Hoofdstuk 3 Eerste Wereldoorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 3 Eerste Wereldoorlog

Leerdoelen 3.2

1. Ik kan de vijf oorzaken van de Eerste Wereldoorlog uitleggen en het verschil tussen oorzaak en aanleiding verklaren.

• Begrippen: nationalisme, militarisme, economische concurrentie, modern-imperialisme, bondgenootschappen.

2. Ik kan uitleggen wat nationalisme betekent en de verschillende vormen van nationalisme in Europa rond 1900 herkennen.

• Begrippen: nationalisme, revanchegedachte, ‘Britannia rule the waves’, ‘de zieke man van Europa’.

3. Ik kan uitleggen hoe militarisme en de wapenwedloop bijdroegen aan de spanningen tussen Europese landen.

• Begrippen: militarisme, wapenwedloop, Duitse Vlootwet, Dreadnought.

4. Ik kan uitleggen wat het modern-imperialisme inhoudt en hoe dit samenhing met industrialisatie en bondgenootschappen.

• Begrippen: modern-imperialisme, Conferentie van Berlijn, Triple Entente, Centralen.

Drie oorzaken voor WOI

Waarom wilden de Fransen na 1871 revanche op de Duitsers?

Militarisme is een oorzaak voor de Eerste Wereldoorlog, omdat de voorliefde voor oorlogvoering/investering in wapens leidt tot veel spanningen. Veel historici zeggen dat het militarisme in de 19e eeuw te maken heeft met het nationalisme. Leg een verband tussen nationalisme en militarisme.

Zelfstandig werken

Werk zelfstandig aan de opdrachten die je hebt gekregen. 

Dit zijn 1, 2 en 3 van 3.2 

Overleggen met anderen is niet toegestaan.

Muziek mag, als het je helpt concentreren, maar zorg dat het je niet afleidt. Je werkt verder in stilte.

Als je klaar bent, ga je verder met de opgave op de leerdoelenkaart.

Tijdslimiet: Je hebt 15 minuten, let goed op de timer.

Koppel elke afbeelding aan een van de oorzaken van de Eerste Wereldoorlog.

militarisme

modern imperialisme

nationalisme

bondgenoot-

schappen

Duitsland

Engeland

Oostenrijk-Hongarije

Frankrijk

Rusland

Weltpolitik

Sterkste vloot

Uitbreiden op de Balkan

Revanche

Steunt Slavische volken Balkan

Pact met Duitsland

Europa 1914

Duitsland

Oostenrijk- Hongarije

Rusland

Frankrijk

Groot-Brittannië

keizer Wilhelm II

streeft naar koloniaal rijk

democratie & republiek

monarchie & democratisch

Tsaar Nicolaas II

veelvolkerenstaat

veelvolkerenstaat

wil revanche voor 1871

wil grootste marine blijven

wil macht op Balkan uitbreiden

Het Duitse Keizerrijk wordt uitgeroepen

Bismarck wordt ontslagen door keizer Wilhelm II

De vlootwet wordt afgekondigd

Bismarck organiseert de Conferentie van Berlijn

Wilhelm II wordt keizer van Duitsland

Gebruik de zes begrippen(A-F)

Welke begrippen waren oorzaken van de Eerste Wereldoorlog?

Sleep de begrippen naar het vak rechts 

Oorzaken WO1

Front

Nationalisme

Neutraal

Bondgenoot-schappen

Militarisme

Loopgraven

Het Duitse Keizerrijk wordt uitgeroepen

Bismarck wordt ontslagen door keizer Wilhelm II

De vlootwet wordt afgekondigd

Bismarck organiseert de Conferentie van Berlijn

Wilhelm II wordt keizer van Duitsland

Alliantiepolitiek

Vlootwet

Rijkskanselier

Vriendschappelijk

Agressief

Weltpolitiek

Von Bismarck 

Wilhelm II

Keizer

Conferentie van Berlijn 

Zelfstandig werken

Werk zelfstandig aan de opdrachten die je hebt gekregen. 

Dit zijn 11, 12 en 14 van 3.2 

Overleggen met anderen is niet toegestaan.

Muziek mag, als het je helpt concentreren, maar zorg dat het je niet afleidt. Je werkt verder in stilte.

Als je klaar bent, ga je verder met de opgave op de leerdoelenkaart.

Tijdslimiet: Je hebt 15 minuten, let goed op de timer.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog vochten de Centralen en de Geallieerden tegen elkaar.

Welke landen hoorden toen bij welk bondgenootschap?

Sleep de bondgenoten naar de juiste plek.

Geallieerden

Geallieerden

Geallieerden

Centralen

Centralen

Centralen

Leg uit, met behulp van de bron, hoe het Modern Imperialisme spanningen veroorzaakte in Europa voor de Eerste Wereldoorlog.

Oorzaken

Aanleiding

Gevolg

Imperialisme

Eerste Wereldoorlog

Nationalisme

Wapenwedloop

Moord op Franz Ferdinand

Bondgenootschappen

Militarisme

Frans-Duitse rivaliteit

Oorzaken WOI

Aanleiding WOI

Moord op Franz Ferdinand

Nationalisme

Frans-Duitse Oorlog

Modern imperialisme

Militarisme

Bondgenootschappen

Zelfstandig werken

Werk zelfstandig aan de opdrachten die je hebt gekregen. 

Dit zijn 1 en 2 van 3.3.

Overleggen met anderen is niet toegestaan.

Muziek mag, als het je helpt concentreren, maar zorg dat het je niet afleidt. Je werkt verder in stilte.

Als je klaar bent, ga je verder met de opgave op de leerdoelenkaart.

Tijdslimiet: Je hebt 10 minuten, let goed op de timer.

Zelfstandig werken

Werk zelfstandig aan de opdrachten die je hebt gekregen. 

Dit zijn 1 en 2 van 3.3.

Overleggen met anderen is niet toegestaan.

Muziek mag, als het je helpt concentreren, maar zorg dat het je niet afleidt. Je werkt verder in stilte.

Als je klaar bent, ga je verder met de opgave op de leerdoelenkaart.

Tijdslimiet: Je hebt 10 minuten, let goed op de timer.

Gebruik de bron.
De Eerste Wereldoorlog brak uit naar aanleiding van de moord op Franz Ferdinand, maar had ook vele onderliggende oorzaken.
Ontleen aan de bron twee van zulke onderliggende oorzaken.

De postzegel is uitgebracht ter herdenking van een aanslag.
- Welke aanslag wordt met deze postzegel herdacht?
- En bij welk bondgenootschap hoort het land dat de gebeurtenis
herdenkt?
Doe het zo:
aanslag: …
bondgenootschap: …

• aanslag: de moord op Frans-Ferdinand/de troonopvolger van

Oostenrijk-Hongarije 1

• bondgenootschap: de Centralen 1

2014, tijdvak 2, vraag 10 (bron 7)

Welke gebeurtenis was de aanleiding voor de situatie die in de bron
wordt beschreven?

2021, tijdvak 3, vraag 4 (bron 1)

Noem drie kenmerken uit de video over de loopgraven

Bekijk de bron. Dit is een foto van Australische soldaten, gemaakt door de Australische oorlogsfotograaf Frank Hurley, in 1917 bij Ieper.

De foto laat twee elementen zien die kenmerkend zijn voor de Eerste Wereldoorlog. Noem die twee elementen en leg bij elk element uit waarom deze zo typerend zijn voor de Eerste Wereldoorlog. 

Welke kenmerken passen bij een loopgravenoorlog?

Bron: loopgraven

Kenmerken loopgravenoorlog

Zig-zag lijn

Rechte lijn

Prikkeldraad in de loopgraaf

Prikkeldraad voor de loopgraaf

Ondergrondse bunkers

Tenten achter frontlinie

Zelfstandig werken

Werk zelfstandig aan de opdrachten die je hebt gekregen. 

Dit zijn 5 en 7 van 3.3.

Overleggen met anderen is niet toegestaan.

Muziek mag, als het je helpt concentreren, maar zorg dat het je niet afleidt. Je werkt verder in stilte.

Als je klaar bent, ga je verder met de opgave op de leerdoelenkaart.

Tijdslimiet: Je hebt 10 minuten, let goed op de timer.

Noem drie kenmerken uit de video over de loopgraven

Zet in de juiste volgorde...

Moord op Franz Ferdinand

Duitsland verklaart de oorlog aan Rusland

Von Schlieffen-plan wordt uitgevoerd

Soldaten graven zich in, in loopgraven

Bond-genootschap Duitsland en Oostenrijk-Hongarije

Zet de gebeurtenissen in de juiste volgorde van vroeger naar later.

De oorlog is voorbij: 

op 11 november 1918

Kroonprins Frans-Ferdinand wordt vermoord door Gavrilo Princip.

Rusland sluit een wapenstilstand met Duitsland.

De Verenigde Staten gaan meedoen met de oorlog.

De Eerste Wereldoorlog begint.

Hieronder staan vijf gebeurtenissen die te maken hebben met de Eerste Wereldoorlog.

Sleep deze gebeurtenissen in de juiste volgorde, van vroeger naar later. 

Slag bij de Somme 

Kroonprins Frans Ferdinand werd in Sarajevo vermoord.

Duitsland verklaarde de oorlog aan Frankrijk.

De wapenstilstand tussen Duitsland en Frankrijk werd getekend.

In Rusland brak de revolutie uit.

Rusland uit, VS in de oorlog

Von Schlieffenplan mislukt

Franz Ferdinand vermoord

Verdrag van Versailles

Frans-Duitse Oorlog 

Slag om de Somme

Begin WO1

Einde WO1

Zelfstandig werken

Werk zelfstandig aan de opdrachten die je hebt gekregen. 

Dit zijn 1 en 2 van 3.4.

Overleggen met anderen is niet toegestaan.

Muziek mag, als het je helpt concentreren, maar zorg dat het je niet afleidt. Je werkt verder in stilte.

Als je klaar bent, ga je verder met de opgave op de leerdoelenkaart.

Tijdslimiet: Je hebt 10 minuten, let goed op de timer.

Zet in Chronologische volgorde.

Vrede van Versailles

Westfront wordt loopgraafoorlog.

Vrede Rusland en Duitsland

De

Lusitania zinkt

Zimmermanntelegram

Amerika doet mee aan WO I

Start 

WO I

Moord Frans- Ferdiand

Zelfstandig werken

Werk zelfstandig aan de opdrachten die je hebt gekregen. 

Dit zijn 3, 4, 5 van 3.4.

Overleggen met anderen is niet toegestaan.

Muziek mag, als het je helpt concentreren, maar zorg dat het je niet afleidt. Je werkt verder in stilte.

Als je klaar bent, ga je verder met de opgave op de leerdoelenkaart.

Tijdslimiet: Je hebt 10 minuten, let goed op de timer.

Uit deze bronnen blijkt dat de opvatting van veel Duitsers over de Eerste Wereldoorlog veranderde tussen 1914 en 1917.

Geef aan:
- welke opvatting je kunt afleiden uit bron 4 en
- welke opvatting je kunt afleiden uit bron 5 en
- welke verklaring er is voor deze verandering van opvatting

Loopgraven

Verdrag van Versailles

Militarisme 

Wapenwedloop

1

2

3

4

5

6

Vrede van Versailles

De VS doet mee aan WOI

Duitse Keizerrijk wordt uitgeroepen in Versailles

Moordaanslag Franz Ferdinand

Wapenstilstand WOI

Duitsland in oorlog met Rusland

oorzaak

gevolg

De Volkenbond is een [...] van het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog.

Een [...] van de enorme herstelbetalingen voor Duitsland is het ondertekenen van de Vrede van Versailles. 

In de Vrede van Versailles staat dat Duitsland wordt demillitariseerd.

Een [...] van de verplichte demilitarisatie van Duitsland is het vernietigen van alle Duitse oorlogsschepen. 

Duitsland verliest de oorlog. Een [...] is het verlies van de provincie Elzas-Lotharingen + alle kolonies. 

 Welke zinnen horen bij de vrede tussen Duitsland en Rusland? En welke bij het Verdrag van Versailles?

Vrede Rusland - Duitsland

Verdrag van Versailles

Herstelbetalingen

Duitsland moet veel grondgebied afstaan

Duitsland is blij met het vredesverdrag.

Duitsland krijgt er grote stukken land bij

Demilitarisatie van Duitsland in het grensgebied met Frankrijk.

Leg met behulp van drie voorbeelden uit de bron
uit of de Amerikaanse minister begrip heeft voor
de revanchegedachte die in Duitsland na het
Verdrag van Versailles opkomt.

In de poster is een mening te herkennen over het Verdrag van Versailles.
 Welke mening wordt bedoeld? Verklaar je antwoord met behulp van de
bron.
Doe het zo:
De mening is: …
De mening is te herkennen aan: …

Verdrag van Versailles en Hitler's partij. Wat zou de tekenaar bedoelen met deze spotprent?