3.4

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Pak je boek, je schrift, je rekenmachine en een pen/potlood

kauwgom in de prullenbak

mobiel in de telefoontas

ik loop langs en controleer het gemaakte huiswerk

• je gaat  6 minuten in sti

Deze les?

• we kijken even terug naar de vorige lessen
• we kijken het gemaakt werk na
• uitleg, je bent stil en doet goed mee
• we kijken naar de te maken opdrachten
• je maakt een samenvatting over de paragraaf
• je begint aan het huiswerk
• we sluiten de les af 

Vragen (aan mij) mogen altijd gesteld worden

• ik weet de leenmotieven
• ik weet wat rente is
• ik weet wat effectieve rente is
• ik weet waarom er maximale rente is
• ik weet van welke 3 zaken het maximale leenbedrag afhangt
• ik weet welke 5 consumentenkredieten er zijn
• ik ken de verschillen tussen de consumentenkredieten
• ik weet wie de geldgever is en wie de geldnemer
• ik ken de twee hypotheekvormen
• ik kan rekenen met de twee hypotheekvormen (aflossing en rente)

• ik weet wat een ruilen over de tijd is
• ik weet de vier spaarmotieven
• ik weet waar het NIBUD voor is
• ik weet wanneer je enkelvoudige rente krijgt en kan ermee rekenen
• ik weet waneer je samengestelde rente krijgt en kan ermee rekenen
• ik kan de contante waarde berekenen
• ik weet wat opnamekosten zijn en boete is
• ik weet het verschil tussen nominale en reële rente
• ik weet wat het depositogarantiestelsel inhoudt
• ik weet op welke 2 manieren je kunt beleggen en weet de verschillen
• ik weet wat dividend is
• ik weet wat koerswinst is

• ik weet wat een begroting is
• ik weet wat budgetteren is
• ik weet waar het NIBUD voor is
• ik weet welke ontvangsten er kunnen zijn
• ik weet wat het besteedbaar inkomen is
• ik weet welke 3 groepen uitgaven er zijn 
• ik kan van elke groep uitgaven 5 voorbeelden geven
• ik weet wat een begrotingstekort is en kan dit uitrekenen
• ik weet wat een begrotingsoverschot is en kan dit uitrekenen
• ik kan geld omrekenen van de ene naar de andere periode

3.11

a  onjuist; je betaalt elke maand
b  onjuist; bij huurkoop blijft de winkelier eigenaar

c  juist

d  juist

e onjuist; je betaalt rente over het bedrag dat je geleend hebt

f  juist

3.12a

Nieuwe verwarmingsinstallatie => lenen voor de aanschaf van een duurzaam consumptie goed (antwoord 1)

b Als Esmee al meer leningen heeft lopen, dan is het risico groter dat zijn deze lening niet meer kan afbetalen. De bank zal haar dan minder snel een lening geven.

c De bank zal ook kijken naar het inkomen van Esmee. De bank wil weten of zij voldoende inkomen heeft om de aflossing en rente over de lening te betalen.

3.12d

lening is € 2.500,- en de looptijd is 36 maanden

Het termijn bedrag wat daarbij hoort is € 79,25 (blz 109) 

Het rentebedrag is 36x79,25 - 2500 = € 353,-

e Als Esmee kiest voor een kortere looptijd dan gaat het termijn bedrag omhoog. Dat geld moet ze wel maandelijks kunnen missen.

3.13a

Het gaat om een doorlopend krediet, dan kan dus net zolang duren als je zelf wilt. Je kunt de afgeloste bedragen telkens weer opnieuw lenen.

b  Voordeel toetsing BKR voor klant: de consument wordt zo beschermd tegen een te grote, niet te dragen schuld.

Nadeel toetsing BKR voor klant: de consument kan zo niet altijd kopen wat hij wil. Ook kan hij door een registratie bijvoorbeeld een minder hoge hypothecaire lening afsluiten voor de aankoop van een huis.

3.13c  lening is € 25.000,- en de looptijd is 77 maanden

Het termijn bedrag wat daarbij hoort is € 375,- (blz 109) 

Het rentebedrag is 77x375 - 25000 = € 3.875,-

(of totaalbedrag - kredietbedrag) 

d  zithoekcombinatie is € 3.000,- aanbetaling 20% = € 600,- 

De lening is dus € 2.400,- het termijn bedrag is € 91,80

Inge moet in totaal voor de bank 36x91,80 + 600 = € 3.904,80 betalen.

e  Extra betaald: 3904,80-3000 = € 904,80

In procenten is dit 904,80/3000 x 100 = 30,2%

3.14a  Bij de lineaire hypotheek is de 

aflossing per jaar 240000/30 =      € 8.000,-

rente het 1e jaar 3% van 240000 = € 7.200,-

Het totale bedrag is dus € 15.200,-

b De kosten bij een anuïteitenhypotheek zijn het 1e jaar minder. 

De aflossing en rente zijn hier elk jaar bij elkaar € 12.245,-.

c  In het 2e jaar is de rente is dan 3% van (240000-8000) 232000 = € 6.960,- 

3.14d  Bij de annuïteiten hypotheek zijn de aflossing en rente elk jaar bij elkaar € 12.245,-.

e 

f  Bij de lineaire hypotheek betaal je in het begin meer aflossing. Doordat de schuld sneller daalt, betaal je in totaal minder rente dan bij de annuïteitenhypotheek. De totale aflossing is bij beide hypotheken wel evenveel

jaar	schuld begin	rente 3%	aflossing	schuld eind
1	€ 240.000,-	€ 7.200,-	€ 5.045,- (12245-7200)	€ 234.955,- (240000-5045)

jaar	schuld begin	rente	aflossing	schuld eind
2	€ 234.955,-	€ 7.048,65	€ 5.196,35 (12245-7048,65)	€ 229.758,65 (234955-5196,35)

§3.4   Huren of kopen 

Dwingende rechtsregels huur:

• koop breekt geen huur
• dood breekt geen huur
• opzegging huurder
• opzegging verhuurder

bij geldige reden (huurachterstand, overlast, zelf dringend de woning nodig)

Aanvullende rechtsregels:

• oplevering in goede staat
• onderhoud

Huren

Commerciële huur

• Bedrijven 

  en particulieren 

Winstoogmerk

Niet commerciële huur

• Woningstichtingen en verenigingen

Sociale huur

pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen

Woningschaarste: 

woonvergunning, urgentielijst, 

economische binding, sociale binding

§3.4   Huren of kopen 

• makelaar
• taxatie
• k.k. of v.o.n

vrij op naam (de verkoper betaald de notariskosten en de overdrachtsbelasting)

kosten koper (de koper moet deze kosten betalen)

Transportakte

Huiswerk volgende les 

Doornemen + Maken 

     Paragraaf 3.4

opdracht 3.16 t/m 3.19

Wat is het verschil tussen economische- en sociale binding?

Rekenen:  rekenen met procenten 

1. Huurovereenkomst
2. Woonvergunning
3. Urgentielijst
4. Makelaar
5. k.k en v.o.n

Wat moet je weten van §3.4?

Noteer in je schrift

Welke dwingende rechtsregels zijn er?

Welke aanvullende rechtsregels zijn er?

Opdrachten

3.16 toepassen theorie

3.17 toepassen theorie

3.18 toepassen theorie, rekenen met

         procenten

3.19 toepassen theorie

  Begrippen

Wat is het verschil tussen een  koopcontract en een transportakte?

deel/geheel x 100      en         (nieuw-oud)/oud x 100

3.16a

Lisanne wil verhuizen op haar 63-ste en vervolgens nog eens op haar 67e.

3.6b

Barry zal niet z'n hele leven beroepsvoetballer kunnen blijven. Meestal doen ze dit totdat ze 35 jaar zijn. Daarna is hij 'te oud' en ontvangt hij geen salaris meer door te voetballen. Barry spaart om dit inkomensverlies op te vangen.

3.6c

Als de rente gelijk is aan de inflatie dan wordt de koopkracht van het spaargeld steeds lager. Met het geld kun je minder producten kopen.

3.6d

Het nadeel van beleggen is dat je nooit zeker 

weet of je winst maakt. Je kunt ook al 

je ingelegde geld kwijtraken 

(bij faillisement). Het geld op een 

spaarrekening is veilig door het 

depositogarantie stelsel.

3.6e

Staatsobligaties zijn veiliger: de kans dat de staat failliet gaat is klein, en dus minder kans om zijn geld te verliezen.

3.6f

Met aandelen meer risico dan met obligaties:

* de rente bij een obligatie is vast, bij aandelen is dit niet zo

* de koers van een aandeel kan erg schommelen, bij een obligatie

    krijg je altijd het geleende bedrag terug.

3.7a

1. rente: 600x5x1/100 = € 30,-

2. rente: 423x4,6x1/100 = € 19,46

3. rente: 100.000x3,9x6/1200 = € 1.950,-

4. rente: 225x7x2/1200 = € 2,63

5. rente: 300x4,25x6/1200 = € 6,38

6. rente: 980x7x3/1200 = € 17,15

7. rente: 132.400x3,75x9/1200 = € 3.723,75

3.7b

Bij een bankfaillissement garandeerd DNB uitbetalingen van 

€ 100.000,- per rekeninghouder per bank. Aangezien het spaarbedrag lager is als dat bedrag zou het volledige bedrag worden uitbetaald bij een faillissement van de bank.

3.7c

De berekening is onjuist, Bas krijgt ook rente die in de voorgaande jaren is bijgeschreven. Dus antwoord 2.

Het eerste jaar is het saldo gegroeid naar € 106,- dan komt er bij

€ 100,- dan is het saldo na 2 jaar € 218,36 en zo verder.

3.7d

1. (1,07)9 x 225 = € 413,65

2. (1,0425)20 x 3000 = € 6.896,72

3. (1,03)14 x 1980 = € 2.994,93

4. (1,037)34 x 32400 = € 113.276,70

3.7e

Om over 5 jaar € 2.000,- te hebben moet je nu:

2000/(1,025)5 = € 1.767,71

3.8a  Door de hogere bonusrente hoopt de bank dat spaarders zo weinig mogelijk geld van de rekening halen, omdat dat anders relatief veel rente zou gaan kosten. Banken hopen zo langer over het geld te kunnen beschikken. De lage basisrente kan omdat mensen die bij een bepaalde bank zitten (hypotheek bijvoorbeeld) niet vaak de moeite nemen om dan te sparen bij een andere bank.

3.8b  Als het geld van lange tijd vaststaat heeft de bank zekerheid over de periode dat de bank dit geld kan uitlenen. De bank kan er dus zelf meer aan verdienen en is daarom bereid meer rente te geven.

3.8c

Rabo Internetsparen geeft 0,3% rente en er zijn geen aanvullende voorwaarden. 

Na 1 jaar is de rente 8000/100 x 0,3 = € 24,-

Knab flexibelsparen geeft 0,7% rente maar er moet ook een Pluspakket wat € 5,- per maand kost worden afgesloten. 

Na 1 jaar is de rente 8000/100 x 0,7 = € 56,- maar hier moet nog vanaf (12x5) = € 60,- dus per saldo ga je er € 4,- op achteruit.

Rabo Internet Sparen levert je dus meer op!

3.8d  Van 1 januari tot 1 september staat er € 12.000,- op de rekening. Dit zijn 8 maanden: dus basisrente 0,2%

(12000 x 8 x 0,2) / 1200 = € 16,-

Van 1 september tot 31 december staat er nog € 8.000,- op de rekening. Dat zijn 4 maanden met basisrente van 0,2%

(8000 x 4 x 0,2) / 1200 = € 5,33

Het hele jaar heeft er € 8.000,- op de rekening gestaan dus daarover komt ook de bonusrente van 0,4%

(8000 x 4 x 0,4) / 1200 = € 32,-

Totale rente = 16+5,33+32 = € 53,33

3.8e

Het gaat over een flink bedrag, wat wel op elk moment kan veranderen, maar hij is wel al 28: ASN Ideaalsparen is het beste.

De andere vallen af:

* Rabo PeriodeSparen valt af: 30 dagen van tevoren aankondigen

* Rabo Internet Sparen: lagere rente

* Rabo DoelSparen: geen opname mogelijk

* Knab Flexibel Sparen: Pluspakket nodig

* ING: lagere rente

* ABN: lagere rentes 

3.9a  Van januari 2017 tot 1 januari 2030 is 13 jaar.

Het totale spaarbedrag is (1.02)13 x 20.000 = € 25.872,13

3.9b  De rente is het totale spaarbedrag - het bedrag van de inleg, dus 25872,13-20000 = € 5.872,13.

3.9c  Van januari 2017 tot 1 januari 2022 is 5 jaar.

Het spaarbedrag is dan (1,02)5 x 20.000 = € 22.081,62

Daar gaat € 7.000,- vanaf dus wordt dan € 15.081,62

Van januari 2022 tot januari 2030 = 8 jaar.

Het spaarbedrag wordt dan (1,02)5 x 15081,62 = € 17.670,52

3.9d

Het tekort zonder bijstorten is 25000 - 17670,52 = € 7.329,48

Bijstorten moet dus 7329,48/(1,02)5 = € 6.638,54

3.9e

Als de rente 0,5% per kwartaal wordt dan is dit meer dan 2% op jaarbasis. Je krijgt namelijk bij samengestelde rente ook rente over je rente. Je krijgt dus in het 2e kwartaal ook rente over de rente van het vorige kwartaal.

3.9f  

Op 18 juni was de koers 5,00

Op 12 december was de koers 13,59

Op 18 juni kocht hij voor € 3000,- dus 3000/5 = 600 aandelen.

De waarde op 12 december is 600x13,59 = € 8.154,-

De koerswinst is dan dus 8154-3000 = € 5.154,-