Gong en de vier neuzen

• Muziek
• Basisschool
• Groep 3

Educatiekit 

Gong en de vier neuzen

Les 1: de musici

Les 2: Het land van de Gamelan, Indonesië

Les 3: de personages

Les 4: de Indonesische instrumenten, voorstellingsbezoek

Les 5: Na de voorstelling

Introductie

Pssst... Hebben jullie zin in een feestje vol met muziek? 

Klik hier

Dat komt goed uit! Jullie komen binnenkort naar de voorstelling "Gong en de vier neuzen" van Oorkaan.

Zijn jullie al eens eerder met de klas naar een voorstelling geweest?

Ja

Wat gaaf! Waar ging het over en waar was het?

Nee

Spannend, dan is het dus jullie eerste keer!

Hee! 

Introductie

Mantap!

Klik hier

Uitstekend!  Betekent dit in het Indonesisch! Waarom Indonesisch? De voorstelling is geïnspireerd op Gamalan muziek en die komt uit Indonesië

Introductie

Selamat tidur zeg je voor je gaat slapen het betekent: slaap lekker!

Klik hier

Dat betekend goede morgen in het Indonesisch. 

Of is het nu middag? Dan zeggen we: Selamat siang!

Laten we beginnen: Selamat pagi!

In deze eerste les maken jullie kennis met de musici. 

Doen jullie mee?

Dit is Michela. Welk instrument bespeelt zij denken jullie?

1. Gitaar
2. Harp
3. Piano
4. Trommel

Dit is Robbrecht. Welk instrument bespeelt hij denken jullie?

een wat?

Een bajan is een Russische accordeon met heel veel knopjes!

1. Bajan
2. Harp
3. Vibrafoon
4. Accordeon

Dit is Veysel. Welk instrument bespeelt hij denken jullie?

1. Harp
2. Vibrafoon
3. Trompet
4. Accordeon

Dit is Michele. Welk instrument bespeelt hij denken jullie?

1. Bajan
2. Harp
3. Vibrafoon
4. Klarinet

Zijn dat álle instrumenten?

Nee, naast klarinet, harp, slagwerk en bajan spelen de 4 musici ook nog verschillende andere instrumenten uit Indonesië. Deze instrumenten noemen we Gamelan-instrumenten :-)

In het volgende filmpje zie je een aantal verschillende instrumenten.

Welke herken je? Bedenk dit in je hoofd en probeer ze allemaal te onthouden!

0

Welke instrumenten
hebben jullie gezien?

Vraagt de leerlingen welke instrumenten ze herkend hebben. In de volgende slide worden de instrumenten los benoemd.

Goede antwoorden

harp, klarinet, bajan (accordeon), vibrafoon, 

gamelan instrumenten:

saron, bonang, gong

In de video hierna zien jullie de goede antwoorden!

Wat hebben jullie er veel herkend!

Jullie zijn vast ook benieuwd naar het geluid dat ze maken.

voor de leerkracht

Klik op het geluidsicoontje dan is er een kort fragment te horen.

Dit was de eerste les.

Jullie hebben kennis gemaakt met de musici en de instrumenten.

Sampai jumpa lagi! Dit betekent:

Tot snel!

Educatiekit 

Gong en de vier neuzen

Les 1: de musici

Les 2: Het land van de Gamelan, Indonesië

Les 3: de personages

Les 4: de Indonesische instrumenten, voorstellingsbezoek

Les 5: Na de voorstelling

De voorstelling: "Gong en de 4 neuzen" is geïnspireerd door gamelan muziek. Waar komt deze muziek vandaan?

Klik hier

Selamat pagi, goede morgen! Of is het bij jullie al middag? Dan zeggen ze in Indonesie selamat sore. Veel plezier met les 2!

1. Turkije
2. Indonesië
3. India
4. Suriname

Inderdaad!

Deze muziek komt uit Indonesië.

Indonesië was vroeger onderdeel van Nederland. Indonesië ligt heel ver bij ons vandaan. Het is een heel ander land dan Nederland. Alles is er een beetje anders: het eten, de mensen, het klimaat, de planten en dieren, de huizen en ook de muziek. 

Daarom doen we een korte quiz!

vraag 1
Uit hoeveel eilanden bestaat Indonesië?

1. 8
2. 17.000
3. 100
4. 25

Antwoord B

Indonesië bestaat uit meer dan 17.000 eilanden van heel groot tot heel klein en onbewoond.

vraag 2
Vroeger hoorde Indonesië bij Nederland, het was een kolonie. Is dat nog ergens aan te merken?

1. ja
2. nee

Antwoord A

Ja hoor, bijvoorbeeld in de taal Bahasa Indonesia zijn best veel woorden die uit het Nederlands komen. Zoals:
Apel = appel,
Alergi= allergie,
dokter = dokter en 

handuk=handdoek. 

Als je in Indonesië heel oude mensen tegenkomt zou het zomaar kunnen dat ze nog Nederland spreken. Ze gingen als kind naar een Nederlandse school.

In Indonesië spreken ze dus Bahasa Indonesia. Hoe zeg je deze dingen nou in het Indonesisch?

Selamat pagi

Selamat sore

Selamat tidur

Goedemiddag

Goede morgen

Slaap lekker

vraag 5
Welke dieren leven in Indonesië in het wild?

1. Komodovaraan
2. Orang utang
3. Nijlpaard
4. Neusaap

Er zijn 3 antwoorden goed!

De Komodovaraan komt alleen voor op het eiland Komodo en zit ook in de voorstelling. De Orang utang (wat bosmens betekent) komt vooral voor op Borneo. Daar kan je ook de Neusaap zien. Die werd vroeger ook wel Belanda (Nederlander) genoemd. Omdat deze aap zo'n grote neus heeft. Grappig toch?

vraag 6
In Indonesië is het klimaat?

1. warmer dan in Nederland
2. kouder dan in Nederland
3. vochtiger dan in Nederland
4. droger dan in Nederland

Antwoord B

Indonesië ligt op de evenaar, dat betekent dat het er tropisch warm is!

 Het is er ook vrij vochtig. Kortom, een totaal ander klimaat en ander weer dan in Nederland.

Wat hebben jullie dit goed gedaan!

We gaan terug naar de muziek!

Klik hier

Luister het fragment. Waar doet deze muziek jullie aan denken? Hoe zou Indonesië eruit zien? Wat voor dieren zouden er leven? Zie je het voor je?

Waar doet deze muziek
je aan denken?

00:00

Dit is Indonesië

Klopten de beelden die jullie voor je zagen met dit filmpje?

Doe opdracht

Luister nu nog een keer naar het fragment. 

En maak terwijl je luistert een verhaal of tekening bij deze muziek.

voor de leerkracht

Als de leerlingen het leuk vinden mogen de resultaten (of foto's hiervan) gemaild worden naar: [e-mail]

De opdracht hierna is een woordweb. Deze vragen bereiden dit alvast een beetje voor. Je mag de muziek ook korter luisteren

Indonesië oud-kolonie

Doordat Indonesië een kolonie was van Nederland zijn er in Nederland heel veel mensen met een Indische of Molukse achtergrond. Heeft er ook iemand in deze klas roots in Indonesië?

Zijn er in deze klas nog meer kinderen met roots in andere landen? Vul dit in in het woordweb op de volgende slide.

voor de leerkracht

In welke landen of delen van landen hebben de kinderen in de klas hun roots?

Roots

Educatiekit 

Gong en de vier neuzen

Les 1: de musici

Les 2: Het land van de Gamelan, Indonesië

Les 3: de personages

Les 4: de Indonesische instrumenten, voorstellingsbezoek

Les 5: Na de voorstelling

Wayang

In de voorstelling spelen de musici niet alleen dieren maar ook personages met een heel grote neus. Deze zijn geïnspireerd op wayang. Een Indonesische kunstvorm.

00:00

In dit filmpje zie je een kort fragment van deze wayang vorm

voor de leerkracht

Sleep het goede personage naar de goede speler. Succes!

Michele

Veysal

Michele

Robbrecht

De dieren

In de voorstelling spelen de musici ook 4 dieren. 

• een Pauw
  
• een Olifant
  
• een Komodovaraan
  
• een Slang
  

Op de volgende slides zie je wie wie speelt. Handig om te weten toch?

Doe-opdracht!

In de voorstelling spelen de musici ook 4 dieren. 

• een Pauw
  
• een Olifant
• een Komodovaraan
• een Slang

Klik op het audio icoontje en beweeg als een olifant op de muziek.

Olifant

Extra

Kan je ook als één van de andere dieren op de muziek bewegen? Probeer het maar uit?

Educatiekit

Gong en de vier neuzen

Les 1: de musici

Les 2: Het land van de Gamelan, Indonesië

Les 3: de personages

Les 4: de Indonesische instrumenten en voorstellingsbezoek

Les 5: Na de voorstelling

Gamelan

In de voorstelling bespelen de musici niet alleen hun eigen instrumenten zoals de harp, de vibrafoon, de klarinet en de bajan, maar ook op Indonesische instrumenten die gebruikt worden bij gamalan. Daarover gaat deze les. Laten we beginnen.

Bonang

Dit is een Indonesisch instrument dat wordt gebruikt in gamelan. Kunnen jullie zien waar het van gemaakt is?

Het goede antwoord...

is brons. Deze gongs ook wel keteltjes genoemd worden meestal gemaakt van gesmeed brons. Soms worden ze ook gemaakt van gelast en gehamerd ijzer.

Saron

Ook dit instrument wordt gebruikt in gamelan. Kunnen jullie zien waar het van gemaakt is? Kijk goed!

Het goede antwoord...

Saron is een klokkenspel met bronzen staven dat bespeeld wordt met een houten hamer, of een hamer gemaakt van de hoorn van een waterbuffel. Het onderstel is ook van hout. 

Gong

Deze grote gong wordt ook gebruikt in gamalan. Deze is ook gemaakt van brons. Maar waarmee bespeel je de gong?

Kijk op de volgende pagina voor het goede antwoord. 

Je bespeelt de gong met een klopper zoals op deze foto.

De geschiedenis van gamelan

Wanneer de eerst gamelan is ontstaan is niet helemaal duidelijk. Dit komt doordat gamelan al zo oud is en de vertelcultuur in Indonesië niet werd opgeschreven maar vooral werd verteld door ouder aan kind. Er is dus niet één bron aan te wijzen wanneer gamelan is ontstaan. Wat we wel zeker weten is dat het al een heel oude traditie is.

Mythe

Volgens een oude Javaanse mythe is "slendro gamelan" de oudste. Deze eerste gamelan werd geschonken door de god Indra aan Raden Pakukuhan (een Javaanse koning) in het jaar 404. Als je bedenkt dat we nu in 2024 leven... Is dat wel heeeel lang geleden? Toch?

Doe-opdracht!

Jullie hebben in de klas waarschijnlijk geen Bonang of Saron. Waarop zou je dit soort geluiden nog meer kunnen maken? 

 Net als de musici in de voorstelling mogen jullie ook met potten en pannen een orkest vormen. Maak groepjes van 4 of 5 en probeer een liedje als "Vader Jacob" te spelen. Is nog best moeilijk toch?

Extra

Laat de leerlingen hun muziekstuk ook presenteren.

goede antwoord

Op potten en pannen natuurlijk!

Wat een kabaal

Wat een kabaal was dat! Wisten jullie dat er verschillende toonladders en toonsoorten zijn? De meeste westerse muziek maakt gebruik van de toonladder die wij kennen als 

do-re-mi-fa-sol-la-ti-do. Gamelan muziek maakt gebruik van heel andere toonladders.

Taal

Je zou deze toonladders kunnen vergelijken met taal. Gamelan muziek wordt in een heel andere taal met andere letters gespeeld dan westerse muziek. Dat maakte het voor de musici extra moeilijk om deze voorstelling te maken en in te studeren. Ze moesten eigenlijk een heel andere taal leren.

Hier zie je 3 andere talen met een ander alfabet. Welke afbeelding hoort bij welke taal? Best moeiljik toch?

tip

De afbeeldingen moeten gesleept worden naar het goede antwoord.

Thais

Balinees

Grieks

Kijk voor jullie naar het theater gaan even het filmpje in de volgende slide.

In dit filmpje wordt uitgelegd wat wel en niet mag in het theater en wat handig is om te doen.

Wat doe je als je in het theater aankomt?

1. jas ophangen
2. rennen
3. popcorn kopen
4. naar de wc gaan

Wat mag je tijdens de voorstelling doen?

1. praten
2. goed kijken en luisteren
3. je fantasie gebruiken
4. lachen, laten merken dan je het mooi vindt

Wat doe je als de voorstelling afgelopen is?

1. wegrennen
2. stoeien
3. applaudisseren
4. roepen

Jullie zijn er helemaal klaar voor!

Tot bij de voorstelling!

Educatiekit

Gong en de vier neuzen

Les 1: de musici

Les 2: Het land van de Gamelan, Indonesië

Les 3: de personages

Les 4: de Indonesische instrumenten en voorstellingsbezoek

Les 5: Na de voorstelling

Wat vonden je van
de voorstelling? Wat vond je leuk?
Of spannend? Heb je iets geleerd?

Welk instrument vond je het mooist eruit zien?

Welk instrument vond je het mooist klinken?

Welk instrument zou je wel willen leren bespelen?

Welk personage vond je het meest interessant? En waarom?

Herken je deze muziek?

Deze muziek komt uit de voorstelling Gong en de vier neuzen en is gemaakt door één van de musici van Oorkaan: Michele Mazzini. Hij speelde ook de klarinet, de pauw en Bagong. Knap hè, dat hij ook muziek kan componeren?

Due Nasi II Secondo Naso

Michele Mazzini

Michele is opgeleid binnen de westerse muziek. De Indonesische gamelan is een heel andere muziek soort. Een andere taal als het ware. Daarom heeft hij heel lang gestudeerd bij "Het gamelan huis" om deze muziek echt te begrijpen. Daarna kon hij pas componeren; een muziek stuk in deze stijl bedenken.

Luisteren

Luister de muziek nog een keer. Hoeveel verschillende instrumenten hoor je?

Due Nasi II Secondo Naso

Luisteren

Luister de muziek nog een keer. Hoe vaak wisselt de muziek van tempo?

Due Nasi II Secondo Naso

Luisteren

Luister de muziek nog een keer. Waarop is de muziek geïnspireerd?

Due Nasi II Secondo Naso

Waar doet dit muziekstuk
je aan denken?

Waarom is het extra knap dat Michele deze muziek heeft gecomponeerd?

1. Hij heeft heel lang gestudeerd
2. Hij heeft maar wat gedaan
3. Het is helemaal niet knap
4. Hij heeft een heel "andere taal geleerd"

Opdracht

Luister naar dit muziekstuk. Het heet "Suara suling", in het Nederlands betekent dit: "de stem van de fluit". Opdracht: schrijf een tekst of maak een tekening bij dit muziekstuk. Laat je inspireren door de muziek en laat je verrassen door je eigen creativiteit!

Dit waren alle lessen. Bedankt voor het meedoen en hopelijk tot snel in het theater! 

Perpisahan! Tot ziens!