Rechtszaak, schulduitsluitingsgronden

H7: Strafrecht: berechting 
  • Je kunt benoemen welke rechtbanken en welke rechters er zijn.
  • Je kunt het verschil uitleggen tussen rechtvaardigingsgronden en schulduitsluitingsgronden. 
  • Je kunt de verschillende strafuitsluitingsgronden benoemen en weet wanneer welke strafuitsluitingsgrond speelt.
1 / 17
volgende
Slide 1: Tekstslide
MaatschappijleerMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

In deze les zitten 17 slides, met tekstslides en 2 videos.

time-iconLesduur is: 60 min

Onderdelen in deze les

H7: Strafrecht: berechting 
  • Je kunt benoemen welke rechtbanken en welke rechters er zijn.
  • Je kunt het verschil uitleggen tussen rechtvaardigingsgronden en schulduitsluitingsgronden. 
  • Je kunt de verschillende strafuitsluitingsgronden benoemen en weet wanneer welke strafuitsluitingsgrond speelt.

Slide 1 - Tekstslide

1

Slide 2 - Video

01:48
Wat is een strafuitsluitingsgrond?
Weet iemand al een voorbeeld te noemen van een strafuitsluitingsgrond? 

Slide 3 - Tekstslide

Rechtbanken 
Rechtbanken
Gerechtshoven
Hoge raad
Geheel nieuwe behandeling
Schending wetten/regels 
Hoger beroep
In cassatie

Slide 4 - Tekstslide

Wanneer ben je schuldig?
  • Gaat het om een strafbaar feit?
  • Is bewezen dat de verdachte het gedaan heeft?
  • Is de verdachte strafbaar?

3x ja = schuldig

Slide 5 - Tekstslide

Strafuitsluitingsgronden

Rechtvaardigingsgronden

Het gepleegde feit is door bijzondere omstandigheden niet meer strafbaar. (noodweer, overmacht-noodtoestand, ambtelijk bevel)


Schulduitsluitingsgronden

Het feit is wel strafbaar, maar de dader heeft geen schuld. (psychische overmacht, noodweer-exces, ontoerekeningsvatbaarheid, afwezigheid van schuld) 




Slide 6 - Tekstslide

Noodweer

- Je verdedigt jezelf tegen geweld.

- Je bent niet strafbaar als het door jou gebruikte geweld in verhouding staat tot het gevaar of de dreiging.

- Alleen tijdens het verdedigen van een aanval, niet meer daarna.

Bijv.: Je wordt aangevallen met een mes en om je te verdedigen, sla je de aanvaller hard op zijn onderarm.

Slide 7 - Tekstslide

Overmacht-noodtoestand

- Je overtreedt de wet vanwege een noodsituatie.

- Jouw overtreding is minder ernstig dan het leed dat je kunt voorkomen.


Bijv. te hard rijden om een persoon,

die bijna overlijdt en snel hulp nodig 

heeft, snel naar het ziekenhuis te brengen.

Slide 8 - Tekstslide

Ambtelijk bevel

- Je overtreedt de wet, omdat een (politie)ambtenaar je hiertoe opdracht heeft gegeven.



Bijv. Je wordt vanwege een ongeluk door een agent met je fiets de auto-rijbaan op gestuurd, om zo weer door te kunnen fietsen.

Slide 9 - Tekstslide

Psychische overmacht

- Iemand staat onder grote psychische druk en kan daarom niet meer normaal handelen en overtreedt de wet.

- NIET vanwege een psychische stoornis (ontoerekeningsvatbaar).

- GEEN directe zelfverdediging (noodweer).

Bijv. Je wordt jarenlang ernstig mishandeld en op een dag ben je zo boos dat je besluit een keer terug te slaan.


Slide 10 - Tekstslide

Noodweer exces

- Je verdedigt jezelf tegen geweld.

- Jouw verdediging is zwaarder en staat niet in verhouding tot het gevaar of de dreiging.

- Alleen tijdens het verdedigen van een aanval, niet meer daarna.

Bijv. Iemand wil jouw fiets afpakken en stelen en uit paniek sla je de aanvaller dood.

Slide 11 - Tekstslide

Ontoerekingsvatbaarheid
-Je leidt aan een psychische stoornis.
-Vaak legt de rechter tbs op (ter beschikking stelling) en wordt je behandeld voor de stoornis. 


Bijv. Iemand steekt in een impulsuitbraak iemand neer en er wordt bewezen dat dit voortkomt uit een mentale stoornis. 

Slide 12 - Tekstslide

Afwezigheid van schuld

- Je overtreedt wel de wet, maar je bent je er niet bewust van.

- Je werkt mee aan het overtreden van de wet, omdat iemand anders de wet heeft overtreden, maar jij kon dat niet weten.



Bijv. Het personeel van een winkel verkoopt gestolen spullen, maar het personeel weet niet dat deze spullen gestolen zijn, omdat de eigenaar de spullen gestolen heeft en dat niet heeft verteld aan zijn personeel.

Slide 13 - Tekstslide

Slide 14 - Video

Laura H.
Welke strafuitsluitingsgrond kon de advocaat van Laura H. volgens jou het beste aanvoeren?

Kies uit: Noodweer, overmacht-noodtoestand, ambtelijk bevel, psychische overmacht, noodweerexces, ontoerekeningsvatbaarheid en afwezigheid van schuld.

Slide 15 - Tekstslide

Welke schulduitsluitingsgrond zal worden aangevoerd?

  • Lees in twee/drietallen de zaken door.

  • Benoem steeds welke strafuitsluitingsgrond kan worden aangevoerd, beargumenteer waarom. 

  • Bedenk een passende straf bij de zaken. 

Slide 16 - Tekstslide

Keuze 1:

Neem de verschillende strafuitsluitingsgronden door en omschrijf in je eigen woorden. 
Keuze 2: 

Ga op zoek naar een zaak waar een strafuitsluitingsgrond speelt (www.rechtspraak.nl) 

Slide 17 - Tekstslide