3.5 Woordvorming

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

3.5

woordvorming

Lesdoelen

• Aan het eind van de les weet hoe woorden zijn opgebouwd
• Aan het eind van de les weet je wat een samenstelling is
• Aan het eind van de les weet je wat een afleiding is

woordvorming

woordvorming= manier waarop we woorden maken

Bij een samenstelling combineer je twee woorden die ieder op zich ook weer uit meer woorden kunnen bestaan

bijv: deurbel-> deur + bel

bij een afleiding-> voeg voor- of achtervoegsel toe

grondwoord

TALENT= grondwoord  (talent=gave)

talentje= grondwoord+ je

talentjes =  grondwoord + je+s 

je= kleine versie van het ZN (talent in dit geval)

s= meervoud van het ZN (talent in dit geval)

Achtervoegsels / grondwoord

Soms verandert de betekenis van een woord door een achtervoegsel. 

Voorbeelden: - loos, -je, -achtig

WaardeLOOS (zonder waarde)

BusJE(kleine bus)

JongensACHTIG (een beetje als een jongen)

Grondwoorden: basis van het woord --> waarde, bus, jongen

Samenstellingen

Bij een samenstelling maak je van 2 losse woorden een nieuw woord:

1.  BN (bijvoeglijk nmw) + ZN = nieuw ZN

snel+trein=sneltrein

2. ZN+ZN= nieuw ZN

tuin+huis= tuinhuis

Welke samenstellingen kun je maken met de woorden: school, boek, tas, hok, fiets, sport

afleidingen met een voorvoegsel :

on+geluk=ongeluk

des+interesse=desinteresse

de+gradatie

pro+motie

afleidingen met achtervoegsel:

 kinder+achtig

behulp+zaam

 werkloos+heid

on+oplos+baar

ZELF WOORDEN MAKEN

Adverteren (WW) 

 

> ZN de adverteerder

    > ZN  de advertentie

>ZN+tje  advertentietje

> VD geadverteerd

WELKE  KUN JE MAKEN MET 

SCHRIJVEN  (ww)

VOETBALLEN  (ww)

GEBRUIK SAMENSTELLINGEN, VOOR- EN ACHTERVOEGSELS, MAAK NIEUWE ZN

voetballen

Bedenk woorden die kunt maken van 'schrijven'