§3.2 Metalen en zouten

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

§3.2 Metalen en zouten

Hoofdstuk 3 Stoffen en reacties

Fluor staat in het PS in groep 17.
Tot welke groep stoffen behoort fluor?

1. edelgassen
2. halogenen
3. aardalkalimetalen
4. metaloiden

In welke groep van het periodiek systeem staat het element nikkel?

Welke deeltjes hebben hetzelfde atoomnummer?

1. Alle drie
2. Alleen 1 en 2
3. Alleen 1 en 3
4. Alleen 2 en 3

Waarom zijn atomen elektrisch neutraal?

1. omdat er evenveel elektronen als neutronen in aanwezig zijn
2. omdat er evenveel protonen als elektronen in aanwezig zijn
3. omdat er evenveel protonen als neutronen in aanwezig zijn
4. omdat er geen geladen deeltjes in aanwezig zijn

De kern van een deeltje bestaat uit 9 protonen en 10 neutronen.
Wat is juist?

1. De atoommassa van dit deeltje is 9 g.
2. De atoommassa van dit deeltje is 9 u.
3. De atoommassa van dit deeltje is 19 g.
4. De atoommassa van dit deeltje is 19 u.

Doelen

Aan het einde van de les kan ik:

1. metalen op mico- en macroniveau beschrijven.
2. uitleggen wat corrosie is.
3. het verschil tussen edele en onedele metalen benoemen
4. drie edele en onedele metalen benoemen
5. op microniveau verklaren waarom legeringen andere eigenschappen hebben dan zuivere metalen. 

Hoofdstuk 3 Bouw van stoffen

§3.2 Metalen en zouten

Alle stoffen zijn opgebouwd uit moleculen.

1. Juist
2. Onjuist
3. Uuh.. wat zijn moleculen..?

Stoffenschema

• glanzen/glimmen als ze gepolijst zijn
• zijn gemakkelijk te vervormen (bij een hoge temperatuur)
• geleiden warmte en elektriciteit goed
• zijn vast bij kamertemperatuur (behalve Hg)
• zijn herwinbaar
• hebben (meestal) een hoog smelt- en kookpunt

Hoofdstuk 3 Bouw van stoffen

§3.2 Metalen en zouten

Tekst

metalen

zouten

moleculaire stoffen

Eigenschappen van metalen

Alle metalen:

• glanzen/glimmen als ze gepolijst zijn
• zijn gemakkelijk te vervormen (bij een hoge temperatuur)
• geleiden warmte en elektriciteit goed
• zijn vast bij kamertemperatuur (behalve Hg)
• zijn herwinbaar
• hebben (meestal) een hoog smelt- en kookpunt

Hoofdstuk 3 Bouw van stoffen

§3.2 Metalen en zouten

Metalen

• In een metaal zijn geen groepjes van atomen aan te wijzen die samen één deeltje vormen. 
• Metalen zijn dus geen moleculen! 
• Metalen zijn opgebouwd uit positieve metaal-atoomresten waartussen vrije elektronen voorkomen. 

Metalen zitten in een metaalrooster. 

De elektronen kunnen ´vrij´ bewegen

Hoofdstuk 3 Bouw van stoffen

§3.2 Metalen en zouten

Metaalbinding

Electronen uit de buitenste schil worden steeds doorgegeven

door de uitwisseling van + en - 

Constant aantrekking tussen atomen

= metaalbinding

Is sterk! 

Metaalbinding

Legeringen

Mengsels van samengesmolten metalen heten legeringen of alliages

Legeringen hebben andere eigenschappen dan de zuivere metalen

Hoofdstuk 3 Bouw van stoffen

§3.2 Metalen en zouten

Een ijzeren hek wordt behandeld met een dun laagje koper.
Leg uit of dit een legering is

d

d

Metalen

• Metalen zijn vast bij kamertemperatuur (met uitzondering van Hg)
• Bestaan uit positieve atoomkernen waartussen vrij elektronen bewegen
• Metaalbinding
• Metaalrooster
• Geleiden stroom in de vaste en vloeibare fase

Zouten

• zouten zijn vast bij kamertemperatuur
• Bestaan uit positieve metaal en negatieve niet-metaal ionen
• Ionbinding
• Ionrooster
• Geleiden stroom in de vloeibare fase

Hoofdstuk 3 Bouw van stoffen

§3.2 Metalen en zouten

Zouten

Zouten zijn in de vaste fase opgebouwd uit ionen. 

Een ion is een atoom met een lading. 

Een ion ontstaat doordat het aantal p⁺ niet gelijk 

is aan het aantal e^-

Voorbeeld: 

Keukenzout bestaat uit Na+ en Cl-

Kalksteen bestaat uit Ca2+ en CO32-

Hoofdstuk 3 Bouw van stoffen

§3.2 Metalen en zouten

Vervormen en buigen

Als je een ionrooster verschuift, dan komen de deeltjes met dezelfde lading boven elkaar en stoten elkaar af (bros).

Bij een metaal heb je dit probleem niet, de deeltje trekken elkaar nog steeds aan (buigzaam).

Reactie tussen metaal
en niet-metaal

• Na wordt Na⁺
• Cl wordt Cl^-
• + en - trekt elkaar aan
• het wordt een zout: natriumchloride

Huiswerk

Maken opdr. 11 t/m 18, 20, 22, 23

Tip: maak een begrippenlijst of samenvatting