5.3 Onderwijs

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

5.3 Onderwijs

Sociale grondrechten

De staat moet actief zorgen dat inwoners prettig kunnen leven (welzijn + welvaart stimuleren!)

Bijv. recht op onderwijs en gezondheidszorg

leerplicht

• In Nederland heeft iedereen leerplicht tussen vijf en zestien jaar.
  
• Heb je op je zestiende nog niet aan de startkwalificatie voldaan (mbo-2, havo of vwo), dan geldt de plicht tot je achttiende.
  
• Bij spijbelgedrag grijpt de leerplichtambtenaar in.
  
• Onderwijsinstellingen worden op kwaliteit beoordeeld door de Onderwijsinspectie.
  

Goed opgeleide beroepsbevolking

• Een goed opgeleide beroepsbevolking draagt bij aan onze welvaart.
• Door technologische innovaties verandert de arbeidsmarkt voortdurend.
• ‘Een leven lang leren’ is daarom voor de overheid en bedrijven belangrijk.

Let op: Een goed opgeleide beroepsbevolking betekent niet altijd een hoogopgeleide beroepsbevolking. Een samenleving (actueel!) heeft ook voldoende vakmensen nodig, zoals loodgieters, bouwvakkers en elektriciens.

Actualiteit

Leerplicht

1901: 

invoering leerplichtwet

grote verandering voor arbeiders en plattelandskinderen

Kansengelijkheid

Meritocratisch ideaal: een samenleving waarin inzet en talenten bepalend zijn voor je sociaal-economische status (SES)

5.3 Onderwijs

Belangrijke doelen van de overheid op het gebied van onderwijs zijn:

• burgerschapsvorming
• zorgen voor een goed opgeleide beroepsbevolking
• kansengelijkheid

Sociale klassen/maatschappelijke positie --> SES

Burgerschapsvorming

• Onderwijs brengt groepen in de samenleving met elkaar in contact en draagt bij aan de onderlinge verbinding
  (sociale cohesie).
• School bereid je voor op deelname aan de maatschappij. 

Kansengelijkheid

• Onderwijs is het middel om mensen een eerlijke kans te geven zich te ontwikkelen. 
• Meritocratisch ideaal = een samenleving waarbij inzet en talenten bepalend zijn voor je maatschappelijke positie.
  Is in de loop der tijd het ideaal geworden.
• Maatschappelijke positie = je beroep, inkomen, vermogen en genoten opleiding >> ook wel sociaal-economische status (SES). 

Cultureel en sociaal kapitaal

Het streven naar kansengelijkheid, betekent niet dat iedereen gelijk is: er zijn aangeboren verschillen (talent, inzicht) en daarnaast speelt de omgeving waarin iemand opgroeit een belangrijke rol (kapitaal).

mensen met veel sociaal en cultureel kapitaal hebben vaak meer privileges: dat zijn voorrechten die je kansen op een goede maatschappelijke positie vergroten. 

(Pierre Bourdieu, socioloog)

sociale ongelijkheid