VWO Zuid-Amerika par 2.3 politiek

Zuid-Amerika
1 / 29
volgende
Slide 1: Tekstslide
AardrijkskundeMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4-6

In deze les zitten 29 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 1 video.

Onderdelen in deze les

Zuid-Amerika

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 2 - Tekstslide

Plaatje zegt veel over geschiedenis Z-Amerika.
Toen de Spaanse conquistadores (veroveraars) in 1532 binnentrokken schakelden de inheemse maatschappelijke bovenlaag uit, verwoestten de tempels en paleizen van de Inca’s en bouwden op de fundamenten ervan hun kerken en overheidsgebouwen (figuur 2.24 uit de GEO).
Plaatje zegt veel over geschiedenis Z-Amerika.
Toen de Spaanse conquistadores (veroveraars) in 1532 binnentrokken schakelden de inheemse maatschappelijke bovenlaag uit, verwoestten de tempels en paleizen van de Inca’s en bouwden op de fundamenten ervan hun kerken en overheidsgebouwen (figuur 2.24 uit de GEO).

Slide 3 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Deze les

Wat? Machtsstructuren in Zuid-Amerika + territoriale conflicten

Hoe en waardoor heeft de politiek in Zuid-Amerika zich ontwikkeld?
Waar gaan de conflicten over?

Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Inca's
13e eeuw
elite vs. horige massa

Slide 5 - Tekstslide

De goddelijke keizer van het Incarijk werd aangeduid met de titel Sapa Inca (Nederlands: De enige Inca). 
Spaanse overheersing
  • formele machtstructuur
  • informele machtstructuur

Slide 6 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 7 - Tekstslide

Plaatje zegt veel over geschiedenis Z-Amerika.
Toen de Spaanse conquistadores (veroveraars) in 1532 binnentrokken schakelden de inheemse maatschappelijke bovenlaag uit, verwoestten de tempels en paleizen van de Inca’s en bouwden op de fundamenten ervan hun kerken en overheidsgebouwen (figuur 2.24 uit de GEO).

Slide 8 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Spanje en Portugal kwamen in 18de eeuw tegenover koloniën te staan. Welke onvrede was er bij de koloniën?

Slide 9 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Feodale structuur
  • Na 1825 bijna alle landen onafhankelijk
  • feodale structuur bleef bestaan
  • machtshebbers geen belang bij goede voorzieningen armere massa platteland
  • ontsnappen? --> vlucht naar de stad 
  • FEODALE STELSEL GRONDOORZAAK economische achterstand en politieke problemen Zuid Amerika

Slide 10 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Koloniale periode 
Spanje & Portugal overheersen
Verdrag van Tordesillas
Slaven werkten op de plantages
Inheemse gebieden niet
gekoloniseerd.

Slide 11 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Vorming van de oligarchie
Macht in kleine groep elitairen
Staat in dienst van de elite
Spanje en Portugal zijn ver weg

Slide 12 - Tekstslide

door gebrek aan invloed van ver. Geen centraal duidelijk gezag want die zaten in spanje portugal op afstand dus kon oligarchie ontstaan. elite die de informele macht heeft.
Elite steeds meer eigengerijd willen meer inspraak op wat er in land gebeurd. Bijv bepalen met wie gehandeld wordt. Ze willen handelen met andere landen, maar Spanje/portugal bepalen met wie gehandeld wordt. 
Populisme (1930-1960)
Oligarchie zet kwaad bloed bij bevolking --> populistische partijen spelen hier op in.  Verbetering?
  • Populisten --> belangrijk is charismatische leider en 
  • spreken namens 'de mensen' of 'het volk'. 
  • aanhangers worden begunstigd (baantjes, goederen)
  •  sterke rol leger (geheime politie en knokploegen)
  • https://schooltv.nl/video/clipphanger-wat-is-populisme-1/#q=populisten

Slide 13 - Tekstslide

'De mensen zijn het zat', 'het volk pikt het niet langer' en 'het is de schuld van de elite'. Zomaar drie zinnetjes die je met een heel klein beetje speuren al snel tegenkomt in toespraken en campagnes van populistische politici. Want populisten spreken altijd namens 'de mensen' of 'het volk'. Het Latijnse woord populus betekent niet voor niets letterlijk volk.
Wie is dit
En dit?

Slide 14 - Tekstslide

Links: Juan Perón
Rechts Evita Perón

Slide 15 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Na WO II --> bemoeiens vanuit de VS
Doel: tegengaan communisme in Zuid-Amerika (Koude Oorlog)

Gevolgen: militaire regimes aan de macht (junta)
(geholpen door VS zoals in Colombia)

Pas in de economische crisis van de jaren '80 zijn de meeste van deze regimes afgezet

Slide 16 - Tekstslide

Grote verschillen in visie na onafhankelijkheid
leger voelde zich geroepen om orde te herstellen. Legerleiding aan de macht 
vb Argentijnse Junta

Slide 17 - Tekstslide

‘Moeders van de Plaza de Mayo’, naar het centrale plein in Buenos Aires waar zij tot op de dag van vandaag elke donderdag een stille demonstratie houden, getooid met karakteristieke witte hoofddoeken (luiers).


Slide 18 - Tekstslide

Chili: Twee jaar geleden ontstonden hevige protesten, nadat de metrokaartjes vier procent duurder werden. Een speciale raad van gekozen burgers werkt momenteel aan een nieuwe grondwet, die de huidige uit 1980 moet vervangen. Die stamt nog uit de tijd van dictator Augusto Pinochet.

De huidige tijd
Strijd tussen neo-liberalisme & linkse regimes

Slide 19 - Tekstslide

Benadrukken dat populisme ook uit linkse hoek kan komen: links en rechts
Colombia
  • Sinds zomer 2022 eindelijk weer linkse regering
  • Gustavo Petro linkse guerillastrijder won van rechtse Hernandez (zakenman)
    Jarenlange strijd extreem linkse FARC en conservatief regime/VS. FARC = militaire vleugel communistische partij
  • Groener en socialer, tegen corruptie (dat zegt iedereen)
  • Stoppen coca-teelt 
  • Waarvan zal Colombia het meest profiteren?

Slide 20 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 21 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Huidige tijd: onrust
De regio heeft teruglopende economische groei
Subsidies / sociale programma's minder
Klaar met corruptie / elite die de macht heeft
Veranderende mentaliteit

Slide 22 - Tekstslide

Twee jaar geleden ontstonden hevige protesten, nadat de metrokaartjes vier procent duurder werden. Een speciale raad van gekozen burgers werkt momenteel aan een nieuwe grondwet, die de huidige uit 1980 moet vervangen. Die stamt nog uit de tijd van dictator Augusto Pinochet.
Oligarchen
Pachtboeren en knechten
Cliëntelisme/patronage

Slide 23 - Sleepvraag

Deze slide heeft geen instructies

Conflicten om toegang tot land

● Territoriaal conflict: conflict om bezit en/of bestuur
    van land
Inheemse groepen hebben economische en politieke belangen
    - sociaaleconomische gelijkheid
    - erkenning van cultuur
    - politieke participatie
    - regionale autonomie
      - vraagt om decentralisatie van overheidstaken
● Grensconflict: onenigheid om de ligging van de grens

Slide 24 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Territoriale conflicten 
in Peru

Bijna de helft hoort tot een inheemse bevolkingsgroep
Toch een kleine rol in economie en politiek
    - discriminatie
    - politieke marginalisering
    - sociaaleconomische problemen
Pas formele erkenning van rechten in 1994
Toch concessies aan buitenlandse bedrijven
Inheemse bevolking blijft slachtoffer van verdrijving, vervuiling en verwoesting

Slide 25 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Welke dimensie vormt de basis voor de conflicten in Peru?
A
Cultureel
B
Economisch
C
Natuurlijk
D
Politiek

Slide 26 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Slide 27 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Hoe kun je zien dat de belangen van de Peruaanse overheid botsen met die van de inheemse bevolking?

Slide 28 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Slide 29 - Link

Deze slide heeft geen instructies