeelt gegevens niet, maar verstrekt ze alleen. (nieuwsbericht, logboek, notulen, encyclopedietekst)
Amuseren: Je wil dat de lezer geniet van jouw tekst. Alle verzonnen teksten vallen hieronder. (gedicht, column, verhaal, opstel, liedtekst, cabarettekst, sprookje, roman (leesboek))
Opiniëren: Je wil de lezer aan het denken zetten, hem een eigen mening laten vormen, ook door te laten merken hoe jij er zelf over denkt. (beschouwing, achtergrondartikel, ingezonden brief, commentaar, opiniërend artikel, recensie, column)
Overtuigen: Je wil dat de lezer jouw mening overneemt. (betoog, ingezonden brief, commentaar, achtergrondartikel, column, recensie)
Activeren: De lezer moet iets gaan doen. (pamflet, open brief, reclame/advertentie, recensie)