Bezittelijk en persoonlijk voornaamwoord

• Middelbare school

Het persoonlijk voornaamwoord

Wie van de figuren zal Achilles zijn?

Bezittelijk VNW

       M                                V                       voorbeelden 

 ev  ἐμος (= mijn)             ση (= jouw)     ὁ σιτος ἐμος = mijn voedsel (nom)

       ἐμου                            σης                   

       ἐμῳ                             σῃ                      τῃ μητρι σῃ = aan jouw moeder

       ἐμον                            σην                                                                        (dat.)

mv ἐμοι                              σαι                   δειπνα ἡμετερα = onze maaltijden

       ἐμων                            σων                 

       ἐμοις                            σαις                  δειπνων ὑμετερων = 

       ἐμους                           σας                   van jullie maaltijden     

               Zie ook blz. 76 van het lesboek voor dit onderwerp

Bezittelijk voornaamwoord

ἐμός, ἐμή, ἐμόν mijn

σός, σή, σόν jouw, uw

ἡμέτερος, ἡμετέρα, ἡμέτερον ons, onze

ὑμέτερος, ὑμετέρα, ὑμέτερον (van) jullie, uw

ἐμός en σός worden verbogen als δεινός, ἡμέτερος en ὑμέτερος als μακρός. Een bezittelijk voornaamwoord gedraagt zich als een bijvoeglijk naamwoord, d.w.z. dat het in naamval, geslacht en getal overeenkomt met het woord waarbij het hoort.

ὑμῖν ἀεὶ ἤρεσκεν

1. hij valt altijd bij ons in de smaak
2. hij valt altijd bij jullie in de smaak
3. hij viel altijd bij jullie in de smaak
4. hij viel altijd bij ons in de smaak

τὴν παῖδα ἡμετέραν

1. jullie kind
2. ons kind
3. mijn kind
4. jouw kind

Persoonlijk voornaamwoord ev

naamval         1e persoon enk. 2e persoon enk.

nominativus   ἐγω                         συ

genitivus          μου                         σου

dativus              μοι                          σοι

accusativus    με                            σε

Persoonlijk voornaamwoord mv

naamval         1e persoon mv. 2e persoon mv.

nominativus  ἡμεις                     ὑμεις

genitivus         ἡμων                    ὑμων

dativus             ἡμιν                      ὑμιν

accusativus   ἡμας                     ὑμας

 αὐτoς of vormen van αὐτoς ev:​

naamval       mannelijk      vrouwelijk      onzijdig

nom             αὐτος             αὐτη              αὐτο

gen              αὐτου             αὐτης            αὐτου

dat               αὐτῳ              αὐτῃ             αὐτῳ

acc              αὐτον             αὐτην            αὐτο

αὐτoς of vormen van αὐτoς mv:​

naamval     mannelijk     vrouwelijk     onzijdig 

nom            αὐτοι           αὐται             αὐτα

gen             αὐτων         αὐτων           αὐτων

dat              αὐτοις         αὐταις           αὐτοις

acc             αὐτους        αὐτας            αὐτα

  

Het gebruik van αὐτoς of vormen van αὐτoς:​

Als αὐτoς niet in de nominativus staat en niet congrueert (geslacht-getal-naamval) met een ander woord vertaal je: ​

hem/haar/het/hen/hun​ 

   (persoonlijk voornaamwoord 3e persoon)​

θαυμάζω αὐτὸν​ 

θαυμάζω αὐτὴν​

vertaal: φιλῶ αὐτόν

vertaal: ἔγειρε αὐτούς

vertaal: τυγχάνει αὐτῆς

Het gebruik van αὐτoς of vormen van αὐτoς:​

De genitivus van αὐτoς wordt gebruikt om een bezit aan te geven (van hem/van haar/van hun)​

ὁ φίλος αὐτοῦ: de vriend van hem​

ὁ φίλος αυτης; de vriend van haar

κεφαλὴ αὐτοῦ ἀθάνατός ἐστιν

Het gebruik van αὐτoς of vormen van αὐτoς:​

αὐτος αὐτοι αὐτη αὐται αὐτο αὐτα​

Staan wel in nominativus : dan gebruik je zelf​ 

ὁ  φίλος αὐτός​ 

Τοῖς ἀγαθοῖς αὐτοὶ οἱ θεοὶ σύμμαχοί εἰσιν.​ 

Ὁ στρατηγὸς αὐτὸς πίπτει.

Het gebruik van αὐτoς of vormen van αὐτoς:​

Wanneer een vorm van αὐτoς congrueert met een zelfstandig naamwoord een naam of een voornaamwoord gebruik je óók zelf​ 

λύετε τον δουλον αὐτὸν​ 

Φιλομεν το δωρον αυτο​ 

Ακουει της δουλης αυτης

vertaal: Ἡ παρθένος αὐτὴ τὴν φωνὴν αὐτοῦ ἀκούει

Het gebruik van αὐτoς of vormen van αὐτoς:​

​
Vertaling direct na het lidwoord: dezelfde/hetzelfde​ 

ὁ αὐτός φίλος ​ 

Οἱ φιλοι οὐκ ἀεὶ τὴν αὐτὴν γνώμην ἔχουσιν.

Vertaal: μετέχω τῆς αὐτῆς φυγῆς

Het gebruik van αὐτoς of vormen van αὐτoς:​

Er zijn 3 gevallen waarin in het Grieks een nominativus van αὐτoς wordt gebruikt:​

• subject/onderwerp​ 

• (deel van) het naamwoordelijk deel van het gezegde (dan is er ook een koppelwerkwoord!)​ 

• dubbelverbonden bepaling (vb. πρωτος ‘als eerste’, μονος als enige’)

Samenvatting αὐτoς:​

Als je αὐτoς of een verbogen vorm van αὐτoς tegenkomt:​

- niet in de nominativus én het congrueert niet met een ander naamwoord:​

vertalen met: hem, haar, het, hun, hen​

- wel in de nominativus en/of het congrueert met een ander naamwoord:​ 

vertalen met: zelf

- direct na het lid​
woord: 

vertalen met: dezelfde​

​

Let op de volgende constructies:​

​

ὁ αὐτoς και + nom.=dezelfde als ​

ὁ αὐτoς + dat.=dezelfde als  

Βλέπετε αὐτοὶ πρὸς τὸν υἱὸν αὐτῆς

1. jullie zelf moeten naar de zoon zelf kijken
2. Jullie zelf kijken naar dezelfde zoon
3. jullie zelf kijken naar de zoon van haar
4. jullie kijken naar de zoon van dezelfde

πολλοὶ ἑταῖροι αὐτῶν ἀποθνῄσκουσιν

1. veel makkers van hem sterven
2. veel makkers zelf sterven
3. veel makkers van dezelfde sterven
4. veel makkers van hen sterven

Βλέπομεν πρὸς τὸν αὐτὸν ἥλιον

1. wij kijken naar de zon zelf
2. wij kijken naar dezelfde zon
3. wijzelf kijken naar de zon
4. wij kijken naar de zon van hem